Những dấu hiệu rối loạn nhận thức thường gặp nhất

Chiều 15/12, chia sẻ tại buổi cập nhật các vấn đề trong chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa rối loạn nhận thức, PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết rối loạn nhận thức, sa sút trí tuệ ngày càng gia tăng.

Năm 2020, thế giới ghi nhận hơn 55 triệu người mắc sa sút trí tuệ, dự báo sẽ lên tới 82 triệu vào năm 2030 và 139 triệu năm 2050.

Nguy cơ rối loạn nhận thức tăng theo lứa tuổi, nam giới có nguy cơ cao hơn nữ giới.

Những dấu hiệu rối loạn nhận thức thường gặp nhất - 1 — PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần (Ảnh: T.A).

Theo các chuyên gia, biểu hiện của rối loạn nhận thức thường gặp nhất là suy giảm trí nhớ. Người bệnh bỗng dưng gặp tình trạng khó khăn trong việc nhớ các sự kiện gần đây, quên những việc vừa làm, hỏi đi hỏi lại cùng một thông tin, quên các từ ngữ hoặc tên gọi quen thuộc, quên vị trí để chìa khóa, mắt kính hoặc các vật dụng thường ngày khác, quên tắt bếp khi nấu ăn…

Bên cạnh đó là các biểu hiện giảm tiếp thu thêm thông tin mới; giảm sự tập trung, chú ý; giảm khả năng lập kế hoạch; giảm vốn từ, giảm sự lưu loát khi nói và viết...

Các "cấp độ" quên ngày càng tăng lên, là các biểu hiện cho thấy bệnh diễn biến nặng, chuyển sang sa sút trí tuệ, với các biểu hiện như: quên các bước thực hiện công thức nấu ăn quen thuộc; để bếp gas đang cháy hoặc để nước tràn; khó khăn trong việc tổ chức, sắp xếp công việc nhà.

Người bệnh có các biểu hiện quên đường về nhà hoặc đến những nơi quen thuộc; không nhớ cách sử dụng điện thoại, thiết bị quen thuộc...

Những dấu hiệu rối loạn nhận thức thường gặp nhất - 2 — Bác sĩ tư vấn sức khỏe cho một bệnh nhân đến khám tại Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai (Ảnh: T.A).

Theo PGS Tuấn, rối loạn nhận thức không chỉ gặp ở người cao tuổi mà có thể xuất hiện ở người trẻ nếu có các yếu tố nguy cơ như chấn thương sọ não, đặc thù nghề nghiệp dễ gây chấn động não, nhiễm độc hoặc sử dụng chất kích thích.

"Trong số những người mắc rối loạn nhận thức nhẹ, khoảng 15% dẫn đến sa sút trí tuệ sau 2 năm, khoảng 1/3 mắc sa sút trí tuệ do Alzheimer trong vòng 5 năm. Tuy nhiên một số cá nhân không bị rối loạn nhận thức thêm hoặc trở lại nhận thức bình thường", PGS Tuấn thông tin.

Các chuyên gia cho biết, ở giai đoạn tiền lâm sàng của bệnh rối loạn nhận thức có thể kéo dài từ 6 đến 10 năm - đây là cơ hội để can thiệp phát hiện sớm và kéo dài thời gian người bệnh còn tự lập.

Việc can thiệp và phát hiện sớm bệnh rối loạn nhận thức giúp kéo dài khả năng tự lập của người bệnh.

Chuyên gia lưu ý, mỗi người có thể biểu hiện khác nhau về rối loạn nhận thức, không phải tất cả các dấu hiệu đều xuất hiện cùng lúc.

Vì thế, để phòng ngừa rối loạn nhận thức người trẻ có nguy cơ và người cao tuổi nên chủ động đi khám để phát hiện bệnh, không coi việc hay quên là chuyện bình thường của tuổi già để tránh bỏ lỡ cơ hội can thiệp sớm.

"Cần quan sát sự thay đổi theo thời gian. Đôi khi, người bệnh không nhận ra sự thay đổi ở chính mình, nhưng người thân có thể thấy sự khác biệt để kịp thời đưa đi khám, điều trị sớm nhất", PGS Tuấn khuyến cáo.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/nhung-dau-hieu-roi-loan-nhan-thuc-thuong-gap-nhat-20251215220225357.htm