Nâng hạng thị trường chứng khoán mở ra giai đoạn phát triển mới

Nâng hạng thị trường mới nổi tạo sức bật cho chứng khoán Việt Nam

Tổ chức FTSE Russell đã chính thức công bố nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp vào rạng sáng ngày 8/10. Đã có rất nhiều nỗ lực từ Chính phủ, Bộ Tài chính và Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) để nâng cả chất và lượng cho thị trường chứng khoán, hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao hạ tầng công nghệ, sự minh bạch cũng như tạo ra sự thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư trong tiếp cận thị trường…. để đáp ứng đầy đủ các điều kiện của tổ chức xếp hạng. Trước đó, Việt Nam đã nằm trong danh sách xem xét nâng hạng của FTSE trong 7 năm. Đây có thể nói là một tin rất vui với TTCK Việt Nam sau nhiều năm chờ đợi và nhiều nỗ lực được đưa ra, để đưa TTCK Việt Nam tiệm cận với chuẩn mực giao dịch quốc tế. Các chuyên gia dự báo, sẽ có nhiều tỷ USD được thu hút vào thị trường sau việc nâng hạng.

Ông Gary Harron - Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán, HSBC Việt Nam cho biết: "Xin chúc mừng Việt Nam nhân dịp đạt được cột mốc quan trọng - chính thức được nhà cung cấp chỉ số FTSE Russell nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi thứ cấp, cho thấy vị thế quốc tế đang lên của Việt Nam có thể vững vàng vượt qua những sóng gió ngắn hạn. Vị thế mới là sự ghi nhận cho những nỗ lực chung của Chính phủ, các cơ quan quản lý và các bên tham gia thị trường. Đặc biệt với Việt Nam, việc gỡ bỏ "mác" thị trường cận biên sẽ có sức ảnh hưởng lớn đến hành vi và niềm tin của nhà đầu tư, thay đổi quỹ đạo phát triển kinh tế dài hạn của thị trường và giảm sự phụ thuộc vào bất kỳ một đối tác thương mại nào".

Ông Brook Taylor - Tổng Giám đốc điều hành, Tập đoàn VinaCapital chia sẻ: "Việc nâng hạng lên thị trường mới nổi bởi FTSE Russell có thể giúp thu hút khoảng 5-6 tỷ USD đầu tư vào Việt Nam. Chúng tôi cho rằng dòng tiền sẽ không ồ ạt vào thị trường một lúc, nhưng việc có những dòng vốn đầu tư vào thị trường mang lại một bước ngoặt tích cực và ý nghĩa cho thị trường".

Ông Lê Anh Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Dragon Capital nêu ý kiến: "Tôi thấy điều này là một bước tiến rất quan trọng bởi trước khi chúng ta lên thị trường mới nổi, chúng ta thuộc thị trường cận biên. Thị trường cận biên gần như không ai còn quan tâm. Nên lên thị trường mới nổi gần như là sống còn, cực kỳ quan trọng để gia nhập cuộc chơi của thế giới".

Nâng hạng thị trường chứng khoán mở ra giai đoạn phát triển mới - Ảnh 1. — Nâng hạng thị trường mới nổi tạo sức bật cho chứng khoán Việt Nam

Thách thức và cơ hội của thị trường chứng khoán Việt Nam

Hành trình để thị trường chứng khoán Việt Nam được tổ chức FTSE Russell nâng hạng là một hành trình vất vả, khó khăn. Vì các công ty FTSE Russell đánh giá các tiêu chí nâng hạng không chỉ đánh giá pháp luật, khả năng quản lý thị trường chứng khoán, mà còn đánh giá cả năng lực tài chính, khả năng cung cấp dịch vụ của các định chế trung gian thị trường. Do vậy, để được nâng hạng, trong thời gian qua, ngoài sự cố gắng của cơ quan quản lý, đã có sự đồng hành của các thành viên thị trường.

