Sắp xếp cơ sở giáo dục công lập: Mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng dạy và học, vì lợi ích của học sinh

Tính đến hết ngày 15/10/2025, 52 địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh thực hiện sắp xếp, sáp nhập các cơ sở giáo dục công lập (xã Hải Hoà và xã Cái Chiên đã tinh giản đầu mối cơ sở giáo dục trên địa bàn, không thuộc diện sắp xếp, sáp nhập). Việc sắp xếp được thực hiện trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc cao nhất là nâng cao chất lượng dạy và học, vì lợi ích của học sinh. Việc tinh gọn được nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa bàn.

Cô và trò Trường Tiểu học Trần Quốc Toản (phường Hạ Long) (hợp nhất Trường tiểu học Nguyễn Bá Ngọc và Trường Tiểu học Trần Quốc Toản) vẫn duy trì nền nếp và chất lượng dạy và học sau khi thực hiện sắp xếp, sáp nhập.

Theo đó, tỉnh đã thực hiện đúng chủ trương không sáp nhập trường mầm non với trường phổ thông; không sáp nhập cơ sở giáo dục thường xuyên với trường phổ thông; chỉ thực hiện sáp nhập trường, điểm trường trong cùng đơn vị hành chính cấp xã nhằm tối ưu hóa nguồn lực và điều kiện học tập; đảm bảo ở cấp xã đều có các cơ sở giáo dục cấp mầm non, tiểu học, THCS. Đồng thời, việc lựa chọn chỉ định nhân sự của bộ máy lãnh đạo, Ban Giám hiệu các trường mới cũng được thực hiện công khai, minh bạch, dựa trên từng tiêu chí đánh giá xếp loại cán bộ.

Thực tế cho thấy, sau sắp xếp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trên địa bàn 54 đơn vị hành chính cấp xã có 522 trường mầm non, tiểu học, THCS công lập trực thuộc cấp xã quản lý. Do đặc điểm vùng miền của tỉnh, số cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS trên mỗi địa bàn phân bổ không đồng đều, không đảm bảo mức tối ưu về quy mô của một cơ sở giáo dục. Cụ thể: 10 đơn vị cấp xã có không quá 5 cơ sở giáo dục; trong khi 7 đơn vị có trên 15 cơ sở giáo dục. Tại một số đơn vị cấp xã, tổng số nhóm/lớp của các cơ sở giáo dục công lập tương đối nhỏ, chưa vượt quá quy mô tối đa của một cơ sở giáo dục. Cụ thể: 12 đơn vị có dưới 30 nhóm/lớp mầm non; 11 đơn vị có không quá 40 lớp tiểu học; 33 đơn vị có không quá 45 lớp THCS. Như vậy, về thực tiễn có thể xem xét sắp xếp trên địa bàn xã chỉ còn 1 trường mầm non/tiểu học/THCS.

Cùng với đó, ngành GD&ĐT tỉnh hiện đang thiếu so với định mức gần 4.000 người, trong đó thiếu trên 2.600 giáo viên. Tỷ lệ giáo viên/lớp hiện thấp hơn định mức ở tất cả các cấp: Cấp mầm non thấp hơn 0,5, cấp tiểu học thấp hơn 0,15 và cấp THCS thấp hơn 0,31. Tình trạng trường lớp còn phân tán, nhỏ lẻ, cùng với sự thiếu hụt giáo viên đứng lớp đã tạo áp lực lớn trong các nhà trường, đòi hỏi phải sắp xếp lại mạng lưới. Mục tiêu quan trọng của việc sáp nhập là tăng số người trực tiếp giảng dạy, sử dụng hiệu quả đội ngũ hiện có và khắc phục tình trạng thiếu giáo viên

Cô giáo Phạm Thị Bích Hạnh, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phương Đông (phường Yên Tử), cho biết: Trước đây, mỗi tổ trưởng phải dành khoảng 3 tiết mỗi tuần cho công tác tổ chuyên môn; Tổng phụ trách Đội dành tới 15 tiết một tuần cho hoạt động Đội; hay có giáo viên phải dành 3 tiết để kiêm nhiệm công tác thư viện... Sau sáp nhập, các bộ phận này được dùng chung, nên giáo viên không còn phải chia nhỏ thời gian cho các nhiệm vụ kiêm nhiệm nữa. Toàn bộ số tiết đó được dành cho giảng dạy. Trong bối cảnh hiện nay đội ngũ giáo viên vẫn còn thiếu so với định biên, việc tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực như vậy thực sự rất có ý nghĩa.

Chính vì vậy, việc sắp xếp, sáp nhập trường lớp trên địa bàn toàn tỉnh được thực hiện và nhanh chóng hoàn thành đã mang lại ý nghĩa tích cực, góp phần giải quyết những vấn đề nội tại của ngành giáo dục tỉnh, trước hết là trong việc tinh gọn tổ chức bộ máy, đầu mối quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị nhà trường và việc sử dụng nhân lực, nguồn lực của các trường. Đồng thời, việc sắp xếp, sáp nhập trường lớp cũng giúp giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ, có thể bổ sung cho những nơi thiếu. Quan trọng nhất, việc sắp xếp cơ sở giáo dục công lập được thực hiện là nhiệm vụ cần thiết để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh, giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng giáo dục tại địa phương.

