Nâng hạng chứng khoán: Dư luận quốc tế lạc quan về dòng vốn tỷ USD

Chú thích ảnh — Khách hàng giao dịch tại Hội sở chính Công ty Chứng khoán Bảo Việt. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN

Một bước tiến mang tính bước ngoặt

Hầu hết các hãng tin lớn đều nhận định đây là một sự kiện mang tính bước ngoặt đối với nền kinh tế và thị trường tài chính Việt Nam. Tờ Financial Times cho biết đây là lần đầu tiên Việt Nam được một nhà cung cấp chỉ số nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp, một động thái “có thể mang lại hàng tỷ USD đầu tư vào thị trường chứng khoán của Việt Nam”. Tờ báo dẫn lời ông Bill Hayton, một thành viên của Chương trình châu Á tại Chatham House, cho rằng việc nâng hạng này là “rất quan trọng đối với Việt Nam” và là một bước tiến nữa để Việt Nam được nhìn nhận như một nền kinh tế hoạt động theo các chuẩn mực và thông lệ quốc tế.

Tương tự, Nikkei Asia nhấn mạnh rằng sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ mang lại hàng tỷ USD cho TTCK khi các nhà đầu tư quốc tế bổ sung Việt Nam vào danh mục đầu tư của họ. Bài báo trích lời ông Gary Harron, Giám đốc dịch vụ chứng khoán tại HSBC Việt Nam, nhận định: "Đối với Việt Nam, việc loại bỏ 'mác' cận biên có thể định hình lại sâu sắc hành vi và niềm tin của nhà đầu tư, làm thay đổi quỹ đạo phát triển kinh tế dài hạn và giảm sự phụ thuộc vào bất kỳ đối tác thương mại nào".

Theo Bloomberg, Việt Nam đã "giành được một sự nâng hạng được chờ đợi từ lâu", một sự thay đổi "có thể mở khóa hàng tỷ USD vốn mới cho thị trường tài chính". Chuyên gia Hebe Chen của công ty tại Vantage Markets ở Melbourne, nhận định trên Bloomberg rằng: "Việc FTSE Russell nâng hạng Việt Nam lên vị thế thị trường mới nổi thứ cấp đánh dấu một thời khắc bước ngoặt cho thị trường vốn và nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á này".

Một trong những điểm nhấn được tất cả các hãng tin tập trung phân tích là tiềm năng thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài. Các con số ước tính có sự khác biệt nhưng đều cho thấy một triển vọng rất tích cực.

Financial Times dẫn lời bà Nguyễn Thùy Anh, Giám đốc công ty quản lý quỹ Dragon Capital, cho biết việc nâng hạng có khả năng mang lại "hàng chục tỷ USD đầu tư chủ động và khoảng 500 triệu USD dòng vốn bị động". Tờ báo này cũng nhắc lại báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) năm ngoái, ước tính việc được cả MSCI và FTSE Russell nâng hạng có thể mang lại dòng vốn ròng 25 tỷ USD vào năm 2030 nếu các cải cách mạnh mẽ tiếp tục và môi trường đầu tư toàn cầu vẫn lành mạnh.

Nikkei Asia và Bloomberg cùng trích dẫn ước tính của HSBC, theo đó việc gia nhập các chỉ số quốc tế có thể mang về 3,4 tỷ USD từ các quỹ chủ động và 10,4 tỷ USD từ các quỹ bị động. Trong khi đó, Reuters cho biết các nhà phân tích ước tính dòng vốn vào sẽ từ 3,5 tỷ USD đến 5 tỷ USD.

Các chuyên gia tin rằng dòng vốn này sẽ có tác động tích cực lớn. Theo Bloomberg, ông Tyler Ngyễn Mạnh Dũng, Giám đốc cấp cao Nghiên cứu chiến lược thị trường, Công ty cổ phần chứng khoán HSC cho rằng: "Một lượng vốn lớn như vậy sẽ đủ để đảo ngược tình trạng bán ròng kéo dài của khối ngoại trong những năm gần đây, tái khẳng định một bước ngoặt cho thị trường". Các bài báo của Bloomberg và Reuters cũng lưu ý rằng khối ngoại đã bán ròng mạnh trong thời gian gần đây, và việc nâng hạng có thể đảo ngược xu hướng này. Theo Reuters, khối ngoại đã bán lượng cổ phiếu giá trị 2,6 tỷ USD trong tháng 8 và tháng 9.

Nỗ lực và thách thức

Truyền thông quốc tế đồng loạt ghi nhận những nỗ lực cải cách không ngừng của Chính phủ và các cơ quan quản lý Việt Nam, vốn là điều kiện tiên quyết cho việc nâng hạng.

