Tăng cường phối hợp liên ngành, ứng dụng công nghệ số trong quản lý tình trạng khẩn cấp

Chú thích ảnh — Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Quy định rõ các biện pháp trong tình trạng khẩn cấp

Theo Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, về tình trạng khẩn cấp, một số ý kiến cho rằng, khái niệm chưa cụ thể hóa, lượng hóa được các tình huống; đề nghị làm rõ tính hợp lý của việc xác định ngưỡng vượt quá phòng thủ dân sự cấp độ 3, mức độ thiệt hại để công bố tình trạng khẩn cấp; đề nghị quy định khái niệm các loại tình trạng khẩn cấp để thống nhất với các biện pháp được áp dụng ở Chương III.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, qua nghiên cứu kinh nghiệm các nước và rà soát quy định về tình trạng khẩn cấp trong các luật chuyên ngành cho thấy, khái niệm về tình trạng khẩn cấp cần được khái quát cao, bao hàm được những yếu tố, đặc điểm quan trọng nhất của tình trạng khẩn cấp. Thực tế các sự cố, tình huống khẩn cấp rất đa dạng, trong nhiều lĩnh vực, có tính chất, mức độ, diễn biến, đặc điểm khác nhau, nên việc lượng hóa để xác định ngưỡng chuyển từ tình huống cấp bách sang tình trạng khẩn cấp là khó khả thi. Có những sự cố, thảm họa khi có nguy cơ xảy ra hoặc xảy ra đã phải ban bố ngay tình trạng khẩn cấp mà không qua các cấp độ phòng thủ dân sự (sóng thần, sự cố bức xạ, hạt nhân...). Bên cạnh đó, các tình huống về quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội dẫn đến tình trạng khẩn cấp thì không áp dụng cấp độ phòng thủ dân sự để ứng phó, khắc phục.

Trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã sửa tên Điều thành "Tình trạng khẩn cấp" và quy định thành 2 khoản như Điều 2 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý.

Về chỉ đạo, chỉ huy và lực lượng trong tình trạng khẩn cấp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý Điều 25 dự thảo Luật, làm rõ trách nhiệm của các Ban chỉ đạo, chỉ huy quy định trong pháp luật chuyên ngành, khi ban bố tình trạng khẩn cấp; đồng thời sửa tên Điều thành "Cơ quan chỉ đạo, chỉ huy trong tình trạng khẩn cấp" cho phù hợp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý quy định về lực lượng trong tình trạng khẩn cấp, gồm lực lượng nòng cốt và lực lượng rộng rãi; bổ sung Điều 29 mới quy định về trang thiết bị bảo đảm cho huấn luyện, diễn tập, ứng phó, khắc phục hậu quả trong tình trạng khẩn cấp như dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý.

Tích hợp cảnh báo sớm và điều phối nguồn lực

Thảo luận ở Hội trường, đại biểu Tạ Đình Thi (Hà Nội) cho rằng, về cơ chế phối hợp liên ngành, liên cấp, dự thảo Luật đã xác định rõ các nguyên tắc, quy định các nội dung rõ ràng, thể hiện sự linh hoạt nhưng vẫn bảo đảm tính thống nhất, minh bạch trong chỉ huy, điều hành.

Tuy nhiên, theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc quy định về quản lý và ứng phó với tình trạng khẩn cấp đối với các sự cố, thảm họa được còn được quy định ở các luật chuyên ngành như Luật Hóa chất, Luật Điện lực, Luật Năng lượng nguyên tử, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Phòng thủ dân sự... Vì vậy, để bảo đảm thực hiện hiệu quả cơ chế phối hợp như quy định tại dự thảo Luật và bảo đảm tính linh hoạt, khả thi trong tổ chức thực hiện, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị bổ sung một khoản tại Điều 3 giao Chính phủ quy định Quy chế phối hợp liên ngành, liên cấp trong quản lý và ứng phó với tình trạng khẩn cấp theo quy định của Luật này và pháp luật về chuyên ngành.

Cho rằng dự thảo Luật đã tiếp cận xu thế của thời đại số, tuy nhiên, để Luật đi vào cuộc sống, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định về nền tảng dữ liệu quốc gia về tình trạng khẩn cấp, kết nối liên thông từ Trung ương đến địa phương, tích hợp cảnh báo sớm, theo dõi diễn biến và điều phối nguồn lực; đầu tư hệ thống thông tin liên lạc khẩn cấp, có khả năng hoạt động trong điều kiện hạ tầng bị ảnh hưởng; tăng cường đào tạo, diễn tập ứng phó trực tuyến để nâng cao năng lực cho lực lượng nòng cốt và cộng đồng.

"Dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp không chỉ hoàn thiện khung pháp lý cho công tác phòng ngừa, ứng phó, mà còn thể hiện tư duy đổi mới, tiếp cận công nghệ và tăng cường phối hợp liên ngành. Việc quy định cụ thể về cơ chế phối hợp và ứng dụng công nghệ số sẽ tạo cơ sở pháp lý quan trọng để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự xã hội và tính mạng, tài sản của nhân dân trong bối cảnh mới", đại biểu Tạ Đình Thi nêu.

Tham gia thảo luận, đại biểu Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) cho rằng, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội xem xét thông qua Luật tình trạng khẩn cấp nhằm ứng phó từ sớm từ xa, giảm thiểu thiệt hại do tác động từ những tình huống trong tình trạng khẩn cấp xảy ra cho người dân, đảm bảo lợi ích quốc gia, dân tộc là hết sức cần thiết.

Nhất trí với quy định "Người ra quyết định trong tình trạng khẩn cấp không phải chịu trách nhiệm khi quyết định đó dựa trên thông tin có được tại thời điểm ra quyết định, có mục đích chính đáng và không có động cơ vụ lợi", đại biểu Dương Khắc Mai nêu, quy định này vừa khuyến khích hành động nhanh chóng trong tình huống khẩn cấp, vừa bảo vệ cán bộ dám hành động vì lợi ích chung.

Bày tỏ băn khoăn khi dự thảo Luật quy định phạm vi miễn trừ quá rộng và thiếu cơ chế hậu kiểm, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc quy định việc miễn trách nhiệm chỉ áp dụng nếu người ra quyết định đúng thẩm quyền, dựa trên thông tin khách quan có kiểm chứng, không vượt quá giới hạn cần thiết và phải có nghĩa vụ báo cáo giải trình cụ thể đến cơ quan có thẩm quyền sau khi tình trạng khẩn cấp kết thúc.

Báo cáo tiếp thu giải trình, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu tối đa các ý kiến để cùng các cơ quan có liên quan chỉnh sửa để luật ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện và cũng dễ vận dụng trong các trường hợp cá biệt.

Theo Đại tướng Phan Văn Giang, trong tình trạng khẩn cấp, tình huống đặc biệt, không xảy ra thông thường, mọi đối tượng trong xã hội đều bị ảnh hưởng nặng nề, không phân biệt giàu nghèo; do đó, việc chuẩn bị ứng phó phải mang tính tổng thể, toàn diện.

Liên quan đến tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, an ninh nêu trong dự thảo Luật, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết, Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp đã có những quy định liên quan đến tình trạng khẩn cấp. Do đó, Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, nghiên cứu để đưa vào dự thảo Luật những nội dung cơ bản nhất, đảm bảo tính thống nhất, rõ ràng và đầy đủ của hệ thống pháp luật...

Nguồn: https://baotintuc.vn/chinh-tri/tang-cuong-phoi-hop-lien-nganh-ung-dung-cong-nghe-so-trong-quan-ly-tinh-trang-khan-cap-20251027173336323.htm