Trường Tiểu học Hồng Gai được thành lập trên cơ sở sáp nhập Trường Tiểu học Hạ Long và Trường Tiểu học Hữu Nghị ổn định việc giảng dạy và học tập, không xáo trộn bất cứ nội dung nào trong hoạt động giáo dục.

Một trong những thành công lớn nhất và là điểm nhấn nhân văn trong chiến dịch sắp xếp trường lớp của Quảng Ninh là cam kết tuyệt đối: “Việc sắp xếp, sáp nhập trường không gây ra bất cứ ảnh hưởng hay xáo trộn nào cho việc học tập của học sinh”. Nguyên tắc cốt lõi được Quảng Ninh quán triệt xuyên suốt là "Giữ nguyên địa điểm học của học sinh như trước khi sắp xếp, không ảnh hưởng đến việc tổ chức hoạt động cung ứng dịch vụ giáo dục phục vụ nhu cầu của người dân". Việc sáp nhập, sắp xếp lại các trường học, cơ sở giáo dục không hề thu gọn hay ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh so với trước đây mà chỉ phù hợp với thực tế vận hành của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Việc học tập của học sinh vẫn diễn ra bình thường như cũ tại điểm trường hiện tại, không thay đổi lớp, thầy, cô giáo, lịch học.

Sau sáp nhập, học sinh vẫn được giữ nguyên địa điểm học tập như trước, không xáo trộn. Các trường nhanh chóng ổn định tổ chức, sắp xếp lại cơ sở vật chất; phân công nhiệm vụ cho ban giám hiệu, giáo viên, nhân viên theo đúng năng lực, sở trường. Kế hoạch giáo dục được điều chỉnh linh hoạt, bảo đảm chất lượng dạy và học đồng đều giữa trường chính và điểm trường, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động giáo dục và ngoại khóa, tạo môi trường học tập thân thiện, năng động, giúp học sinh phát triển toàn diện.

Anh Hoàng Văn Dương, phụ huynh học sinh trên địa bàn phường Mông Dương, chia sẻ: Việc sáp nhập giúp tinh gọn bộ máy quản lý, còn học sinh thì trước học ở đâu nay vẫn thế nên không có xáo trộn gì đến việc học của con em chúng tôi. Còn trường mới có quy mô lớn hơn, tổ chức nhiều hoạt động giáo dục chất lượng cao hơn nên các con được hưởng lợi, phụ huynh chúng tôi rất đồng thuận.

Với việc hoàn thành sắp xếp, sáp nhập mạng lưới trường học, Quảng Ninh đã tạo bước chuyển quan trọng trong đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo. Qua đó không chỉ giúp sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và nguồn lực ngân sách, mà quan trọng hơn là mang lại môi trường học tập tốt hơn, bình đẳng hơn cho học sinh trên toàn tỉnh. Các trường sau sáp nhập được đầu tư tập trung về phòng học, trang thiết bị, khu vui chơi, thư viện và ứng dụng công nghệ thông tin; giúp học sinh được học tập trong điều kiện hiện đại, an toàn, có nhiều cơ hội phát triển toàn diện. Sâu xa hơn, việc hoàn thành sắp xếp, sáp nhập mạng lưới trường học còn mở đường cho việc cơ cấu lại cả hệ thống giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; hướng tới hình thành các cơ sở đào tạo tập trung, trọng điểm, hiện đại; nhằm đáp ứng yêu cầu nhân lực chất lượng cao, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững của tỉnh trong kỷ nguyên mới.

Cùng với sắp xếp lại mạng lưới trường, lớp theo hướng tinh gọn, hiệu quả, UBND tỉnh hiện đang xây dựng tờ trình, dự thảo Nghị quyết trình HĐND tỉnh gồm 12 chính sách hỗ trợ toàn diện, bao trùm, nhằm thúc đẩy phát triển giáo dục đào tạo bền vững. Trong đó, nổi bật là chính sách hỗ trợ sữa học đường cho 100% trẻ em mầm non và học sinh tiểu học, cùng hỗ trợ tiền ăn trưa tại trường cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học và THCS ở một số địa bàn. Tổng kinh phí thực hiện dự kiến khoảng 700 tỷ đồng mỗi năm, tăng thêm gần 350 tỷ đồng so với kinh phí thực hiện Nghị quyết 204 năm 2019. Mỗi bước đi của tỉnh đều hướng tới mục tiêu bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, tạo điều kiện để mọi trẻ em được học tập, phát triển toàn diện, vì hạnh phúc nhân dân.

Song Hà

Nguồn: https://baoquangninh.vn/no-luc-cho-muc-tieu-nang-cao-chat-luong-day-va-hoc-vi-loi-ich-cua-hoc-sinh-3383264.html