Financial Times cho biết trong quyết định nâng hạng, FTSE Russell đã ghi nhận những tiến bộ vượt bậc của Việt Nam trong hệ thống thanh toán giao dịch. Tờ báo liệt kê một loạt cải cách mà Việt Nam đã thực hiện kể từ khi được đưa vào danh sách theo dõi của FTSE Russel năm 2018, bao gồm: nới lỏng rộng rãi các quy định để nhà đầu tư nước ngoài giao dịch dễ dàng hơn, dỡ bỏ một số giới hạn sở hữu nước ngoài và loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch.

Nikkei Asia chỉ rõ Việt Nam đã đáp ứng hai tiêu chí cuối cùng để được phân loại lại: cho phép nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phiếu mà không cần ký quỹ trước và tạo ra một hệ thống để xử lý các giao dịch thất bại. Reuters cũng nhấn mạnh việc Việt Nam loại bỏ yêu cầu ký quỹ toàn phần đối với các giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài là điều kiện tiên quyết quan trọng cho việc nâng hạng của FTSE.

Bên cạnh đó, cả Financial Times và Bloomberg đều đề cập đến việc Việt Nam áp dụng cơ sở hạ tầng thị trường từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (hệ thống KRX), một nâng cấp công nghệ mà Bloomberg xem là "quan trọng để tăng cường tính minh bạch và cơ sở hạ tầng thị trường".

Ông David Sol, Giám đốc chính sách toàn cầu tại FTSE Russell, đã khẳng định: "Việc phân loại lại đối với Việt Nam phản ánh việc thực hiện các cải tiến quan trọng về cơ sở hạ tầng thị trường".

Bên cạnh những đánh giá tích cực, báo chí quốc tế cũng chỉ ra những thách thức và lưu ý một số điểm mà Việt Nam cần thận trọng.

Bloomberg phân tích rằng không phải mọi yếu tố của việc nâng hạng đều tích cực. Tính đến tháng 9 năm nay, Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn nhất (khoảng 32%) trong Chỉ số Thị trường Cận biên của FTSE, nhưng khi chuyển sang chỉ số thị trường mới nổi thứ cấp, Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với các quốc gia lớn hơn, đã có vị thế vững chắc. Trên mạng Bloomberg, bà Hebe Chen cảnh báo cần thận trọng trong bối cảnh định giá trên thị trường chứng khoán đang ở mức cao. Dữ liệu do Bloomberg tổng hợp cho thấy chỉ số VN-Index đang giao dịch ở mức P/E dự phóng 12,2 lần, so với mức trung bình 3 năm là 10,1 lần (P/E dự phóng là chỉ số đo lường mức độ "đắt" hay "rẻ" của một cổ phiếu, được tính dựa trên lợi nhuận ước tính trong tương lai thay vì lợi nhuận đã có trong quá khứ).

Financial Times cũng nêu lên những khó khăn lâu nay trong việc đầu tư vào Việt Nam từ nước ngoài. Tờ báo dẫn lời ông Owens Huang, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Dalton Investments, cho biết "có thể mất hàng tháng để nhà đầu tư có được mã số định danh cần thiết cho thị trường và người nước ngoài phải trả giá cao hơn cho cổ phiếu của một số công ty do giới hạn về sở hữu của nhà đầu tư không phải người Việt Nam". Trong thông báo nâng hạng của mình, FTSE cũng lưu ý về "sự tiếp cận hạn chế đối với các nhà môi giới toàn cầu để giao dịch tại Việt Nam", một điểm mà theo Reuters và Nikkei Asia, sẽ được xem xét lại trong kỳ đánh giá vào tháng 3/2026.

Nhìn về tương lai, Financial Times và Bloomberg cho biết Việt Nam đang đặt ra những mục tiêu lớn hơn: được MSCI nâng hạng lên thị trường mới nổi vào năm 2030 và được FTSE nâng hạng lên "thị trường mới nổi tiên tiến" (advanced emerging market) vào cùng thời điểm.

Có thể nói việc FTSE Russell nâng hạng TTCK Việt Nam được dư luận quốc tế xem là một sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực cải cách kinh tế và tài chính của đất nước. Dù vẫn còn những thách thức phía trước, đây là một tín hiệu mạnh mẽ, hứa hẹn mở ra một chương mới cho thị trường vốn Việt Nam, thu hút sự quan tâm và dòng vốn đầu tư mạnh mẽ hơn từ cộng đồng quốc tế.

Nguồn: https://baotintuc.vn/thi-truong-tien-te/nang-hang-chung-khoan-du-luan-quoc-te-lac-quan-ve-dong-von-ty-usd-20251008130838294.htm