Thuận lợi kiến tạo, phát triển kinh tế nông nghiệp
Từng là cây trồng phủ xanh đất trống đồi núi trọc, cây quế đã dần dần giúp bà con Yên Bái và Lào Cai trước đây không chỉ xóa đói giảm nghèo mà còn tạo ra các tỷ phú nông dân. Quế được 2 tỉnh xác định là loài cây trồng mũi nhọn, đa tác dụng có giá trị kinh tế cao và ổn định. Trung bình, cây quế cho thu nhập khoảng 50 - 60 triệu đồng/ha/năm, cao hơn hẳn so với cây lâm nghiệp thông thường hay cây nông nghiệp truyền thống.
Theo thống kê mới nhất của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai, tổng diện tích quế toàn tỉnh sau hợp nhất đạt khoảng 160.000 ha, trong đó diện tích tập trung, trọng điểm phát triển quế khoảng 97.000 ha, với hơn 24.000 ha được cấp chứng nhận hữu cơ. Hàng năm, tỉnh khai thác, chế biến khoảng 40.000 - 45.000 tấn vỏ quế khô, hơn 200.000 tấn cành lá quế. Trong đó, có 16 nhà máy chiết xuất tinh dầu quế với quy mô tương đối lớn sử dụng công nghệ lò hơi, tổng công suất 1.000 tấn sản phẩm tinh dầu/năm. Hơn 400 cơ sở chế biến tinh dầu quế quy mô nhỏ lẻ hộ gia đình.
Chung định hướng và mục tiêu, tỉnh Lào Cai và Yên Bái trước đây đã ban hành nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ tích cực và định hướng rõ ràng về lâm nghiệp nói chung và cây quế nói riêng. Hàng loạt chính sách của Trung ương, của 2 tỉnh được ban hành và áp dụng lồng ghép để thúc đẩy phát triển vùng nguyên liệu quế bền vững như: hỗ trợ trồng quế sau đầu tư là 10 triệu đồng/ha; hỗ trợ xây dựng chuỗi liên kết giá trị quế; hỗ trợ chứng nhận hữu cơ; hỗ trợ xây dựng cơ sở chế biến, sơ chế nông lâm sản và thí điểm cơ chế hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho thực hiện dự án đầu tư chế biến nông lâm thủy sản để thu hút, kêu gọi đầu tư… Việc tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích các doanh nghiệp, các hộ kinh doanh đầu tư sản xuất, chế biến sâu, chế biến tinh không chỉ tiêu thụ hàng trăm nghìn tấn quế (cành, lá, vỏ) tại chỗ cho người dân mà còn tạo ra đa dạng sản phẩm, đáp ứng theo yêu cầu thị trường tiêu thụ nội địa và xuất khẩu, gia tăng giá trị.
Theo đánh giá, chất lượng sản phẩm quế Lào Cai đứng đầu cả nước, có hàm lượng tinh dầu cao, rất thích hợp để sản xuất tinh dầu cao cấp. Với giá trị dược liệu và kinh tế cao, tiềm năng tiêu thụ cả trong và ngoài nước đều rất lớn, quế đã trở thành sản phẩm chủ lực, góp phần nâng cao thương hiệu địa phương trên thị trường. Tuy nhiên, con đường phát triển quế bền vững cũng còn nhiều khó khăn, đòi hỏi nỗ lực đồng bộ từ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và chính quyền trong giai đoạn mới này.
Tỉnh Lào Cai có nhiều điều kiện thuận lợi có thể kiến tạo, phát triển kinh tế nông nghiệp từ cây quế. Đặc biệt, việc mở rộng diện tích canh tác, vùng nguyên liệu tập trung sau hợp nhất đã cho Lào Cai cơ hội đặt mục tiêu trở thành vùng trồng quế tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa lớn, có thể tạo dựng thương hiệu mạnh. Nắm bắt cơ hội này, tỉnh phấn đấu có 1/3 diện tích được canh tác theo hướng hữu cơ. Từ đó, nâng cao tính cạnh tranh ở thị trường trong nước và quốc tế, góp phần giữ vững vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu quế của Việt Nam. Tỉnh cam kết sẽ luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất khuyến khích các doanh nghiệp, các nhà đầu tư trồng, chế biến, tiêu thụ các sản phẩm từ quế theo hướng hiệu quả, bền vững.
Lãnh đạo tỉnh Lào Cai (mới) xác định, phát triển ngành hàng quế bền vững, giá trị cao; gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm thành chuỗi khép kín, đồng bộ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Tỉnh đang tập trung mọi nỗ lực, biến cây quế thành động lực kinh tế; biến tiềm năng, thế mạnh về vùng nguyên liệu quế rộng lớn thành giá trị thiết thực; phát triển quế trở thành một ngành hàng mang lại kinh tế cao, mang thương hiệu sản phẩm quốc gia, góp phần nâng cao đời sống của người dân, từng bước vươn ra thị trường thế giới và trở thành mặt hàng nông - lâm sản xuất khẩu chính.
