Phát huy vai trò của hợp tác xã trong phát triển du lịch

Với tiềm năng phong phú về cảnh quan, văn hóa và con người, Sơn La đang từng bước khai thác hiệu quả thế mạnh du lịch thông qua mô hình hợp tác xã (HTX). Sự liên kết giữa các hộ dân, cá nhân kinh doanh đơn lẻ trong khuôn khổ HTX góp phần hình thành các sản phẩm, dịch vụ du lịch chuyên nghiệp hơn, mang lại lợi ích kinh tế thiết thực. Đồng thời, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.

Báo Sơn La•10/10/2025

Suối khoáng nóng bản Bon, xã Mường Chiên.

Bản Bon, xã Mường Chiên, là bản dân tộc Thái ở ven lòng hồ sông Đà, nổi bật với cảnh sắc thiên nhiên khoáng đạt, văn hóa truyền thống đặc sắc. Nhận thấy tiềm năng này, từ năm 2018, Hợp tác xã (HTX) du lịch cộng đồng bản Bon thành lập, liên kết 10 thành viên trong bản cùng tham gia kinh doanh dịch vụ homestay, ẩm thực và các dịch vụ trải nghiệm văn hoá - du lịch. Nhờ phát triển du lịch, người dân nơi đây có thêm thu nhập và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, gìn giữ cảnh quan, phục dựng và duy trì nhiều giá trị văn hóa truyền thống như lễ hội Xíp Xí, nghi lễ cúng Nàng Han hay sinh hoạt văn nghệ cộng đồng.

Bản Bon, xã Mường Chiên duy trì hoạt động văn nghệ quần chúng phục vụ du lịch.

Chị Hoàng Thị Dung, Giám đốc HTX du lịch cộng đồng bản Bon, chia sẻ: HTX đang duy trì các dịch vụ du lịch cộng đồng, phục vụ du khách tắm suối khoáng nóng bản Bon và các hoạt động trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, sản xuất đồ lưu niệm bằng thổ cẩm, đan lát truyền thống... Mỗi năm, HTX đón trên 3.000 lượt khách, giúp bà con có thu nhập, cuộc sống ổn định và thoát nghèo.

Văn nghệ phục vụ du khách tại đảo Trái Tim, HTX du lịch sinh thái Quỳnh Nhai.

Tại xã Ngọc Chiến, việc liên kết các hộ dân trong phát triển du lịch cộng đồng đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, quy mô và bài bản hơn. Ngọc Chiến được biết đến là vùng quê đẹp như “miền cổ tích” với khí hậu mát mẻ, có suối khoáng nóng, ẩm thực đa dạng, văn hóa độc đáo, thiên nhiên tuyệt đẹp. Để phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp, năm 2020, HTX du lịch cộng đồng Ngọc Chiến thành lập, liên kết 40 cơ sở lưu trú nhà sàn, 60 bungalow và 120 phòng khép kín, phục vụ gần 120.000 lượt khách mỗi năm, doanh thu đạt 8-10 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương.

Ông Lường Văn Xiên, Giám đốc HTX du lịch cộng đồng Ngọc Chiến, cho biết: Chúng tôi không ngừng nỗ lực để hoàn thiện dịch vụ, nhất là nâng cấp về cơ sở vật chất, các thành viên tăng cường học hỏi, tập huấn, nâng cao kỹ năng để phục vụ tốt nhu cầu của du khách. Điểm du lịch cộng đồng Ngọc Chiến đã được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao. Thành quả này là động lực để các thành viên HTX tiếp tục cố gắng giữ vững các tiêu chí đã được công nhận, ngày càng nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch.

Không theo hướng phát triển du lịch cộng đồng, HTX du lịch Pha Đin lại chọn hướng đi khác, khai thác lợi thế cảnh quan hùng vĩ của đỉnh đèo huyền thoại để phát triển dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng và trải nghiệm. Khu du lịch Pha Đin Top rộng gần 30 ha, là tổ hợp du lịch sinh thái với khu bungalow nghỉ dưỡng, các địa điểm check-in hấp dẫn, nhà hàng ẩm thực và gian trưng bày nông sản, thảo dược, đồ lưu niệm.

Ông Bùi Ngọc Thắng, Giám đốc HTX du lịch Pha Đin, cho biết: Khu du lịch đang có 21 phòng lưu trú với sức chứa từ 3-4 người/phòng; một nhà hàng ẩm thực, phục vụ tối đa 150 khách/lượt; một gian trưng bày các sản phẩm nông sản, thảo dược, đồ lưu niệm. HTX mở rộng liên kết với các hộ trồng cây ăn quả, giúp tiêu thụ nông sản và có thêm sản phẩm bán cho du khách, bổ sung dịch vụ cho thuê trang phục, cắm trại vào dịp nghỉ lễ, cuối tuần... nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của đa dạng du khách, duy trì lượng khách ổn định đến với Pha Đin Top.

Tại các địa phương trong tỉnh, hiện có nhiều HTX hoạt động hiệu quả trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ hoặc kết hợp du lịch và nông nghiệp, sản xuất chế biến. Điển hình, như: HTX Làng nghề thổ cẩm Hoàng Long, phường Mộc Sơn; HTX Nông nghiệp du lịch - dịch vụ Chiềng Khoa, xã Tô Múa; HTX du lịch sinh thái Chiềng San, xã Mường La; HTX du lịch nông nghiệp Tạt Nàng, xã Vân Hồ; HTX Nậm Nghẹp, xã Ngọc Chiến; HTX Quỳnh Long River Land, HTX du lịch sinh thái Quỳnh Nhai, xã Quỳnh Nhai...

Thực tiễn cho thấy, mô hình HTX du lịch là một hướng phát triển kinh tế kết nối cộng đồng, tạo sức mạnh tập thể trong khai thác và phát huy tiềm năng du lịch bản địa. Mô hình này giúp nâng cao chất lượng dịch vụ, gia tăng thu nhập, đồng thời khẳng định vai trò chủ thể của người dân trong phát triển du lịch bền vững.

Trong thời gian tới, để các HTX du lịch tiếp tục phát huy hiệu quả, các cấp, ngành và địa phương cần có chính sách hỗ trợ vốn, đào tạo nguồn nhân lực, quảng bá sản phẩm và nhân rộng mô hình hoạt động hiệu quả, góp phần đưa du lịch Sơn La trở thành ngành kinh tế quan trọng, gắn phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa, xây dựng nông thôn mới.

Nguồn: https://baosonla.vn/van-hoa-xa-hoi/phat-huy-vai-tro-cua-hop-tac-xa-trong-phat-trien-du-lich-qaylFI6Ng.html