Nhà làm việc của bác sĩ sáng lập viện Pasteur ở Việt Nam

Nơi làm việc của bác sĩ Alexandre Yersin, người thành lập viện Pasteur ở Hà Nội, Nha Trang, Đà Lạt, được xây khoảng 100 năm trước, trên núi cao hơn 1.500 m.

Ngôi nhà của bác sĩ Alexandre Yersin nằm trên núi Hòn Bà thuộc xã Suối Cát (huyện Cam Lâm), cách TP Nha Trang, Khánh Hòa, khoảng 60 km.

Alexandre Yersin sinh ngày 22/9/1863 tại Lavaud, hạt Vaud, Thụy Sĩ. Năm 1891, ông đến Nha Trang sinh sống và làm việc ở đây cho đến ngày mất 1/3/1943. Thời gian ở đây, ông có nhiều công trình y học giá trị, trong đó đáng chú ý là phát hiện bệnh dịch hạch.

Ông là người sáng lập Viện Pasteur ở Nha Trang (1895), Hà Nội (1925, hiện là Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) và Đà Lạt (1936, hiện là Công ty vaccine Pasteur Đà Lạt). Trước đó, Viện Pasteur Sài Gòn được bác sĩ Albert Calmette thành lập năm 1891. Đây là các đơn vị y tế, khoa học hàng đầu trong nghiên cứu phòng chống dịch, dịch tễ học...

Ngôi nhà được bác sĩ Yersin xây dựng khoảng năm 1914 sau khi đi khảo sát đỉnh Hòn Bà để nghiên cứu địa hình trồng thuốc chữa bệnh. Căn nhà sau đó bị bỏ hoang nhiều năm, được chính quyền phục dựng năm 2004.

Sau cải tạo, ngôi nhà có hai tầng tương tự căn nhà cũ. Tầng một trưng bày các hình ảnh, hiện vật liên qua cuộc đời và sự nghiệp của Yersin. Tầng hai chia làm ba buồng, gồm phòng ngủ, phòng khách và bàn thờ tưởng niệm. Ngày 20/3/2023, nơi đây được công nhận là Di tích lịch sử quốc gia. Phía trước căn nhà, tượng bán thân bác sĩ Alexandre Yersin được Hội Ái mộ bác sĩ Yersin dựng lên tháng 10/2023.

Bên trong tầng một tòa nhà treo nhiều hình ảnh, tư liệu về bác sĩ.

Tủ nội thất trong căn nhà. Trước đây tủ trưng bày những hiện vật gắn bó cuộc đời bác sĩ như máy ảnh, đèn dầu, song hiện trống trơn.

Ông Lê Kim Hoàn Vũ, Phó hạt kiểm lâm Hòn Bà, cho biết khu nhà này đã lâu chưa khai thác du lịch nên có dấu nhiều xuống cấp. Thời gian tới, Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà phối hợp công ty, doanh nghiệp khảo sát để khai thác du lịch cùng với bảo tồn.

Lối cầu thang lên tầng 2 của ngôi nhà bị hoen gỉ.

Khu vực ban công căn nhà. Các nhân viên tại khu bảo tồn thường dọn dẹp, lau dọn nhiều vật dụng ở đây.

Phòng khách tại tầng hai trống trơn đồ đạc. Trước đây nơi này được bố trí hai bộ bàn ghế gỗ tái hiện không gian sống của bác sĩ Yersin.

Phòng ngủ của bác sĩ Yersin hiện trống rỗng so với có giường, tủ như lúc mới phục dựng.

Người dân lên thắp hương tại bàn thờ tưởng niệm bác sĩ Yersin sau khi UBND tỉnh Khánh Hòa cho phép tham quan khu vực từ ngày 6/2.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp, hiện khách có thể lên quan quan đỉnh Hòn Bà, di tích nhà làm việc của bác sĩ. Tuy nhiên, do mới giai đoạn thử nghiệm (trong ba tháng), cơ sở vật chất ở đây chưa được hoàn thiện.

Hồ chứa nước được bác sĩ dùng để hứng nước mưa dùng cho sinh hoạt, tưới tiêu trồng trọt.

Cách căn nhà khoảng 100 m là khu vực chuồng ngựa, nay chỉ còn một số máng bằng đá. Bác sĩ Yersin nuôi ngựa để thồ hạt giống, cây dược liệu đưa lên đỉnh Hòn Bà trồng thử nghiệm, phục vụ nghiên cứu.

Tháng 7/2010, Công ty cổ phần Yasaka Sài Gòn - Nha Trang được chính quyền giao quản lý, tôn tạo khu di tích nhà làm việc của bác sĩ tại Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà. Tuy nhiên, công ty để xảy ra sai phạm trong xây dựng nên bị xử phạt, mất quyền quản lý dự án.

Bùi Toàn - Vnexpress.net

Nguồn