Rút ngắn quy trình IPO, minh bạch hóa trái phiếu doanh nghiệp

Những giải pháp này được kỳ vọng sẽ giúp thị trường vốn thực sự trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ lực của nền kinh tế.

Bộ Tài chính cho biết, theo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, được phê duyệt tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023, Chính phủ đặt ra các giải pháp như khuyến khích các loại hình doanh nghiệp thực hiện chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng gắn với niêm yết trên thị trường chứng khoán; đồng thời phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp theo hướng công khai, minh bạch, bền vững.

Trước đây, theo Nghị định số 155/2020/NĐ-CP, hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu bao gồm các tài liệu như báo cáo kết quả chào bán chứng khoán, Giấy chứng nhận đăng ký cổ phiếu do Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam cấp… Do đó, Sở Giao dịch chứng khoán chỉ đủ cơ sở xem xét hồ sơ niêm yết sau khi doanh nghiệp đã hoàn thành IPO.

Ngoài ra, theo quy định tại Luật Chứng khoán, tổ chức phát hành được phân phối chứng khoán trong thời hạn 90 ngày và được gia hạn tối đa 30 ngày. Như vậy, đợt IPO thường được phân phối trong 3-4 tháng dẫn đến việc sau khi hoàn thành đợt IPO, doanh nghiệp phải bổ sung Báo cáo tài chính quý/Báo cáo tài chính bán niên gần nhất trong hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu. Điều này dẫn đến thời gian xử lý việc niêm yết cổ phiếu sau IPO trên thực tế còn kéo dài.

Để khắc phục hạn chế này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 245/2025/NĐ-CP ngày 11/9/2025, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 155/2020/NĐ-CP. Điểm mới đáng chú ý là bổ sung quy định mới về thủ tục niêm yết cổ phiếu đồng thời với IPO, rút ngắn thời gian niêm yết cổ phiếu sau IPO, đảm bảo tốt hơn quyền lợi của nhà đầu tư.

Cụ thể, hồ sơ IPO được thống nhất với hồ sơ đăng ký niêm yết; Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán sẽ đồng thời xem xét hồ sơ đăng ký IPO và niêm yết ngay khi doanh nghiệp nộp hồ sơ, giúp rút ngắn thời gian xử lý xuống còn 30 ngày, đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư và thúc đẩy tính thanh khoản cho doanh nghiệp sau IPO.

Đối với hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng, căn cứ Luật số 56/2024/QH15 và Nghị định số 245/2025/NĐ-CP, Chính phủ đã bổ sung nhiều quy định mới về xếp hạng tín nhiệm, đại diện người sở hữu trái phiếu và yêu cầu an toàn tài chính của tổ chức phát hành, nhằm bảo đảm tính minh bạch, công khai của đợt chào bán và tăng cường bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

Đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, các quy định tại Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) theo Luật số 76/2025/QH15 và Luật Chứng khoán (sửa đổi) theo Luật số 56/2024/QH15 đã được hoàn thiện theo hướng tiệm cận thông lệ quốc tế.

Theo đó, chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tổ chức được phép tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ; nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp chỉ được mua trái phiếu có xếp hạng tín nhiệm và có tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh thanh toán của tổ chức tín dụng.

Bên cạnh đó, quy định mới còn giới hạn tỷ lệ vốn vay của doanh nghiệp phát hành, bổ sung trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với doanh nghiệp sau đăng ký kinh doanh trong phạm vi quản lý của địa phương, góp phần kiểm soát rủi ro, nâng cao chất lượng phát hành.

Hiện, Chính phủ đang xây dựng Nghị định thay thế các quy định hiện hành về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, nhằm nâng cao chất lượng trái phiếu, tăng cường tính minh bạch và khả năng giám sát rủi ro, qua đó đáp ứng nhu cầu tiếp cận nguồn vốn trung và dài hạn của doanh nghiệp.

MINH PHƯƠNG

Nguồn: https://nhandan.vn/rut-ngan-quy-trinh-ipo-minh-bach-hoa-trai-phieu-doanh-nghiep-post921772.html