Hoàn thiện thể chế, tạo động lực phát triển công nghệ cao

Sáng 11/10, tiếp tục Phiên họp toàn thể lần thứ mười bốn, dưới sự điều hành của Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Phương Tuấn, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã thẩm tra dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi). Tham dự phiên họp có Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Vũ Hải Quân.

Toàn cảnh phiên họp.

 Hoàn thiện thể chế phát triển công nghệ cao là yêu cầu cấp thiết

Theo tờ trình của Chính phủ, việc đề xuất xây dựng Luật Công nghệ cao (sửa đổi) nhằm: Thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về việc hoàn thiện hành lang pháp lý thúc đẩy phát triển CNC phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045 và hội nhập quốc tế trong tình hình mới; triển khai thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, giao các thẩm quyền quản lý nhà nước cho các cấp chính quyền địa phương trong thúc đẩy phát triển CNC, nhất là khu CNC. Đồng thời, đảm bảo tính đồng bộ, minh bạch, khả thi, tránh chồng chéo với hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và tháo gỡ vướng mắc, rào cản về phát triển công nghệ cao hiện nay.

Phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng Thường trực Bộ KH&CN Vũ Hải Quân cho biết, việc sửa đổi Luật Công nghệ cao lần này nhằm cụ thể hóa và triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Luật Công nghệ cao (CNC) được ban hành năm 2008, là đạo luật đầu tiên và duy nhất điều chỉnh lĩnh vực này. Sau hơn 16 năm, Luật CNC bộc lộ nhiều hạn chế trong ưu đãi, danh mục công nghệ, khu CNC và tổ chức thực hiện, đòi hỏi sửa đổi toàn diện để khắc phục bất cập và thúc đẩy phát triển.

Dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi) gồm 06 chương và 27 điều, giảm 08 điều và có sự thay đổi về cấu trúc, hình thức so với Luật Công nghệ cao hiện hành, kế thừa tối đa những nội dung của Luật hiện hành đã được triển khai có hiệu quả trong thời gian qua. Dự thảo Luật được thiết kế theo nguyên tắc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường hậu kiểm, chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý và hoạt động CNC. Thay đổi tư duy quản lý theo hướng quản lý hiệu quả, không quản lý quá trình. Thu hút nguồn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước cho CNC thông qua việc khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, tài trợ kinh phí cho nghiên cứu, phát triển CNC, công nghệ chiến lược, sản phẩm CNC, sản phẩm công nghệ chiến lược.

Thứ trưởng Thường trực Bộ KH&CN Vũ Hải Quân phát biểu tại phiên họp.

Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, dự thảo Luật đã đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, không có quy định mâu thuẫn với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu các quy định của dự thảo Luật có liên quan để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật như: Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp… Trong đó, đặc biệt chú ý đến các dự án Luật hiện đang trình Quốc hội.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn điều hành Phiên họp.

Tiếp thu, hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội

Trong phần thảo luận, các đại biểu cơ bản thống nhất với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, đồng thời đóng góp nhiều ý kiến nhằm hoàn thiện nội dung dự thảo Luật.

Đại biểu Nguyễn Văn Thi - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh, thành viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, không nên lược bỏ quy định về chính sách cho doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng CNC, khu nông nghiệp ứng dụng CNC trong dự thảo Luật. Đại biểu nhấn mạnh, một trong những nội dung được đưa ra tại Nghị quyết số 19-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là tạo đột phá trong nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; đào tạo nhân lực trong nông nghiệp, nông thôn. Đại biểu đề nghị có đánh giá thực tiễn đầy đủ hơn về việc ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp.

Đồng quan điểm trên, đại biểu Thái Thị An Chung - Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Nghệ An, thành viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, việc bỏ quy định về chính sách cho doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là chưa hợp lý. Đại biểu nêu quan điểm, nước ta là nước nông nghiệp, cần thiết có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao cũng như phát triển khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Khuyến khích doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đổi mới, chuyển đổi số trong nông nghiệp.

Đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật, Đại biểu Tráng A Dương, Ủy viên chuyên trách Hội đồng Dân tộc đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung chính sách ưu tiên đầu tư hạ tầng công nghệ thực hiện phủ sóng 5G ở vùng miền núi, vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời đề nghị sửa đổi một số cụm từ trong dự thảo để đảm bảo tính bao quát và phù hợp với mục tiêu phát triển lâu dài.

Về giải thích từ ngữ được nêu trong dự thảo Luật, Đại biểu Phan Xuân Dũng - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa, thành viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, ban soạn thảo cần nghiên cứu kỹ lưỡng để quy định đầy đủ, chính xác về các khái niệm công nghệ cao, công nghệ chiến lược, sản phẩm công nghệ cao…cho phù hợp với bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Các đại biểu thảo luận về dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi).

Các đại biểu đánh giá cao sự cần thiết sửa đổi Luật Công nghệ cao, cho rằng việc hoàn thiện thể chế và xây dựng hành lang pháp lý cho phát triển công nghệ cao là yêu cầu cấp bách, phù hợp với chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chính phủ. Đây là căn cứ chính trị quan trọng, thể hiện quyết tâm đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Một số ý kiến cũng nhấn mạnh, dự thảo Luật đã bảo đảm thể chế hoá và phù hợp với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Phát biểu tại phiên họp, ông Nguyễn Phú Hùng, Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và công nghệ ghi nhận các ý kiến xác đáng, tâm huyết của các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học, đồng thời giải trình, làm rõ thêm các ý kiến đại biểu nêu về giải thích từ ngữ, về việc bãi bỏ quy định về khu nông nghiệp công nghệ cao. Bộ KH&CN sẽ tiếp thu, tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét.

Ông Nguyễn Phú Hùng, Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và công nghệ, Bộ KH&CN giải trình, làm rõ thêm các ý kiến đại biểu nêu tại phiên họp.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Phương Tuấn cho biết Ủy ban sẽ tiếp tục hoàn thiện Báo cáo thẩm tra để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, đề nghị Bộ KH&CN nghiên cứu tiếp thu sâu sắc ý kiến góp ý, đồng thời tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để hoàn thiện dự thảo Luật một cách thận trọng, đầy đủ, đảm bảo đồng bộ, nhất quán với các Luật khác.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/hoan-thien-the-che-tao-dong-luc-phat-trien-cong-nghe-cao-197251011185423219.htm