Ông Bùi Hoàng Hải - Phó chủ tịch Ủy ban chứng khoán Nhà nước cho biết: "Đối với việc duy trì xếp hạng, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định thông qua Đề án nâng hạng thị trường. Trong đề án này, Thủ tướng Chính phủ đã xác định rất rõ mục tiêu nâng hạng và mục tiêu duy trì hạng, cùng với đó là những giải pháp rất cụ thể để đạt được tiêu chí xếp hạng và các giải pháp để duy trì thứ hạng. Có thể kể ra một số giải pháp trong đề án đã nêu ra và đã có thời gian thực hiện rõ ràng, như chúng ta phải triển khai hệ thống CCP cho giao dịch trên thị trường cổ phiếu; xây dựng hệ thống kết nối giữa các thành viên thị trường, để các thành viên thị trường có thể trao đổi các thông tin về lệnh khớp một cách tự động; triển khai giải pháp cho phép nhà đầu tư nước ngoài có thể giao dịch thông qua tài khoản tổng.

Trong đề án cũng đưa ra rất nhiều giải pháp để tăng cường, đa dạng hoá số lượng hàng hoá trên thị trường để có thể đáp ứng nhu cầu đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài. Cụ thể, một số giải pháp như Nghị định 245 mới được Chính phủ ban hành, có những giải pháp tăng cường như kết hợp hai quy trình chào bán lần đầu cổ phiếu và niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Và các giải pháp liên quan đến minh bạch hoá tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, để tăng cường hàng hoá trên thị trường, trong đề án cũng đưa ra các giải pháp đa dạng hoá các chỉ số, đa dạng hoá các sản phẩm quỹ, các sản phẩm trái phiếu, đặc biệt các loại trái phiếu công trình, trái phiếu cho các doanh nghiệp đầu tư vào cơ sở hạ tầng".

Một điểm rất tích cực là sự trở lại của dòng tiền ngoại, sau khoảng ba tuần bán ròng liên tiếp, nay họ đã trở lại mua gần 234 tỷ đồng trên HOSE.

Bà Wanming Du - Giám đốc Chính sách Bộ Chỉ số khu vực châu Á - Thái Bình Dương, FTSE Russell cho biết: "Trong hai năm qua, FTSE Rusell đã làm việc rất sát với cơ quan quản lý Việt Nam, chứng kiến rất nhiều cải cách theo chuẩn mực quốc tế, như giao dịch không yêu cầu ký quỹ hay quy trình xử lý các giao dịch thất bại. Chúng tôi cũng ghi nhận những lộ trình giải pháp chi tiết, như vận hành cơ chế bù trừ trung tâm vào năm 2027, hay tiết giảm quy trình mở tài khoản, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài".

Dự báo về quy mô vốn ngoại sẽ đổ vào thị trường Việt Nam, bà Wanming Du chia sẻ: "Việt Nam sẽ tham gia vào các bộ chỉ số có tổng quy mô tài sản hàng trăm tỷ USD. Chúng tôi ước tính lượng vốn thụ động mà Việt Nam có thể đón nhận thêm là khoảng 1 - 1,5 tỷ USD. Còn các dòng vốn chủ động là khoảng 4-5 tỷ USD. Tổng cộng ước tính sẽ có thêm 5-6 tỷ USD rót vào thị trường Việt Nam".

Về các bước mà Việt Nam phải tuân thủ để hoàn tất quy trình nâng hạng vào tháng 9 năm sau, bà Wanming Du nêu ý kiến: "Quy trình nâng hạng sẽ được chia làm nhiều bước để thực hiện từ nay tới tháng 9 năm sau, và cụ thể còn bao nhiêu bước sẽ được quyết định vào tháng 3 tới đây. Đó cũng là khi chúng tôi sẽ cập nhật các mô hình của Việt Nam trong việc tạo điều kiện cho các nhà môi giới toàn cầu tham gia vào thị trường nội địa".

FTSE đã đề cập đến mong muốn của nhà đầu tư nước ngoài được giao dịch thông qua các nhà môi giới toàn cầu, UBCK cũng đã có những chuẩn bị để đáp ứng mong mỏi này.

