កម្ពុជាអំពាវនាវឲ្យមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ពីគ្រប់ភាគី ចៀសវាងការប្រឈមមុខដាក់គ្នានៅសមុទ្រខាងកើត

យោងតាមកាសែតខ្មែរថាមស៍ បេសកជនពិសេសនៃកិច្ចការអាស៊ានរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រី កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លោក សូ ណារ៉ូ នៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ បានប្រកាសថា ប្រទេសរបស់លោករក្សាជំហរអព្យាក្រឹតចំពោះជម្លោះសមុទ្រខាងកើត ក្នុងបរិបទដែលប្រទេសសមាជិកអាស៊ានសម្តែងការព្រួយបារម្ភអំពីភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងរវាងហ្វីលីពីន និងចិន។

បើតាមលោក សូ ណារ៉ូ កម្ពុជាអំពាវនាវឲ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធបន្តការសន្ទនា និងចៀសវាងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ “ទស្សនៈរបស់កម្ពុជា គឺភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវអត់ធ្មត់ ដោះស្រាយជម្លោះ ដោយសន្តិវិធី ដោយផ្អែកលើការសន្ទនា និងការចរចា ហើយអនុវត្តយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវ DOC (សេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីការប្រតិបត្តិនៃភាគីនានានៅសមុទ្រខាងកើត) ដើម្បីជៀសវាងធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។

Thủ tướng Hun Manet (hàng trước R) tham dự HỌP HỘI ĐỒNG THƯỢNG ĐẠI ASEAN lần thứ 43 tại Indonesia ngày 5/9. (Nguồn: Khmer times)

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា (ជួរមុខខាងស្តាំ) ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤៣ នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី នៅថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា។ (ប្រភព៖ ខ្មែរថាមស៍)

លោកបានថ្លែងថា កម្ពុជាបានអំពាវនាវដល់គ្រប់ភាគីដែលពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយជម្លោះដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃ “ការយល់ដឹង” និងមធ្យោបាយដោយសន្តិវិធី។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ជំហររបស់កម្ពុជា ជាពិសេសអាស៊ានគឺមិនត្រូវចូលភាគីក្នុងជម្លោះរវាងប្រទេសមហាអំណាចទេ ប៉ុន្តែដើម្បីរក្សាតួនាទីកណ្តាលរបស់អាស៊ាន»។ ដោយទទួលស្គាល់ការប្តេជ្ញាចិត្តពីមុនរបស់អាស៊ានចំពោះដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី តាមរយៈការចរចា និងកិច្ចសន្ទនា លោកក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា កម្ពុជា និងប្រទេសដែលនៅសេសសល់ក្នុងប្លុកសង្ឃឹមថា ជម្លោះរវាងមហាអំណាចនឹងមិនរីករាលដាលដល់ប្រទេសក្នុងតំបន់ក៏ដូចជាសមុទ្រខាងកើតឡើយ។

ក្នុងឱកាសនេះ លោកបានសម្តែងនូវក្តីសង្ឃឹមថានឹងឃើញភាគីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយវិវាទដោយឈរលើច្បាប់អន្តរជាតិ ជាពិសេសគឺអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ (UNCLOS)។

ជាមួយគ្នានេះ លោក គិន ភា អគ្គនាយកវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា (IRIC) ក្រោមរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងភ្នំពេញចាំបាច់ត្រូវបន្តរក្សាជំហរអព្យាក្រឹតចំពោះជម្លោះសមុទ្រខាងកើត។

អ្នកជំនាញរូបនេះបាននិយាយថា "កម្ពុជាអំពាវនាវឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយជម្លោះស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ និងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ។

យោងតាមលោក ភា ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានអំពាវនាវឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់អនុវត្តឱ្យបានពេញលេញ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព DOC នៅសមុទ្រខាងកើតដែលត្រូវបានអនុម័តក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៨ នៅភ្នំពេញ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះក្នុងឆ្នាំ ២០០២ ហើយបានអត្ថាធិប្បាយថា៖ “អាស៊ានគួរតែរក្សាគោលជំហរពីមុនរបស់ខ្លួនចំពោះសមុទ្រខាងកើត ដោយជៀសវាងជម្លោះ (រវាងចិន និងប្រទេសសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួន) ពីការក្លាយជាជំលោះដោយផ្នែក ការទូត ។

ប្រភព