បញ្ហាភាសាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ទំនាក់ទំនងរុស្ស៊ី-វៀតណាម

Chuyện ngôn ngữ trong phát triển quan hệ Nga-Việt

ពិធីសម្ភោធរូបសំណាកលោកប្រធាន ហូជីមិញ ធ្វើឡើងស្របពេលនឹងខួបលើកទី 100 នៃដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់លោកប្រធានហូជីមិញទៅកាន់ទីក្រុង Petrograd ដែលបច្ចុប្បន្នជាទីក្រុង Saint Petersburg (ថ្ងៃទី 30 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 1923 ដល់ថ្ងៃទី 30 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 2023)។

ថ្លែងមតិក្នុងពិធីរំលឹកខួបលើកទី 75 នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរនាថ្ងៃទី 11 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 2025 នៅក្រសួងការបរទេសនៅទីក្រុងមូស្គូ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស រុស្ស៊ីលោក Sergey V. Lavrov បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ “នាថ្ងៃទី 30 ខែមករា ឆ្នាំ 1950 រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសូវៀត លោក AY Vyshinsky បានផ្ញើកំណត់ចំណាំទៅកាន់សមភាគីវៀតណាមចំពោះទំនាក់ទំនងការទូតរបស់រដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យ Hoang Minh Liam ។ សាធារណៈរដ្ឋវៀតណាម”។

ទស្សនៈរបស់លោកប្រធានហូ

នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការអភិវឌ្ឍន៍ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរ មានខ្លឹមសារសំខាន់សម្រាប់ការបង្កើតទំនាក់ទំនងប្រកបដោយជោគជ័យ ដែលជាព័ត៌មាន និងការយល់ដឹងគ្នាទៅវិញទៅមក។ ខ្ញុំនឹងផ្តោតលើការសម្រេចចិត្តជាមូលដ្ឋាន និងមើលឃើញឆ្ងាយដែលបានធ្វើឡើងនៅពេលនោះ នៅពេលដែលទំនាក់ទំនងសូវៀត-វៀតណាមទើបតែចាប់ផ្តើម ដែលរួមចំណែកដល់ការគាំទ្រ បំពេញបន្ថែម និងអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងនេះរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1950 ឯកអគ្គរដ្ឋទូតដំបូងរបស់យើងស្ទើរតែមិនស្គាល់ភាសាក្នុងស្រុក។ ដើម្បីពង្រីកទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ សហភាពសូវៀតបានស្តារឡើងវិញបន្តិចម្តងៗនូវវិស័យសិក្សារបស់វៀតណាម ដែលមានប្រភពមកពីសាស្ត្រាចារ្យ Yu.K. Shchutsky (1897-1938) ដែលមានជំនាញក្នុងការសិក្សាប្រទេស និងភាសាវៀតណាមក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1930 នៅ Leningrad ។ នៅវៀតណាម មានតែមេដឹកនាំបដិវត្តន៍ជើងចាស់ពីរបីនាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានសិក្សានៅសហភាពសូវៀត ដែលដឹកនាំដោយហូជីមិញ ស្គាល់ភាសារុស្ស៊ី។ សាលាវៀតណាមនៃការសិក្សារុស្ស៊ីទើបតែចាប់ផ្តើមមានរូបរាងក្រោយការរំដោះ ក្រុងហាណូយ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៤។

លោកប្រធានហូជីមិញមានទស្សនវិស័យជាយុទ្ធសាស្ត្រនៅពេលលោកផ្តោតលើតម្រូវការបញ្ជូននិស្សិតសូវៀតទៅអនុវត្តនៅប្រទេសវៀតណាម។ សំណើនេះត្រូវបានដាក់ចេញដោយមេដឹកនំាវៀតណាមតាំងពីជំនាន់ទីពីរនៃឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមប្រចាំនៅសហភាពសូវៀត និងជំនាន់ទីបីនៃឯកអគ្គរដ្ឋទូតសូវៀតប្រចាំនៅវៀតណាម។ អ្នកដែលត្រូវបានផ្តល់ឱកាសឱ្យអនុវត្តភាសាអរគុណចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ប្រធានហូជីមិញ ក្រោយមកបានក្លាយជាអ្នកជំនាញឈានមុខគេអំពីវៀតណាមនៅសហភាពសូវៀត ហើយបានចូលរួមដោយផ្ទាល់នៅក្នុងការងារទាក់ទងនឹងវៀតណាម។

