Brunei en de ideologie van de 'Maleisische Islamitische Monarchie'

De ideologie van de 'Maleisische Islamitische Monarchie' speelt een belangrijke rol in de vorming, ontwikkeling en bevestiging van de positie van Brunei Darussalam.

Sultan Omar Ali Saifuddin-moskee in Bandar Seri Begawan, de hoofdstad van Brunei. (Bron: Bernard Spragg/Flickr)

Sinds de onafhankelijkheid (in 1984) tot nu toe heeft Brunei Darussalam (Brunei) met succes politieke stabiliteit gehandhaafd en zijn positie, rol en invloed in de internationale arena gevestigd als een betrouwbare partner van andere landen. Een belangrijke factor die aan dit succes heeft bijgedragen, is dat de regering van Brunei de ideologie van de "Maleisische Islamitische Monarchie" heeft gepromoot en gepopulariseerd tot nationale filosofie.

In de onafhankelijkheidsverklaring op 1 januari 1984 bevestigde Sultan Haji Hassanal Bolkiah de ideologie van de “Maleisische Islamitische Monarchie” (Melayu Islam Beraja, MIB) als de nationale filosofie van Brunei.

Het element "Maleis" vertegenwoordigt de oorsprong, het ras, de taal en de cultuur van de Brunezen. Eind 2021 telde Brunei 440.715 inwoners, waarvan 75,7% Brunezen waren; de rest waren permanente inwoners en tijdelijke inwoners. 67,4% bestond uit Maleisiërs; de rest waren Chinezen en enkele andere etnische groepen. De officiële taal in Brunei is Maleis.

Het element "islam" bevestigt dat Brunei een islamitisch land is. De grondwet van Brunei bepaalt dat "islam" de staatsgodsdienst van Brunei is, de soennitische traditie, de Shafeite-school. Voor Brunei is de islam niet alleen een religie, maar is het een ideologie geworden die de gedragsregels, ethische normen en wetten vormgeeft.

Ten slotte vertegenwoordigt het element "Monarchie" Brunei als een absolute monarchie. Dienovereenkomstig heeft de koning de hoogste macht in wetgevende, uitvoerende en religieuze zaken. De MIB-ideologie heeft een diepgaande invloed op de politieke, economische , sociaal-culturele en buitenlandse betrekkingen van Brunei.

Alomvattende impact

Wat betreft de organisatie en het beheer van het staatsapparaat is de koning het staatshoofd met de hoogste macht in religieuze, politieke, wetgevende en uitvoerende zaken. De koning heeft de volledige bevoegdheid om ministers en kabinetsleden te benoemen en te ontslaan. De huidige koning van Brunei is sultan Hassanal Bolkiah ibni Omar Ali Saifuddien III, die sinds 1967 regeert.

De kroonprins bekleedt momenteel de functie van senior minister in het kabinet van de premier . Leden van de koninklijke familie bekleden ook belangrijke kabinetsfuncties. De koning heeft onbeperkte bevoegdheid om decreten uit te vaardigen tijdens een nationale noodtoestand. Deze decreten kunnen in strijd zijn met de grondwet en de huidige wetgeving.

MIB-waarden zijn opgenomen in nationaal beleid, wetgeving en onderwijs. Het ministerie van Religieuze Zaken en het ministerie van Onderwijs zijn verantwoordelijk voor het bevorderen en onderwijzen van de ethische waarden van MIB. De afdeling Tradities en Praktijken en de afdeling Taal en Literatuur, die onder het kabinet van de premier vallen, zijn belast met de taken en bevoegdheden voor de implementatie van MIB-waarden. Het ministerie van Financiën en Handel, het ministerie van Volksgezondheid en het ministerie van Primaire Hulpbronnen hebben daarentegen beheersinstanties die vergunningen verlenen voor halalvoedsel, commerciële dienstverlening en financiële instellingen volgens islamitische normen. De procureur-generaal is verantwoordelijk voor de uitvoering van de islamitische wetgeving en het rechtssysteem.

Economisch gezien heeft Brunei een kleine economie, met een bruto nationaal inkomen van ongeveer 39 miljard USD in 2022. Dankzij de grote inkomsten uit olie, goed voor meer dan 60% van het jaarlijkse BBP, en een kleine bevolking, is het inkomen per hoofd van de bevolking in Brunei altijd hoog, namelijk meer dan 30.000 USD/jaar.

