Lan tỏa giá trị di sản Phở ra thế giới

Nhằm tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể “Phở” sau khi được ghi danh vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia, sáng 11-10, tại Trung tâm thương mại Tasco Mall (số 7-9 đường Nguyễn Văn Linh, phường Việt Hưng, Hà Nội), Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội, Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với UBND phường Việt Hưng, Trung tâm UNESCO Văn hoá Ẩm thực Việt Nam và Trung tâm thương mại Tasco Mall tổ chức chuỗi hoạt động “Phở – Câu chuyện văn hoá phi vật thể trong dòng chảy công nghiệp sáng tạo”.

Toạ đàm Phở - Câu chuyện di sản văn hoá phi vật thể trong dòng chảy công nghiệp sáng tạo. Ảnh: DK

Gắn kết giá trị truyền thống và hiện đại

Phở Hà Nội là sự kết tinh của tri thức dân gian, kỹ năng chế biến và tập quán thưởng thức đặc trưng của người Hà Nội, chứa đựng tinh hoa văn hoá đất Kinh kỳ, phản ánh chiều dài lịch sử, sự khéo léo và tinh tế trong văn hoá ẩm thực Hà Thành.

Năm 2024, tri thức dân gian “Phở Hà Nội” đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục quốc gia về di sản văn hoá phi vật thể. Ảnh: HNM

Năm 2024, tri thức dân gian “Phở Hà Nội” đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục quốc gia về di sản văn hoá phi vật thể. Đây không chỉ là sự ghi nhận chính thức của Nhà nước đối với những giá trị văn hoá, lịch sử và khoa học của di sản, mà còn đặt ra yêu cầu đối với công tác bảo vệ, truyền dạy, quảng bá và phát huy giá trị di sản trong bối cảnh hiện nay.

Theo các chuyên gia và nhà nghiên cứu, phở là tấm gương phản chiếu lịch sử giao lưu, tiếp biến văn hoá. Người Hà Nội coi phở là món ăn của tâm hồn, trong khi mỗi địa phương khác lại có cách riêng để giữ vị phở của mình: đậm đà ở Nam Định, thanh thoát ở Lạng Sơn, nồng nàn ở Gia Lai. Chính sự đa dạng ấy làm nên sức sống bền bỉ của món ăn này.

Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội Lê Thị Ánh Mai. Ảnh: DK

Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội Lê Thị Ánh Mai cho biết, thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU của Thành uỷ Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể phở có vai trò đặc biệt quan trọng. Việc gắn kết giá trị truyền thống của phở với xu hướng sáng tạo và đổi mới trong công nghiệp văn hoá chính là hướng đi bền vững, giúp di sản vừa phát huy giá trị, vừa giữ được bản sắc truyền thống, qua đó góp phần hiện thực hoá các mục tiêu chiến lược phát triển văn hoá, kinh tế và xã hội của Thủ đô.

Trong tháng 9 vừa qua, UBND thành phố Hà Nội đã đề xuất với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xin chủ trương của Thủ tướng Chính phủ cho phép Hà Nội chủ trì, phối hợp với các tỉnh, thành phố có di sản “Phở” xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị UNESCO ghi danh phở vào Danh sách di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là bước đi quan trọng thể hiện quyết tâm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể, đồng thời định vị thương hiệu ẩm thực “Phở” không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế.

Phó Trưởng phòng Quản lý Di sản văn hoá phi vật thể – Cục Di sản văn hoá, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Phạm Cao Quý cho rằng, đây là bước tiếp nối hành trình bảo tồn và phát huy di sản ẩm thực Việt, đồng thời khẳng định năng lực và vị thế của đất nước trong lĩnh vực di sản văn hoá. “Nếu thành công, phở sẽ là minh chứng mới cho sức sáng tạo và tinh thần gìn giữ của người Việt trong việc đưa giá trị văn hoá dân tộc ra thế giới” – ông Phạm Cao Quý nhấn mạnh.

Lan tỏa giá trị văn hoá Phở

Hiện nay, tại nhiều trường đại học, đặc biệt là Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), phở không chỉ được nhắc đến như một món ăn, mà còn là một trường hợp điển hình trong nghiên cứu di sản phi vật thể. Sinh viên được học về phở trong các môn du lịch, báo chí, văn hoá học – như một cách để hiểu về bản sắc Hà Nội, về sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại trong ẩm thực.

Các khách mời trong toạ đàm về Phở. Ảnh: DK

Theo TS. Lê Thị Thu Hương – Viện trưởng Viện Hà Nội học và Đào tạo quốc tế, việc đưa phở vào chương trình giảng dạy là cách để lan tỏa tình yêu và ý thức bảo tồn di sản đến thế hệ trẻ. Bà cho rằng, bảo tồn không chỉ là lưu giữ nguyên vẹn một món ăn, mà còn là tiếp tục truyền cảm hứng sáng tạo trên nền giá trị cũ.

Còn TS. Phạm Thị Lan Anh – Trưởng phòng Quản lý Di sản văn hoá (Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội) cho rằng, bảo tồn không có nghĩa là đứng yên. Những biến tấu như phở cuốn, phở trộn, phở chiên phồng hay phở gà nghệ thuật cho thấy khả năng thích ứng linh hoạt của người Hà Nội. Sự sáng tạo ấy không làm mất đi bản sắc, mà giúp di sản tiếp tục sống trong đời sống hiện đại.

Các hoạt động giới thiệu di sản Phở diễn ra tại Trung tâm thương mại Tasco Mall trong hai ngày 11 và 12-10. Ảnh: DK

Những năm gần đây, để tôn vinh và lan toả giá trị văn hoá “Phở Hà Nội”, Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội phối hợp với nhiều đơn vị tổ chức các sự kiện ẩm thực, toạ đàm giới thiệu văn hoá phở. Các hoạt động còn nhằm tôn vinh những nghệ nhân, người thực hành nắm giữ và trao truyền tri thức, kỹ năng, kỹ thuật, bí quyết chế biến phở.

Đồng thời đây là dịp để các nhà nghiên cứu, nghệ nhân, chuyên gia ẩm thực, doanh nghiệp và nhà quản lý cùng chia sẻ góc nhìn, câu chuyện, cũng như đề xuất sáng kiến nhằm khẳng định giá trị văn hoá và lịch sử của phở; tìm hướng đi mới trong quảng bá, phát triển phở Việt trên bản đồ ẩm thực thế giới; kết nối phở với các ngành sáng tạo, du lịch, truyền thông và công nghiệp văn hoá.

Trong hai ngày 11 và 12-10 tại Trung tâm thương mại Tasco Mall diễn ra các hoạt động: Trưng bày không gian gia vị phở; Triển lãm về lịch sử và không gian văn hoá, tập quán phở Hà Nội; Trình diễn nghệ thuật truyền thống; Trưng bày các bức vẽ ký hoạ về di sản phi vật thể “Phở” của sinh viên Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội. Đặc biệt, tại không gian giới thiệu và thưởng thức di sản văn hoá phi vật thể Hà Nội được tổ chức ngoài trời sẽ có hoạt động trình diễn quy trình nấu phở, trải nghiệm món ăn của các thương hiệu phở nổi tiếng như: Phở Thìn Hàng Tre, Phở Long Bích, Phở Khôi Hói…

Nguồn: https://hanoimoi.vn/lan-toa-gia-tri-di-san-pho-ra-the-gioi-719289.html