Khi trách nhiệm ESG chạm đến nhận thức Gen Z

(Dân trí) - Trong bối cảnh ô nhiễm không khí, phương tiện di chuyển xanh được khuyến khích, một nhóm giảng viên và sinh viên FPT chỉ ra ESG (môi trường, xã hội và quản trị) là yếu tố định hình thái độ, ý định sử dụng dịch vụ gọi xe điện của Gen Z Việt Nam.

Giao thông Việt Nam đang chứng kiến một sự chuyển dịch mạnh mẽ: xe điện xuất hiện nhiều hơn, doanh nghiệp đầu tư cho chuyển đổi xanh, còn người dùng bắt đầu cân nhắc các lựa chọn di chuyển ít phát thải. Câu hỏi đặt ra là điều gì thực sự thúc đẩy Gen Z - thế hệ có ảnh hưởng lớn đến xu hướng tiêu dùng hiện nay - đưa ra quyết định sử dụng dịch vụ gọi xe điện?

Một nghiên cứu của nhóm giảng viên, sinh viên FPT được trình bày tại Hội thảo khoa học quốc tế Kinh tế, Kinh doanh và Quản lý - FCBEM 2025 vừa qua đã chỉ ra ESG đang đóng vai trò như “bộ lọc giá trị” giúp Gen Z quyết định xem họ có sẵn sàng chuyển sang dịch vụ gọi xe điện hay không, đồng thời lý giải một cách khoa học cơ chế tâm lý thúc đẩy Gen Z lựa chọn phương thức di chuyển bền vững.

Đại diện nhóm tác giả trình bày nghiên cứu “Gen Z Việt Nam và tương lai giao thông bền vững: Khi yếu tố ESG thúc đẩy ý định sử dụng dịch vụ gọi xe điện” tại Hội thảo FCBEM 2025 do FPT tổ chức.

Thực hiện khảo sát định lượng với 411 Gen Z có năm sinh 1995-2010, nhóm có tư duy mở với công nghệ và ý thức cao về môi trường, nghiên cứu cho thấy cả ba yếu tố ESG (môi trường, xã hội và quản trị) đều tác động tích cực tới thái độ và niềm tin của Gen Z, từ đó thúc đẩy ý định sử dụng dịch vụ gọi xe điện. Nổi bật là yếu tố Quản trị (Governance) - liên quan đến tính minh bạch, đạo đức dữ liệu, cam kết chính sách lại có mức ảnh hưởng mạnh mẽ nhất.

Kết quả này ngược với suy nghĩ phổ biến rằng Gen Z chọn xe điện chủ yếu vì tiện lợi. Thay vào đó, nghiên cứu cho thấy họ bị ảnh hưởng mạnh bởi cách doanh nghiệp thể hiện giá trị và trách nhiệm, bảo đảm công bằng xã hội và phúc lợi cho tài xế.

Áp dụng vào thực tế, nghiên cứu đặt ra yêu cầu mới cho các doanh nghiệp dịch vụ xe điện. Thay vì chỉ mở rộng đội xe điện hoặc tung khuyến mãi, doanh nghiệp buộc phải đầu tư vào chiến lược ESG toàn diện: minh bạch hóa chỉ số môi trường, cải thiện chế độ cho tài xế, công khai cơ chế bảo mật dữ liệu và vận hành nền tảng có trách nhiệm. Một chiến dịch marketing về “gọi xe điện xanh” sẽ khó thuyết phục Gen Z nếu phía sau không có các bằng chứng quản trị đủ mạnh và chân thực.

Với nhà hoạch định chính sách, nghiên cứu chỉ ra rằng bên cạnh các giải pháp hành chính như hạn chế xe xăng, việc thúc đẩy truyền thông về ESG - đặc biệt là trách nhiệm doanh nghiệp - sẽ tạo ảnh hưởng lớn hơn đến nhận thức và hành vi của người trẻ.

Nghiên cứu nhận được sự quan tâm, trao đổi của người tham dự phiên báo cáo.

Khi Gen Z tiếp tục đóng vai trò là lực lượng tiêu dùng dẫn dắt, những giá trị ESG được xây dựng bài bản sẽ là chìa khóa để doanh nghiệp chiếm được niềm tin của thế hệ này,  từ đó, thúc đẩy sự lan tỏa của các dịch vụ di chuyển xanh trong tương lai.

Việc một nghiên cứu mang tính ứng dụng cao được trình bày tại FCBEM 2025 cho thấy chất lượng nghiên cứu trong nước đang nhanh chóng bắt nhịp với các xu hướng quốc tế về tiêu dùng xanh, tâm lý thế hệ trẻ và chuyển đổi bền vững. Trong bối cảnh giao thông Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình, mô hình phân tích từ nghiên cứu này có thể trở thành gợi ý quan trọng cho doanh nghiệp công nghệ, ngành giao thông và các cơ quan quản lý.

Hội thảo FCBEM 2025 là lần thứ 6 FPT tổ chức hoạt động học thuật này. Hội thảo quy tụ nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, góp phần chia sẻ tri thức, kết nối các nhà khoa học trong lĩnh vực kinh tế.

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/khi-trach-nhiem-esg-cham-den-nhan-thuc-gen-z-20251205150506685.htm