Kích hoạt sức mạnh, biến ngành quế thành ngành hàng chiến lược
Lộ trình đã rõ, tỉnh Lào Cai xác định đến năm 2030, kinh tế lâm nghiệp sẽ chiếm gần 1/4 cơ cấu ngành nông nghiệp, trong đó xác định cây dược liệu, đặc biệt là quế, là ngành hàng chủ lực. Với quyết tâm chính trị, chiến lược rõ ràng và tiềm năng khổng lồ đang được đánh thức, Lào Cai đang chứng minh rằng quế là ngành hàng chiến lược, là động lực kinh tế, khẳng định vị thế tiên phong.
Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp nhận định, với quyết tâm chính trị rõ ràng của chính quyền, sự tham gia tích cực và kinh nghiệm sau hàng chục năm canh tác quế của doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân, tỉnh Lào Cai (mới) chắc chắn sẽ có lợi thế cạnh tranh vượt trội về quy mô và sản lượng, tự tin sẽ trở thành trung tâm sản xuất và chế biến quế hàng đầu cả nước và khu vực.
Theo chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy, Lào Cai đang có cơ hội tổ chức sản xuất quy mô lớn theo chuỗi giá trị, tạo được thương hiệu chung có sức lan tỏa lớn hơn so với những thương hiệu riêng lẻ trước đây của từng tỉnh, từng khu vực. Sự tập trung này cũng giúp chính quyền có cái nhìn tổng thể hơn, từ đó có định hướng tập trung, xây dựng các chính sách hỗ trợ đồng bộ hiệu quả. Các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm cũng từ đó sẽ được tổ chức quy mô và chuyên nghiệp hơn. Đưa quế Lào Cai vươn xa hơn, tiếp cận được các thị trường tiêu thụ lớn, giá trị cao.
Bằng chứng rõ nhất về sức sống của cây quế không chỉ trên những văn bản, nghị quyết của tỉnh mà hiện hữu ngay trong từng nếp nhà, trong câu chuyện của những người nông dân. Thay vì phụ thuộc vào chặt phá rừng, di cư tự do hay làm thuê thu nhập thấp, người dân vùng cao đã có một nguồn thu ổn định, bền vững từ cây quế. Việc làm tại các nhà máy chế biến, hợp tác xã, xưởng sơ chế cũng giúp giữ chân lao động tại địa phương, từng bước hình thành lớp nông dân hiểu kỹ thuật, biết kinh doanh, có thu nhập khá và giữ gìn được rừng.
Cả cộng đồng ngành hàng quế, từ doanh nghiệp, hộ gia đình đến từng cá nhân cũng đang dần chuyển dịch, nhận thấy giá trị của việc tuân thủ quy trình sản xuất quế hữu cơ. Người dân đã chủ động tham gia vào các mô hình kinh tế, mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật, mở rộng sản xuất hàng hóa. Nhiều thanh niên trẻ cũng tham gia tích cực, biết kết hợp sản xuất với thương mại, biết tận dụng mạng xã hội để giới thiệu tinh dầu quế, bột quế, trà quế do gia đình làm ra. Các hợp tác xã, doanh nghiệp giúp người dân áp dụng kỹ thuật trồng hữu cơ, chăm sóc, sơ chế, marketing, đưa sản phẩm đến được thị trường quốc tế một cách chuyên nghiệp. Nhiều hộ dân tại Lào Cai thu nhập từ cây quế 400 - 600 triệu đồng/năm, trở thành tỷ phú trên chính mảnh đất quê nhà.
Tiềm năng phát triển mạnh mẽ của vùng quế sau hợp nhất cùng các cửa khẩu được mở rộng và nâng cấp của Lào Cai được kỳ vọng sẽ là “thỏi nam châm” thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước, từ nhà máy chế biến hiện đại, hệ thống kho bãi, logistics, khu công nghiệp chế biến nông sản… Mới đây, Dự án xây dựng Nhà máy sản xuất, chế biến gia vị của Công ty TNHH Hương gia vị Sơn Hà tại Lào Cai đã được khởi công xây dựng. Đây là nhà máy chế biến quế đầu tiên ở vùng cao Tây Bắc, công suất lớn, công nghệ hiện đại, tạo ra các sản phẩm có giá trị gấp nhiều lần so với quế thô. Điều đáng nói là dự án này ưu tiên thu mua nguyên liệu của đồng bào dân tộc tại chỗ, giúp tạo việc làm ổn định và tăng thu nhập đáng kể cho người dân.
Có thể nói, một cơ hội vàng chưa từng có đang mở ra cho ngành quế. Với tầm nhìn dài hạn, tỉnh đang hướng sự tập trung vào chế biến sâu, gắn việc phát triển cây dược liệu này với du lịch sinh thái, vươn lên khẳng định vị thế tiên phong của kinh tế xanh Tây Bắc. Người dân trong vùng quế cũng đang rất mong chờ, kỳ vọng vào những định hướng chiến lược chung của tỉnh để thúc đẩy ngành quế phát triển xứng tầm.
Nguồn: https://daibieunhandan.vn/khat-vong-vuon-tam-cua-thu-phu-que-lao-cai-bai-1-ky-vong-but-pha-kinh-te-tu-cay-que-10393889.html
Bình luận (0)