គួរកត់សំគាល់ថា តាំងពីដើមដំបូងមក មានអតុល្យភាពជាក់លាក់ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងអប់រំរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ នៅក្នុងសៀវភៅអនុស្សាវរីយ៍របស់អ្នកជំនាញឈានមុខគេមួយរូបអំពីប្រទេសវៀតណាម សាស្ត្រាចារ្យ EV Kobelev បានសរសេរថា “នៅឆ្នាំ 1958 ប្រធានហូជីមិញបានមកទីក្រុងមូស្គូ ហើយនៅក្នុងការសន្ទនាជាមួយមេដឹកនាំសូវៀតម្នាក់នៅពេលនោះបានសម្តែងថា វៀតណាមបានបញ្ជូននិស្សិតចំនួន 3,000 នាក់ទៅសិក្សានៅសហភាពសូវៀត ខណៈដែលភាគីសូវៀតមិនទាន់បានបញ្ជូនសិស្សទៅវៀតណាមនៅឡើយ។

ជាក់ស្តែង លោកប្រធានហូជីមិញបានមើលឃើញបញ្ហាទំនាក់ទំនងការទូត និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសនានាចង់ឱ្យមានស្ថិរភាព និងជោគជ័យ វាមិនអាចទៅរួចទេបើគ្មានព័ត៌មាន និងការយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ហើយទិដ្ឋភាពសំខាន់បំផុតមួយគឺត្រូវយល់ឱ្យបានពេញលេញនូវភាសា និងវប្បធម៌នៃប្រទេសជាដៃគូ។

លោកប្រធានហូជីមិញយល់ច្បាស់អំពីគោលការណ៍ “ស្គាល់ខ្លួនឯង ស្គាល់សត្រូវ”។ មានតែបន្ទាប់ពីការស្នើរសុំនេះប៉ុណ្ណោះ ទើបដំណើរការនៃការបញ្ជូននិស្សិតសូវៀតដំបូងគេទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមសម្រាប់ការបណ្តុះបណ្តាលភាសាបានចាប់ផ្តើម។

សាស្ត្រាចារ្យ EV Kobelev បានរំឮកថា៖ «នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៥៨ និស្សិតសូវៀតបីនាក់ រួមទាំងពីរនាក់មកពីមហាវិទ្យាល័យសិក្សាទិសបូព៌ានៃសាកលវិទ្យាល័យ Leningrad, V. Panfilova, V. Dvornikov និង EV Kobelev មកពីវិទ្យាស្ថានភាសាបូព៌ានៅសាកលវិទ្យាល័យ Moscow State បានមកប្រទេសវៀតណាមតាមរថភ្លើងម៉ូស្គូ - ប៉េកាំង - ហាណូយ។ សាស្ត្រាចារ្យ VS Panfilova ក៏ជាគ្រូរបស់ខ្ញុំនៅពេលក្រោយដែរ។

ការរៀនភាសាវៀតណាមនៅសកលវិទ្យាល័យសូវៀតនៅពេលនោះគឺពិបាកខ្លាំងណាស់ព្រោះមិនមានវចនានុក្រមឬសៀវភៅសិក្សា។ សិស្សត្រូវរៀនភាសាវៀតណាមតាមរយៈវចនានុក្រមវៀតណាម-បារាំង/បារាំង-វៀតណាម និងវចនានុក្រមរុស្ស៊ី-បារាំង/បារាំង-រុស្ស៊ី។ ស្ថានការណ៍គឺស្រដៀងគ្នានៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម។ ការស្វែងរកគ្រូដែលមានសមត្ថភាពគឺពិបាកខ្លាំងណាស់។ វាក៏ជាប្រធានហូជីមិញផងដែរ ដែលបានដោះស្រាយបញ្ហានេះដោយបញ្ជូនង្វៀន តៃកាន ដែលក្រោយមកបានក្លាយជាអ្នកភាសាវិទ្យា និងសាស្រ្តាចារ្យដ៏ល្បីល្បាញទៅសាកលវិទ្យាល័យ Leningrad State ជាកន្លែងដែលគាត់បានដាក់មូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការបង្រៀនភាសាវៀតណាម និងវិធីសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍ដែលនៅតែប្រើសព្វថ្ងៃនេះ។

អ្នកនិពន្ធបានបកប្រែជាភាសារុស្សី សុន្ទរកថារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Pham Minh Chinh នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល BRICS ដែលត្រូវបានពង្រីកនៅទីក្រុង Kazan សហព័ន្ធរុស្ស៊ីកាលពីថ្ងៃទី 24 ខែតុលា ឆ្នាំ 2024។

ស្ពាននៃភាពជោគជ័យ

ជ័យជំនះរបស់វៀតណាមក្នុងសង្គ្រាមតស៊ូបានបង្កើតលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ទំនាក់ទំនងចម្រុះជាច្រើនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការគាំទ្រយ៉ាងត្រឹមត្រូវនូវទំនាក់ទំនងក្នុងវិស័យជាច្រើន ចាប់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការការទូត និងបច្ចេកទេសយោធា រហូតដល់ថាមពល មនុស្សធម៌ និងវិទ្យាសាស្ត្រធម្មជាតិ វប្បធម៌ និងសិល្បៈ ទាមទារឱ្យមនុស្សមានការយល់ដឹងច្បាស់អំពីភាសា និងវប្បធម៌នៃប្រទេសដៃគូ។