Er wordt echter voorspeld dat deze olievoorraad tussen 2030 en 2050 geleidelijk uitgeput zal raken. In die context doet Brunei inspanningen om zijn economie te diversifiëren en zijn afhankelijkheid van olie en gas te verminderen, conform de Vision 2035 Statement die in 2008 werd uitgegeven.

Het land heeft de productie van halalproducten en -diensten aangemerkt als een belangrijke sector om economische diversificatie te bevorderen. Momenteel voldoet Brunei's halalvoedsel aan de normen van de meest veeleisende moslimmarkten in het Midden-Oosten. In 2019 stond Brunei op de achtste plaats in de Global Islamic Ranking voor halalexport en industriële ontwikkeling.

Momenteel zet Brunei zich in om de samenwerking te bevorderen binnen het kader van de regionale ontwikkeling van Oost-ASEAN, inclusief Brunei, Indonesië, Maleisië en de Filipijnen (BIMP-EAGA), met als doel om een ​​regionaal centrum te worden voor de levering, productie en consumptie van halalproducten en -diensten.

Voor Brunei is de islam niet alleen een religie, maar een ideologie die gedragscodes, ethische normen en wetten vormgeeft.

Op het gebied van buitenlandse zaken hanteert Brunei, gebaseerd op de MIB-ideologie, een open buitenlands beleid, waarbij de betrekkingen met grote landen in evenwicht worden gebracht om de nationale belangen te bevorderen, in overeenstemming met de situatie en de rol in de regio en de wereld.

Brunei onderhoudt goede betrekkingen met zijn buurlanden, leden van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties (ASEAN), en onderhoudt speciale traditionele betrekkingen met Maleisië en Singapore. Daarnaast onderhoudt het land vriendschappelijke betrekkingen met het Westen (VK, VS, Australië), met name met het VK om de nationale veiligheid en defensiebelangen te waarborgen.

Aan de andere kant hecht Bandar Seri Begawan veel waarde aan de relatie met Beijing vanwege de economische voordelen: China is momenteel de grootste investeerder in Brunei met veel infrastructuurprojecten in het kader van het Belt and Road Initiative.

Daarnaast richt Brunei zich altijd op het onderhouden van goede relaties en het versterken van de economische samenwerking met landen in het Midden-Oosten en de Organisatie voor Islamitische Samenwerking (OIC), zoals Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Koeweit, Qatar, Oman en Iran. Dit land ondersteunt ook moslims in conflictgebieden, zoals de Palestijnen in het Midden-Oosten of de Rohingya in de kwestie Myanmar.

Op multilateraal vlak is Brunei lid van veel belangrijke regionale en internationale organisaties en kaders, zoals de Verenigde Naties, de OIC, de Beweging van Niet-Gebonden Landen (NAM), de Wereldhandelsorganisatie (WTO), het Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) en het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP).

Op cultureel vlak vloeien islamitische waarden samen met de Maleisische culturele waarden, wortelen ze in het leven van alle sociale klassen en vormen ze gemeenschappelijke gedragsnormen voor de Brunezen, zoals: Awar galat (nederigheid), Menuakan yang tua (respect voor ouderen), Menghormati ibu bapa (respect voor ouders), Mentaari raja (loyaliteit aan de koning), Menjunjung adat (respect en voortzetting van tradities) en Identiti kebruneian (behoud van de Bruneise identiteit).

De regering heeft een aantal maatregelen genomen om de verspreiding van andere religies in Brunei te beperken, de rol van de islam te waarborgen, mensen te ontmoedigen andere geloven te leren en bekering te verbieden. Het land heeft MIB tot een verplicht vak gemaakt op basisscholen en middelbare scholen en volgt de pers, media en aanverwante publieke activiteiten nauwlettend.

Grote mogelijkheden voor samenwerking

Vietnam kan de waarden van de MIB-ideologie benutten en toepassen om de bilaterale betrekkingen met Brunei verder te verdiepen.

Vietnam en Brunei zijn in 1992 officieel diplomatieke betrekkingen aangegaan en hebben deze in 2019 opgewaardeerd tot een alomvattend partnerschap. In de afgelopen 30 jaar hebben de betrekkingen tussen de twee landen op alle vlakken veel belangrijke ontwikkelingen doorgemaakt.