Ông Bùi Hoàng Hải - Phó chủ tịch Ủy ban chứng khoán Nhà nước chia sẻ: "Đây là một trong nhu cầu của các nhà đầu tư chỉ số là các quỹ đầu tư chỉ số. Nói một cách nôm na, các quỹ này đầu tư vào chỉ số, trong đó có các cổ phiếu thành phần, có thể ở rất nhiều quốc gia. Do vậy, đến với mỗi kỳ đổi rổ, nếu giao dịch trực tiếp, họ sẽ phải đặt lệnh ở rất nhiều quốc gia, thông qua rất nhiều môi giới trong nước khác nhau, thậm chí theo khung giờ khác nhau. Do vậy, họ mong muốn chỉ đặt một lệnh duy nhất và lệnh này được đặt với các đối tác của họ là các công ty chứng khoán toàn cầu.

Sau khi nhận được đề xuất của các nhà đầu tư quốc tế thông qua FTSE Russell, UBCK đã khẩn trương phối hợp với Sở Giao dịch Chứng khoán VSDC xây dựng một quy trình cũng như một lưu đồ để có thể đáp ứng được nhu cầu này của các nhà đầu tư nước ngoài. Chúng tôi đã đưa lưu đồ này ra tham vấn ý kiến của các công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký lớn trong nước, cũng như chuyên gia của các nhà đầu tư nước ngoài. Phản hồi của các chuyên gia trong nước cũng như chuyên gia quốc tế đều nói mô hình này khả thi.

Hiện nay, chúng tôi rà soát về mặt cơ sở hạ tầng, hệ thống giao dịch thanh toán của hệ thống giao dịch thanh toán hiện nay cũng như hệ thống giao dịch thanh toán của các công ty chứng khoán hoàn toàn đáp ứng được giải pháp này. Vấn đề duy nhất còn lại là quy định pháp lý hiện nay ở tầm Thông tư, UBCK đã khẩn trương dự thảo những bản sửa đổi, trong đó có những sửa đổi để đáp ứng yêu cầu này, cụ thể là chúng tôi sẽ sửa một số điều trong các Thông tư 120, 121, Thông tư 96. Chúng tôi sẽ sớm đưa thông tư này ra, lấy ý kiến của các thành viên thị trường, cũng như ý kiến của công chúng trong thời gian sớm".

Nâng hạng thị trường chứng khoán mở ra giai đoạn phát triển mới - Ảnh 2. — Việc nâng hạng được kỳ vọng sẽ giúp cho thị trường vốn nói chung và thị trường chứng khoán chứng kiến một sự thay đổi về chất

Nâng hạng theo chuẩn cao hơn đến năm 2030

Việc nâng hạng được kỳ vọng sẽ giúp cho thị trường vốn nói chung và thị trường chứng khoán chứng kiến một sự thay đổi về chất. Thị trường không chỉ đón nhận những vốn ngoại chất lượng cao, mà đi kèm với đó là yêu cầu cao hơn về quản trị doanh nghiệp hay tính công khai, minh bạch. Từ đó, sẽ tạo thêm động lực cho cả cơ quan quản lý, thành viên thị trường, doanh nghiệp và nhà đầu tư đều phải tự nâng tầm.

Ông Nguyễn Văn Thắng - Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết: "Nâng hạng không chỉ là đích đến mà còn là một hành trình đang đi để phát triển TTCK Việt Nam tăng trưởng chất lượng, minh bạch, bền vững. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục chỉ đạo UBCKNN và các đơn vị liên quan tiếp tục bám sát và triển khai quyết liệt các giải pháp đã đề ra, tạo thuận lợi tối đa cho nhà đầu tư trong và ngoài nước tiếp cận thị trường".

Tại Đề án Nâng hạng TTCK Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, bên cạnh mục tiêu đáp ứng đầy đủ tiêu chí nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell trong năm 2025, chúng ra còn hướng đến đáp ứng các tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI và thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell từ nay đến năm 2030.

Như Bộ trưởng Bộ Tài chính đã chia sẻ, FTSE công bố chính thức nâng hạng hôm nay mới chỉ là kết quả bước đầu, chúng ta còn nhiều mục tiêu cao hơn và cần triển khai liền mạch, quyết liệt hơn nữa.

Nguồn: https://vtv.vn/nang-hang-thi-truong-chung-khoan-mo-ra-giai-doan-phat-trien-moi-100251009062153953.htm