ស្នាដៃច្នៃប្រឌិត និងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អ្នកប្រាជ្ញវៀតណាម និងសូវៀត/រុស្ស៊ីជាច្រើនជំនាន់បានរួមចំណែកបំពេញបន្ថែមខ្លឹមសារនៃទំនាក់ទំនង បង្កើនការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងសំខាន់ ដោយហេតុនេះលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមករវាងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។

សព្វថ្ងៃនេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងអ្នកការទូតជាច្រើនដែលកំពុងធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើងទាំងពីរមានការយល់ដឹងយ៉ាងល្អអំពីភាសា និងលក្ខណៈវប្បធម៌នៃប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះ ដែលបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផលសំខាន់ៗសម្រាប់ការទំនាក់ទំនង និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃទំនាក់ទំនង។ នេះគឺជាការរីកចម្រើនដ៏អស្ចារ្យ ប៉ុន្តែកម្រត្រូវបានគេលើកឡើងក្នុងសុន្ទរកថាផ្លូវការណាស់។

នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិធំៗ នៅពេលដែលមេដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរនិយាយ ការបកប្រែត្រឹមត្រូវ និងច្បាស់លាស់ គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃទំនាក់ទំនងការទូត។ បើគ្មានការបកប្រែប្រកបដោយគុណភាពទេ បាវចនារបស់ប្រធានហូជីមិញគឺ “ស្គាល់ខ្លួនឯង ស្គាល់សត្រូវ” នឹងមិនមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ។ គួរកត់សម្គាល់ថា អ្នកបកប្រែមួយចំនួនត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលដោយនិស្សិតដែលបានចូលរួមកម្មសិក្សាភាសាដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសយើងនៅប្រទេសវៀតណាម ដែលផ្តួចផ្តើមដោយប្រធានហូជីមិញក្នុងឆ្នាំ 1958។

ការសិក្សាអំពីវៀតណាមនៅរុស្សី ក៏ដូចជាភាសា ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌នៃប្រទេសទាំងពីរកំពុងអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងធំធេង ដោយសារគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់លោកប្រធានហូជីមិញផ្ទាល់។ វិទ្យាស្ថានហូជីមិញដំបូង និងតែមួយគត់ក្នុងពិភពលោកនៅសាកលវិទ្យាល័យ St. Petersburg State ត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ក្នុងឆ្នាំ 2010។ វិមានដំបូងសម្រាប់លោកប្រធានហូជីមិញនៅ St. Petersburg ក៏ត្រូវបានដាក់នៅលើបរិវេណសាកលវិទ្យាល័យផងដែរ។ នៅទីនេះ ការបកប្រែពេញលេញដំបូងនៃ "សិល្បៈនៃសង្គ្រាម" ដោយលោកប្រធានហូជីមិញទៅជាភាសារុស្សីត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនាពេលថ្មីៗនេះដោយគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពសាកលវិទ្យាល័យ St. Petersburg ។

សែសិបប្រាំឆ្នាំគឺជាពេលវេលាដ៏យូរ។ ឈ្មោះនៃប្រទេសទាំងពីរបានផ្លាស់ប្តូរ។ ជំនាន់មេដឹកនាំ និងអ្នកការទូតបានធ្វើតាមគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយគោលនយោបាយក្នុងស្រុក និងបរទេសរបស់ប្រទេសទាំងពីរបានឆ្លងកាត់ការផ្លាស់ប្តូរជាច្រើន។

ទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ប្រទេសរបស់យើងទាំងពីរបានរក្សាទំនាក់ទំនងមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ ដូចដែលរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោក Sergey V. Lavrov បាននិយាយនៅក្នុងពិធីបើកការតាំងពិព័រណ៍អបអរសាទរខួបលើកទី 75 នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរថា៖ ក្នុងដំណាក់កាលបច្ចុប្បន្ន ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរុស្ស៊ី-វៀតណាម គឺផ្អែកលើការសន្ទនានយោបាយដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន ជាដំបូងបង្អស់នៅកម្រិតខ្ពស់បំផុត។ លោក Sergey V. Lavrov ជឿជាក់ថា ភាគីទាំងពីរអាចសម្លឹងមើលទៅអនាគតប្រកបដោយមោទនភាព និងសុទិដ្ឋិនិយម បន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ ខណៈដែលប្រធានហូជីមិញបានដាក់គ្រឹះរឹងមាំសម្រាប់ទំនាក់ទំនងមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អនេះ។

-------------

(*) សាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិតប្រវត្តិសាស្ត្រ នាយកវិទ្យាស្ថានហូជីមិញ សាកលវិទ្យាល័យ St

ប្រភព៖ https://baoquocte.vn/chuyen-ngon-ngu-trong-phat-trien-quan-he-nga-viet-312331.html