Nhãn hiệu chứng nhận “Mắc ca Lâm Đồng" - Đòn bẩy để “Kim cương xanh” vươn tầm quốc tế

Việc chính thức xây dựng và quản lý nhãn hiệu chứng nhận (NHCN) “Mắc ca Lâm Đồng” không chỉ là một cột mốc pháp lý, mà còn khẳng định quyết tâm của địa phương trong việc chuyển ngành hàng mắc ca từ sản xuất manh mún sang nền nông nghiệp chất lượng cao, có khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Khẳng định vị thế vùng nguyên liệu trọng điểm

Lâm Đồng hiện đang là một trong những vùng trọng điểm phát triển mắc ca của quốc gia. Diện tích trồng mắc ca toàn tỉnh đã đạt khoảng 16.349ha, mang lại sản lượng ấn tượng 13.532 tấn/năm.

Sản phẩm mắc ca Lâm Đồng đã khẳng định được vị thế trên thị trường, với hệ thống phân phối nội địa rộng khắp

Trong chiến lược phát triển mới, cây mắc ca được xác định là ngành hàng mũi nhọn, cần tận dụng tối đa lợi thế đất đai và khí hậu thổ nhưỡng đặc trưng của vùng.

Tham vọng của địa phương còn lớn hơn nhiều, với mục tiêu đến năm 2030 mở rộng diện tích lên 37.000ha và đạt sản lượng trên 45.000 tấn. Để hiện thực hóa mục tiêu khổng lồ này, đòi hỏi phải có một cuộc cách mạng trong quản lý chất lượng và xây dựng thương hiệu. Trong đó, nhãn hiệu chứng nhận “Mắc ca Lâm Đồng” giữ vai trò then chốt.

Lâm Đồng sở hữu lợi thế nội tại vững chắc với bộ giống mắc ca chủ lực chất lượng cao gồm 13 dòng/giống đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận, cùng nguồn cung cây giống dồi dào.

Sản phẩm mắc ca Lâm Đồng đã khẳng định được vị thế trên thị trường, với hệ thống phân phối nội địa rộng khắp; trong đó, sản phẩm chủ yếu được tiêu thụ nội địa qua các kênh như: Hệ thống siêu thị trên cả nước; bán lẻ thông qua các sàn thương mại điện tử, trong đó có trang thông tin thương mại điện tử www.nongsandalatlamdong.vn; livestream bán trực tiếp; bán lẻ tại các chợ dân sinh, cửa hàng bán lẻ tại địa phương.

Cùng với đó, thị trường xuất khẩu ngành hàng này cũng khá ổn định, hướng đến các quốc gia khó tính như: Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản và Úc.

Lâm Đồng hiện đang là một trong những vùng trọng điểm phát triển mắc ca của quốc gia

Thách thức trong chế biến sâu và chuẩn hóa chất lượng

Tuy nhiên, nút thắt lớn nhất hiện nằm ở khâu chế biến và quản lý chất lượng. Mặc dù có khoảng 47 cơ sở chế biến, nhưng đa phần vẫn ở quy mô nhỏ và dừng lại ở sơ chế, sấy và tách nứt thủ công.

Việc thiếu các nhà máy quy mô công nghiệp và công nghệ chế biến sâu hiện đại (sản xuất dầu, bánh, mỹ phẩm từ mắc ca) đã khiến giá trị gia tăng của “Kim cương xanh” chưa thực sự tương xứng với tiềm năng.

Trong bối cảnh hội nhập, thách thức về chất lượng và thương hiệu đang kìm hãm sự phát triển của ngành mắc ca Lâm Đồng. Tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ vẫn phổ biến, gây khó khăn trong việc hình thành các vùng nguyên liệu lớn đạt chuẩn quốc tế.

Trong tổng số 47 cơ sở sơ chế, chế biến với tổng công suất thiết kế khoảng 10.545 tấn hạt/năm, chỉ có khoảng 11 cơ sở có công suất trên 100 tấn/năm với công suất chế biến 7.580 tấn/năm (chiếm 71.9%); 5 cơ sở được chứng nhận HACCP, ISO 22.000, HALAL và chỉ có khoảng 1,9% tổng diện tích mắc ca đạt chứng nhận VietGAP/hữu cơ.

Công tác quản lý nguồn giống còn lỏng lẻo, dẫn đến việc sử dụng cây giống không rõ nguồn gốc, cùng với áp lực từ sâu bệnh hại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng lâu dài. Hiện nay, một số công ty đang thử nghiệm sản xuất các sản phẩm khác từ mắc ca như dầu mắc ca, bánh mắc ca, mắc ca socola, mắc ca tẩm vị…nhưng số lượng còn hạn chế.

Nhãn hiệu chứng nhận “Mắc ca Lâm Đồng - Đòn bẩy để “Kim cương xanh” vươn tầm quốc tế

Quan trọng nhất, việc chưa xây dựng được một thương hiệu tập thể thống nhất đã làm hạn chế khả năng quảng bá và bảo vệ uy tín sản phẩm trên trường quốc tế.

Gắn kết sản xuất với nhãn hiệu chứng nhận

Nhãn hiệu chứng nhận “Mắc ca Lâm Đồng” được kỳ vọng là đòn bẩy để giải quyết triệt để những vấn đề trên. Để nhanh chóng hiện thực hóa mục tiêu này, Lâm Đồng cần triển khai thực hiện cùng lúc nhiều giải pháp trọng tâm.

Trước tiên, tỉnh phải tái quy hoạch, xây dựng bản quy hoạch Chỉ dẫn địa lý mới thống nhất đến năm 2030, xác định rõ vùng trồng tập trung, gắn kết chặt chẽ với các cơ sở chế biến và NHCN ngay từ đầu vào. Việc này đi đôi với tăng cường quản lý chất lượng cây giống và nhân rộng vườn cây đầu dòng chuẩn hóa.

Cùng đó, chuẩn hóa quy trình và chất lượng là ưu tiên hàng đầu. Địa phương cần chuyển giao các quy trình kỹ thuật canh tác mắc ca bền vững, thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP/GlobalGAP) phù hợp với từng tiểu vùng.

Sau khi được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ độc quyền, NHCN “Mắc ca Lâm Đồng” sẽ là kim chỉ nam bắt buộc, yêu cầu mọi doanh nghiệp, HTX phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Mặt khác, tỉnh cần đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị để tránh tình trạng “được mùa, mất giá”. Trong đó, xây dựng các mô hình liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ; đồng thời tăng cường hoạt động quảng bá thương hiệu gắn với chỉ dẫn địa lý và vùng trồng có truy xuất nguồn gốc.

Phát triển bền vững ngành hàng mắc ca gắn với nhãn hiệu chứng nhận “Mắc ca Lâm Đồng” là một cam kết toàn diện. Việc sớm hoàn thành các thủ tục cấp văn bằng bảo hộ sẽ là cú hích pháp lý và thương mại cuối cùng, giúp "Kim cương xanh" của Lâm Đồng vững bước chinh phục các thị trường khó tính, mang lại sự thịnh vượng bền vững cho mảnh đất Tây Nguyên giàu tiềm năng này.

Nguồn: https://baolamdong.vn/nhan-hieu-chung-nhan-mac-ca-lam-dong-don-bay-de-kim-cuong-xanh-vuon-tam-quoc-te-401824.html