Quốc hội chính thức thông qua Luật Tương trợ tư pháp về hình sự

Phiên họp Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Tương trợ tư pháp về hình sự. Ảnh: Quochoi.vn

Sáng 26.11, với 426/427 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Luật Tương trợ tư pháp về hình sự. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2026.

Theo luật được thông qua, Viện KSND tối cao là cơ quan Trung ương của nước Việt Nam trong tương trợ tư pháp về hình sự (TTTPHS).

Cơ quan này có trách nhiệm làm đầu mối trao đổi thông tin, tiếp nhận, chuyển giao, theo dõi, đôn đốc việc thực hiện TTTPHS; từ chối hoặc hoãn thực hiện yêu cầu TTTPHS theo thẩm quyền; phối hợp với các cơ quan có liên quan xem xét, giải quyết yêu cầu TTTPHS.

Đề xuất việc ký kết, gia nhập, thực hiện điều ước quốc tế về TTTPHS và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật TTTPHS và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Quốc hội thông qua Luật Tương trợ tư pháp về hình sự. Ảnh: Phạm Đông

Luật quy định 10 hình thức TTTPHS giữa Việt Nam và nước ngoài, bao gồm: Tống đạt, giao, gửi văn bản tố tụng; Khám xét, thu giữ; Tịch thu, trả lại, xử lý vật chứng, tài sản; Tổ chức cho người ở nước được yêu cầu sang nước yêu cầu để hỗ trợ điều tra, cung cấp chứng cứ; Tổ chức cho người có thẩm quyền ở nước yêu cầu sang nước được yêu cầu để có mặt trong quá trình thực hiện TTTPHS;

Chuyển giao tạm thời người đang bị tạm giam hoặc đang chấp hành án phạt tù ở nước được yêu cầu sang nước yêu cầu để hỗ trợ điều tra, cung cấp chứng cứ; Lấy lời khai trực tiếp, trực tuyến và các hình thức thu thập, cung cấp chứng cứ khác; Chuyển giao truy cứu trách nhiệm hình sự; Trao đổi thông tin và các hình thức tương trợ khác.

Luật quy định rõ các trường hợp yêu cầu TTTPHS của nước ngoài bị từ chối, bao gồm trường hợp liên quan đến việc truy cứu trách nhiệm hình sự một người về hành vi phạm tội mà người đó đã bị kết án, được tuyên không có tội hoặc được đại xá, đặc xá tại Việt Nam; liên quan đến hành vi phạm tội đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam.

Ngoài ra trường hợp có căn cứ cho rằng yêu cầu TTTPHS nhằm truy cứu trách nhiệm hình sự một người vì lý do chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, nguồn gốc dân tộc, quan điểm chính trị của người đó hoặc vì những lý do này mà người đó có thể bị đối xử không công bằng trong quá trình truy cứu trách nhiệm hình sự cũng bị từ chối yêu cầu tương trợ tư pháp.

Đáng chú ý, luật đã bổ sung quy định xem xét yêu cầu liên quan đến hình phạt tử hình. Theo đó, trường hợp nước ngoài yêu cầu Việt Nam không áp dụng hình phạt tử hình hoặc không thi hành án tử hình để thực hiện yêu cầu TTTPHS, Viện KSND tối cao chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan để đưa ra thông báo.

Trường hợp Việt Nam yêu cầu nước ngoài không áp dụng hình phạt tử hình hoặc không thi hành án tử hình để thực hiện yêu cầu TTTPHS, Viện KSND tối cao đề nghị nước ngoài đưa ra cam kết bằng văn bản về nội dung này.

PHẠM ĐÔNG

Nguồn: https://laodong.vn/thoi-su/quoc-hoi-chinh-thuc-thong-qua-luat-tuong-tro-tu-phap-ve-hinh-su-1615664.ldo