Nếu máy có thể sáng tạo, vậy con người khác gì?

Trong hội thảo sáng 3-12, nhiều người đề cập đến việc với sự phát triển vượt bậc của công nghệ như hiện nay thì sáng tạo của người nghệ sĩ trong nền văn học, nghệ thuật bị ảnh hưởng ra sao.

Múa mâm vàng phục vụ du khách trước cổng Bưu điện TP.HCM - Ảnh: LINH ĐOAN

Trăn trở đó được nêu lên trong hội thảo khoa học, chủ đề Văn nghệ sĩ TP.HCM phát huy tính sáng tạo trong việc thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21-6-2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa X về "tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới".

AI ảnh hưởng như thế nào với quá trình sáng tạo của nghệ sĩ?

Bà Minh Huế đến từ Hội Mỹ thuật TP.HCM, nhấn mạnh sự phát triển của AI đã tạo ra kỷ nguyên mới "đồng sáng tạo người - máy", nơi ranh giới giữa người sáng tạo và công cụ sáng tạo ngày càng trở nên mờ nhạt.

Bà cho biết trong vài năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã bước ra khỏi phạm vi nghiên cứu kỹ thuật để trở thành một công cụ sáng tạo phổ biến trong nghệ thuật đương đại.

Công trình nghiên cứu của bà cho thấy AI giúp gia tăng cảm hứng và dòng chảy sáng tạo. Nhưng song song đó là một loạt cảm xúc đối lập: tò mò, phấn khích nhưng cũng đầy lo âu, hoang mang và thậm chí mất định hướng về "giá trị thật" của nghệ thuật khi công nghệ tham gia sâu vào quá trình sáng tác.

Xu hướng thời đại đó sẽ đặt ra cho người nghệ sĩ trong kỷ nguyên mới đề bài khá hóc búa: "Nếu máy có thể sáng tạo, vậy con người khác gì?". Trả lời câu hỏi ấy không phải dễ và nếu tìm được hướng đi, người nghệ sĩ hoàn toàn có thể tự tin đem lại những giá trị văn hóa mới trong thời đại mới.

Múa nón quai thao thể hiện nét đẹp múa dân gian Bắc Bộ, Việt Nam - Ảnh: LINH ĐOAN

Múa dân gian Việt Nam rất đẹp, sao không phát huy?

Trong hội thảo, nghệ sĩ múa Vũ Thị Quỳnh Giao bày tỏ lo ngại hiện những bài múa dân gian Việt Nam trong các chương trình, trong các hoạt động ở thành phố ngày càng ít đi, trong khi múa dân gian chính là nét đẹp của văn hóa thành phố.

Bà kể vào những năm 1980 các trung tâm văn hóa thành phố chủ trương hướng dẫn, phổ biến múa dân gian Việt Nam trong cộng đồng. Gần đây, bà rất buồn vì ở các trung tâm tư nhân, thậm chí một số trung tâm văn hóa thành phố gần như không mở các lớp đào tạo múa dân gian Việt Nam.

Thay vào đó là sự nở rộ rất nhiều trung tâm dạy múa cổ trang Trung Quốc. Bà nói người ta bảo có những thứ như trào lưu, rần rần một vài năm rồi tắt nhưng phong trào múa cổ trang Trung Quốc vẫn đang như là "trend" và ngày càng nhiều hơn.

Hồi lên Cao Bằng công tác, hướng dẫn cho một số nghệ sĩ ở đó về múa dân gian, bà Quỳnh Giao rất vui khi thấy ở phố đi bộ Cao Bằng, hàng đêm mọi người tự tập tự biểu diễn cùng nhau những điệu múa dân gian, dân tộc, họ cũng tự mua đạo cụ, tự may trang phục múa, rất đẹp.

Còn ở thành phố, múa dân gian Việt Nam ngày càng ít, ngay cả liên hoan văn hóa ở khu phố bà cũng thấy xuất hiện múa cổ trang Trung Quốc mà không phải là múa dân gian Việt Nam.

"Để học múa cổ trang Trung Quốc rất rất tốn tiền vì phải mua đúng phục trang, đạo cụ. Trong khi múa dân gian Việt Nam rất đẹp và vẫn có lợi cho người tập để có một cơ thể dẻo dai, khỏe mạnh, sao chúng ta không tìm cách gì đó để nhân rộng những điệu múa đẹp của mình?" - bà Giao băn khoăn.

Trong hội thảo, nhiều vấn đề cũng được đặt ra về việc chuyển giao quyền nhiều hơn cho các tổ chức, các hội văn học nghệ thuật chuyên ngành. Những hoạch định mới cho văn nghệ sĩ ở nhiều lĩnh vực như sân khấu, điện ảnh, văn học, mỹ thuật, kiến trúc… trong thời kỳ mới.

LINH ĐOAN

Nguồn: https://tuoitre.vn/neu-may-co-the-sang-tao-vay-con-nguoi-khac-gi-20251203170858149.htm