Vietnam en Brunei beschikken over een samenwerkingsmechanisme, het zogenaamde Joint Committee on Bilateral Cooperation (JCBC), dat onder voorzitterschap staat van de minister van Buitenlandse Zaken. Het comité beoordeelt en stuurt de ontwikkeling van bilaterale betrekkingen en bespreekt regionale en internationale kwesties van wederzijds belang.

In 2022 hield de JCBC haar tweede bijeenkomst ter gelegenheid van de 30e verjaardag van de bilaterale betrekkingen. Beide partijen ondertekenden het Actieplan voor de implementatie van het alomvattende partnerschap tussen Vietnam en Brunei voor de periode 2023-2027 tijdens het officiële bezoek van premier Pham Minh Chinh aan Brunei (februari 2023).

Door de afgelopen jaren relatief frequente uitwisselingen van delegaties op hoog niveau te onderhouden, zijn Vietnam en Brunei dichter bij elkaar gekomen, is het politieke vertrouwen versterkt, is de samenwerking bevorderd en is de wederzijdse steun op regionale en internationale fora en organisaties behouden gebleven.

Brunei Sultan Hassanal Bolkiah en premier Pham Minh Chinh in Bandar Seri Begawan in februari 2023. (Foto: Duong Giang)

Economische en commerciële samenwerking is een van de belangrijkste pijlers van de bilaterale relatie tussen Vietnam en Brunei. In 2020-2021 zorgde de impact van de COVID-19-pandemie in beide landen ervoor dat deze pijler niet effectief werd geïmplementeerd. Aan het begin van 2022 is de handel tussen de twee landen sterk hersteld. De wederzijdse handelsomzet bereikte 726 miljoen USD, waarmee de doelstelling met 134% werd overtroffen vóór de deadline van 2025.

Ondanks de sterke stijging is de bilaterale handelsomzet nog steeds niet in verhouding tot het potentieel van beide landen. Vietnam is nog steeds de partij met een handelstekort van meer dan 90% van de totale handelsomzet. Momenteel hebben Vietnamese bedrijven weinig investeringen en zakelijke projecten in Brunei. De komende tijd moeten beide landen nieuwe handelsomzetdoelen stellen en streven naar een evenwichtiger handelsbalans.

De regering van Brunei spant zich momenteel in om de economie te diversifiëren, de capaciteit van particuliere economische sectoren te vergroten en de infrastructuur te verbeteren in overeenstemming met Visie 2035. Dit is een gouden kans en moment voor Vietnam om handel en investeringen te bevorderen en bedrijven bij dit proces te betrekken door middel van samenwerking en joint ventures met partners in Brunei, met name in de energie-, chemische en halalvoedingsindustrie. Brunei kan voor Vietnam de toegangspoort zijn om een ​​grotere rol te spelen in de toeleveringsketen van halalgoederen en -diensten naar derde moslimmarkten.

Wat interpersoonlijke uitwisselingen betreft, vonden er rijke en levendige culturele uitwisselingsactiviteiten plaats tussen de twee landen, met vele culturele, artistieke en culinaire tentoonstellingen en beurzen. Vooral de studentenuitwisseling tussen de Nationale Universiteit van Brunei en de FPT Universiteit Da Nang was een opvallende samenwerking.

Daarnaast speelt het vergroten van het begrip van de islamitische cultuur in Vietnam een ​​belangrijke rol in de poging om de mensen van beide landen met elkaar te verbinden, wat bijdraagt ​​aan de promotie van de Vietnamese cultuur. Tegelijkertijd zal het Vietnamese bedrijven helpen om gemakkelijker door te dringen tot de Bruneise markt en de moslimmarkt van meer dan 1,9 miljard mensen, wat de halalindustrie in Vietnam bevordert en zo het alomvattende partnerschap tussen de twee landen in Zuidoost-Azië verder versterkt.

(*) PhD-student aan de Universiteit van Brunei.

(**) Derde secretaris, ambassade van Vietnam in Brunei Darussalam.

Bron: https://baoquocte.vn/brunei-va-he-tu-tuong-quan-chu-hoi-giao-malay-237574.html