IFAD cùng Việt Nam xây dựng trung tâm nông nghiệp xanh khu vực

Nhân kỷ niệm 80 năm ngành nông nghiệp Việt Nam, báo NN-MT có dịp trò chuyện cùng ông Ambrosio Barros, Giám đốc quốc gia của Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD).

Ông Ambrosio Barros, Giám đốc quốc gia của Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD). Ảnh: IFAD.

Trong buổi trao đổi, ông Ambrosio Barros đã đưa ra những chia sẻ sâu sắc về hành trình 80 năm phát triển ngành nông nghiệp Việt Nam, cam kết của Việt Nam đối với phát triển bền vững và vai trò quan trọng của hợp tác quốc tế trong việc định hình tương lai của ngành.

Hành trình từ 'tự cung tự cấp' đến phát triển bền vững

Trước hết, cùng nhìn lại hành trình đáng kinh ngạc mà ngành nông nghiệp Việt Nam đã trải qua. Trong tám thập kỷ qua, diện mạo của ngành đã thay đổi sâu sắc. Từ những ngày đầu tự cấp tự túc, gánh chịu hậu quả của chiến tranh và thiếu thốn, ngành nông nghiệp giờ đây đã trở thành trụ cột vững chắc bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và động lực phát triển của cả nước. 

Điều thật sự truyền cảm hứng là cách Việt Nam kết hợp tăng trưởng kinh tế với phát triển bao trùm xã hội. Nhờ vậy, hàng triệu người dân nông thôn đã thoát nghèo - một minh chứng cho thấy nghị lực phi thường cũng như sự mở rộng về năng suất và hiệu quả của ngành nông nghiệp trong 80 năm qua.

Sự chuyển đổi sang nông nghiệp bền vững không chỉ đơn thuần là thay đổi kỹ thuật canh tác, mà còn nằm ở sự thay đổi trong tư duy - từ việc tập trung vào sản lượng sang chú trọng chất lượng, giá trị và cân bằng môi trường lâu dài. Và chúng tôi đánh giá cao những nỗ lực và thành quả mà Việt Nam đã đạt được trên suốt tiến trình này. 

Tiên phong thực hành phát triển bền vững

Từ góc nhìn của IFAD, sau hơn 30 năm đồng hành cùng Việt Nam, chúng tôi nhận thấy Việt Nam là một trong những quốc gia tiên phong lồng ghép yếu tố bền vững vào phát triển nông nghiệp. Trong đó, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện rõ tầm nhìn thông qua các chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu. Những chiến lược này không chỉ dừng lại ở tầm định hướng mà còn được cụ thể hóa thành các sáng kiến thiết thực ở cấp cơ sở.

Nhờ vậy, những người nông dân đã và đang được áp dụng các thực hành canh tác thích ứng với khí hậu, các hợp tác xã chuyển sang sản xuất hữu cơ, và phụ nữ, thanh niên đang dẫn dắt các doanh nghiệp xanh tại địa phương. Đây là ví dụ sinh động cho thấy đổi mới do cộng đồng dẫn dắt có thể nhân rộng và tạo hiệu ứng lan tỏa trên toàn quốc. Khả năng kết hợp trí tuệ bản địa với kỹ thuật hiện đại chính là yếu tố then chốt trong thành công của Việt Nam về nông nghiệp bền vững.

Những trụ cột của thành công

Vậy điều gì đã làm nên câu chuyện thành công của nông nghiệp Việt Nam? Theo tôi, đó là sự kết hợp giữa chính sách mạnh mẽ, tinh thần bền bỉ của người nông dân và sự cởi mở với hợp tác quốc tế.

Sự thích ứng, sáng tạo và kiên cường của người nông dân Việt Nam chính là trái tim của quá trình chuyển đổi này. Các chính sách tiến bộ của Chính phủ đã tạo nên môi trường khuyến khích đổi mới sáng tạo nông thôn và hợp tác đa bên. Bên cạnh đó, tinh thần sẵn sàng hợp tác quốc tế đóng vai trò quan trọng, giúp các dự án của IFAD phát huy hiệu quả và mở rộng tác động.

Đến nay, hơn 800.000 người dân nông thôn tại Việt Nam đã được hưởng lợi từ các dự án do IFAD hỗ trợ. Những sáng kiến này đã giúp nông dân áp dụng canh tác bền vững, mở rộng tiếp cận thị trường và nâng cao khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu. Chúng tôi vinh dự vì được đồng hành cùng Việt Nam trong nỗ lực hướng tới tương lai nông nghiệp xanh, bền vững và có lợi cho tất cả từ người dân tới môi trường. 

Hơn 800.000 người dân nông thôn tại Việt Nam đã được hưởng lợi từ các dự án do IFAD hỗ trợ. Ảnh: IFAD.

