Nhật Bản lo ngại chất lượng đào tạo sau đại học

Đây được xem là một trong những cải cách lớn nhất trong hệ thống giáo dục nước này nhưng bị lo ngại sẽ ảnh hưởng chất lượng đào tạo.

Theo đề xuất của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ (MEXT), sinh viên sau khi hoàn thành chương trình đại học 4 năm có thể tiếp tục học thêm một năm để lấy bằng thạc sĩ thay vì 2 năm như hiện nay. Chính sách này dự kiến sẽ được áp dụng từ năm 2026 với mục tiêu tăng tỷ lệ học sau đại học và đáp ứng nhu cầu nhân lực có trình độ cao cho thị trường lao động.

Theo số liệu năm 2024, chỉ 12,6 phần trăm sinh viên đại học Nhật Bản tiếp tục học lên bậc thạc sĩ hoặc tương đương. Tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với các quốc gia phương Tây. Đặc biệt, ở các ngành nhân văn và khoa học xã hội, con số này chỉ ở mức dưới 5%.

MEXT cho rằng, mô hình “bốn cộng một” sẽ giúp sinh viên thuận lợi hơn trong việc học tập liên thông, đồng thời giúp các trường đại học Nhật Bản tăng tính cạnh tranh trong môi trường giáo dục toàn cầu.

Một số trường đại học hàng đầu đã bắt đầu thử nghiệm hình thức đào tạo rút ngắn. Đại học Keio hiện có chương trình kết hợp bốn năm. Đại học Hitotsubashi đang triển khai chương trình năm năm. Còn Đại học Tokyo dự kiến mở chương trình “bốn cộng một” tại Khoa Thiết kế mới vào năm 2027.

Dù vậy, giới học giả bày tỏ lo ngại rằng việc rút ngắn thời gian học có thể khiến sinh viên không có đủ thời gian để nghiên cứu chuyên sâu, qua đó ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và tính linh hoạt trong quá trình học tập.

Lo ngại về tính khả thi của chính sách này cũng được nêu ra trong các cuộc thảo luận gần đây tại tiểu ban của Hội đồng Giáo dục Trung ương Nhật Bản. Nhiều thành viên cho rằng, việc yêu cầu sinh viên hoàn thành cả luận văn cử nhân và luận văn thạc sĩ trong thời gian ngắn có thể làm giảm chất lượng học thuật.

GS Reiko Yamada, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Đại học và Nghiên cứu Sinh viên tại Đại học Doshisha, cho biết: “Việc rút ngắn thời gian học chưa chắc đã giúp tăng đáng kể số lượng sinh viên theo học sau đại học. Trừ khi xã hội và các doanh nghiệp thực sự coi trọng kỹ năng và kiến thức mà sinh viên bậc sau đại học đạt được, cải cách này khó có thể tạo ra thay đổi dài hạn”.

Theo bà Yamada, các kỳ thi đầu vào vốn là công cụ quan trọng để đánh giá năng lực học tập và khả năng nghiên cứu. Nếu bỏ qua bước này, việc bảo đảm chất lượng sinh viên sau đại học trong tương lai sẽ là một thách thức lớn.

GS Futao Huang, giảng dạy tại Viện Nghiên cứu Giáo dục Đại học thuộc Đại học Hiroshima, nhận định: “Mô hình ‘bốn cộng một’ là cải cách đáng chú ý, có thể giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động có tay nghề cao và nâng cao hiệu quả đào tạo. Tuy nhiên, các trường đại học cần duy trì sự cân bằng giữa tốc độ đào tạo và chất lượng học thuật”.

Theo Times Higher Education

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/nhat-ban-lo-ngai-chat-luong-dao-tao-sau-dai-hoc-post753520.html