Wu Ming-yi en de Honderd Paden van Mystiek

Markten zijn de bron van het fantastische. In Gabriel García Márquez' *Honderd jaar eenzaamheid* zijn de markten in het dorp Macondo altijd bizar, kleurrijk en waanzinnig, door de auteur beschreven als een plek waar men "alles kan vinden wat de verbeelding maar kan bedenken (...). Het is een carnaval van vreemde dingen die het bevattingsvermogen te boven gaan en die men slechts één keer in zijn leven ziet." Wu Ming-yi's verhalenbundel *De tovenaar op de voetgangersbrug * – de eerste Taiwanese schrijver die genomineerd werd voor de prestigieuze International Booker Prize – begint met een citaat van Márquez, en misschien is de geest van een bizarre volksmarkt ook wel afkomstig van Márquez.

Betoverende steegjes

De markt in het dorp Macondo verkocht echter bizarre dingen: vliegende tapijten, magneten die beloofden goud te winnen en harnassen van kruisvaarders; terwijl de markt van Wu Ming-yi op het eerste gezicht alleen bestond uit heel gewone, heel realistische winkels: noedelrestaurants, dumplingrestaurants, kledingwinkels in westerse stijl, kinderkledingwinkels, brillenwinkels, diensten voor het schrijven van grafschriften, waarzeggers, algemene winkels… Maar toen de realiteit steeds meer botste, begon het fantastische zich te openbaren.

Boekcover van "De tovenaar op de voetgangersbrug" (vertaald door Nguyen Tu Uyen; uitgegeven door Nha Nam en de Vietnamese schrijversvereniging, 2024)

Elk kort verhaal in het werk leidt ons door de markt via een ander kronkelend steegje. Hoewel de setting dezelfde markt blijft, kruisen de personages van het ene verhaal af en toe de paden met die van een ander – als stadsbewoners die elkaar voortdurend verdringen en duwen op de markt, die zowel krap als schijnbaar eindeloos is. Fragmenten van ieders herinneringen aan de markt worden samengevoegd tot een gedeelde droom, een collectieve nostalgie naar de markt uit hun kindertijd die tijdens de stadsvernieuwing werd afgebroken. Dit staat in contrast met de personages van Márquez. De personages van Márquez vertrekken om een ​​dorp voor de toekomst te stichten. De personages van Wu Ming-yi keren terug om een ​​dorp in herinnering te stichten.

Het magisch realisme in deze verzameling korte verhalen van Wu Ming-yi is niet "naar buiten gericht" en begeeft zich niet in uitgestrekte ruimtes zoals in *Honderd jaar eenzaamheid* (met vliegende figuren, bloemenregen en wijdverspreide slapeloosheid), maar beperkt zich juist vaak tot kleine ruimtes, zoals een toilet, een vogelkooi, een olifantenpak, een aquarium, een 3D-model of het plafond van een kleermakerij...

In het verhaal "De 99e verdieping " verdwijnt bijvoorbeeld een jongen plotseling. Later vragen zijn vrienden hem waar hij naartoe is gegaan. Hij zegt dat hij nergens heen is gegaan, maar gewoon een damestoilet is binnengegaan, waar kinderen vroeger een denkbeeldig liftbedieningspaneel tekenden, op de knop voor de 99e verdieping heeft gedrukt en daadwerkelijk op de 99e verdieping terecht is gekomen. De 99e verdieping is precies hetzelfde als de eerste verdieping, alleen is hij onzichtbaar geworden voor anderen. Wu Ming-yi plaatst een schakelaar voor leven en dood in alledaagse scènes, waardoor de raadsels van de werkelijkheid verborgen liggen in de plaatsen of objecten die we dagelijks bezoeken of aanraken. Hun primaire functie blijft onveranderd, maar af en toe "werken" ze plotseling "op" en belemmeren ze ons om de wereld te zien zoals die werkelijk is.

De vloek van magie

Alle korte verhalen in deze bundel hebben minstens twee overeenkomsten: ten eerste een gemeenschappelijke setting op de markt, en ten tweede de aanhoudende aanwezigheid van een goochelaar op een voetgangersbrug.

Bovendien bevat Honderd jaar eenzaamheid ook een cruciaal personage, bijna een soort tovenaar: Melquíades, een eigenaardige zigeuner. Melquíades verkoopt niet alleen bizarre voorwerpen aan de inwoners van Macondo, maar hij bezit ook de profetie over de ondergang van het dorp. In vergelijking met Márquez' roman is de naamloze tovenaar ook een soort herinterpretatie van Melquíades.

Telkens als hij in een verhaal verschijnt, zien we hem zijn vermogen demonstreren om het ene in het andere te veranderen: een dode vogel tot leven wekken, een schilderij van een vis in een echte vis veranderen, een zebra verstoppen in een openbaar toilet. Hij buigt droom en werkelijkheid. Het is alsof hij iets uit een droom haalt en vervolgens andere dingen weer in een droom terugplaatst. Maar al in het eerste verhaal vertelt de goochelaar de verteller dat hij alleen mentale beelden in het zichtbare omzet – een praktijk die ons aan kunstenaars doet denken – en dat "al je goocheltrucs nep zijn."

Het is een illusie, en toch wil iedereen erin geloven. En onder de velen die erin geloven, sterven er ook velen. Hun dood is niet te wijten aan contact met het bovennatuurlijke; sterker nog, ze sterven vaak lang nadat ze het hebben ervaren. Maar misschien is het, als je eenmaal het bovennatuurlijke hebt meegemaakt, moeilijk om te doen alsof de realiteit je diepste vragen kan beantwoorden? Ondanks waarschuwingen dat wonderen een illusie zijn, is het bovennatuurlijke vaak onweerstaanbaar aantrekkelijk. Zelfs wetende dat het bovennatuurlijke niet zomaar verdwijnt, is de realiteit dan niet duurzamer?

Bron: https://thanhnien.vn/wu-ming-yi-va-tram-nga-huyen-ao-185241115185837846.htm