Việt Nam - Trung tâm đổi mới nông nghiệp xanh

Nhìn về tương lai, chúng tôi có thể thấy những lợi thế sẽ giúp Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới nông nghiệp xanh của ASEAN. Đó là kinh nghiệm phong phú trong thích ứng khí hậu, chuyển đổi số và phát triển chuỗi giá trị bền vững. 

Để cùng Việt Nam đi tiếp hành trình này, IFAD cam kết tiếp tục hỗ trợ đầu tư vào sinh kế thích ứng khí hậu và thúc đẩy tài chính nông thôn bao trùm. Qua đó, chúng tôi muốn tạo điều kiện kết nối sáng kiến địa phương với mạng lưới toàn cầu, giúp nhân rộng thành công, đảm bảo nông dân nhỏ có thể đối mặt với tương lai bằng sức chống chịu, công nghệ và cơ hội thị trường. 

Chúng tôi đã có cơ hội làm việc và hỗ trợ nhiều địa phương trên cả nước. Như tại tỉnh Bắc Kạn, những nỗ lực của IFAD đã mang lại kết quả cụ thể: Nông dân đang áp dụng các mô hình sản xuất đổi mới, vừa cải thiện sinh kế vừa nâng cao khả năng thích ứng với khí hậu, ví dụ trồng dược liệu dưới tán rừng. Đây là sự kết hợp giữa tri thức truyền thống và phương pháp hiện đại, có thể đồng thời nâng cao thu nhập và thúc đẩy tái trồng rừng.

Các đánh giá mới nhất của IFAD cũng ghi nhận tác động bền vững của các khoản đầu tư đối với sinh kế nông thôn Việt Nam. Cụ thể, các chương trình do IFAD hỗ trợ đã tăng năng suất, đa dạng hóa sinh kế và nâng cao khả năng chống chịu của nông dân nhỏ trước những biến động về khí hậu và thị trường. Những phát hiện này khẳng định tầm quan trọng của sáng kiến địa phương chủ động và hợp tác toàn diện.

Trong giai đoạn tiếp theo, chúng tôi mong muốn tiếp tục nhân rộng các mô hình hiệu quả này tại Việt Nam, tập trung vào ba yếu tố then chốt: Thích ứng khí hậu, chuyển đổi số và phát triển chuỗi giá trị bao trùm - nơi phụ nữ, thanh niên và đồng bào dân tộc thiểu số được đặt ở vị trí trung tâm. Sự tham gia của họ không chỉ giúp đa dạng hóa giải pháp mà còn bảo đảm rằng không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình chuyển đổi xanh.

Cùng hành động hướng tới tương lai bền vững

Khi ngành nông nghiệp Việt Nam kỷ niệm 80 năm hình thành và phát triển, IFAD gửi gắm thông điệp về sự trân trọng, đối tác và tầm nhìn hướng tới tương lai. IFAD tự hào đã đồng hành cùng Việt Nam hơn ba thập kỷ, từ xóa đói giảm nghèo đến phát triển bền vững, và nay là chuyển đổi xanh.

Chúng ta cùng hướng tới một tương lai nơi nông nghiệp không chỉ hiệu quả, mà còn bao trùm, xanh và thích ứng với khí hậu. Bằng cách kết hợp tri thức toàn cầu với sáng tạo địa phương, IFAD và Việt Nam đang cùng nhau mở đường cho sự thay đổi mang tính chuyển hóa, hướng tới một tương lai xanh, thịnh vượng và bền vững cho các thế hệ sau.

IFAD và Việt Nam đã đưa ra cam kết chung, là tiếp tục xây dựng vùng những nông thôn phồn vinh, công bằng và bền vững hơn bao giờ hết. Trên hành trình ấy, mỗi người nông dân, mỗi cộng đồng, mỗi đối tác đều có vai trò quan trọng trong việc cùng nhau kiến tạo một tương lai xanh cho tất cả.

Trong hơn 30 năm hợp tác với Việt Nam, Quỹ Quốc tế về phát triển nông nghiệp (IFAD) đã trở thành đối tác quan trọng trong thúc đẩy phát triển nông thôn bền vững. Từ năm 1993 đến nay, IFAD đã cam kết khoảng 500 triệu USD vốn ODA và viện trợ không hoàn lại, triển khai trên hơn 20 tỉnh, chủ yếu tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu. Giai đoạn 2012-2024, các chương trình của IFAD đã giúp hơn 1,6 triệu người dân nông thôn cải thiện sinh kế, trong đó gần một nửa là phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều mô hình đã góp phần nâng cao năng suất, đa dạng hóa sinh kế, phát triển chuỗi giá trị nông sản và tăng khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/ifad-cung-viet-nam-xay-dung-trung-tam-nong-nghiep-xanh-khu-vuc-d781381.html