Tesla Model 3 và Model Y: Tối ưu chi phí từ xe Trung Quốc

Tesla đã tháo dỡ và phân tích các mẫu xe điện Trung Quốc để học cách cắt giảm chi phí bằng tái sử dụng linh kiện ở quy mô lớn, và áp dụng trực tiếp lên Model 3 cùng Model Y. Theo chia sẻ của John McNeill, người từng là chủ tịch Tesla giai đoạn 2015–2018 (thời điểm Model 3 và Model Y được phát triển), triết lý này giúp Tesla hạ giá thành mà không làm giảm trải nghiệm người dùng.

McNeill nói trong cuộc phỏng vấn với Business Insider rằng các kỹ sư Trung Quốc rất kỷ luật trong việc dùng chung các bộ phận nằm dưới nắp capo – những thành phần khách hàng hầu như không nhìn thấy. Ông nêu ví dụ các nhà sản xuất như BYD dùng chung mô-tơ gạt mưa, máy bơm nhiệt tới cả hệ thống đường ống, từ đó giữ chi phí thấp và duy trì giá bán cạnh tranh.

Chia sẻ linh kiện: kỷ luật sản xuất và hiệu quả giá thành

Bài học lớn nhất mà Tesla rút ra từ xe điện Trung Quốc, theo McNeill, là tối đa hóa mức độ chia sẻ linh kiện giữa các mẫu xe. Những chi tiết dưới nắp capo – nơi ít tác động đến cảm nhận trực tiếp – được ưu tiên dùng chung. Điều này cho phép tiết kiệm chi phí mà không ảnh hưởng đáng kể đến trải nghiệm vận hành hằng ngày.

Tesla cũng từng công khai cho biết Model 3 và Model Y chia sẻ khoảng 75% linh kiện. Mức độ dùng chung trải dài từ nền tảng, hệ truyền động, nội thất cho đến các chi tiết nhỏ như tay nắm cửa hay nút bấm. Ngay cả ghế trước cũng giống nhau, chỉ khác vị trí lắp đặt trên Model Y.

Model 3/Model Y: ứng dụng triệt để để tạo lợi thế bán hàng

Triết lý chia sẻ linh kiện đã giúp Tesla giảm chi phí sản xuất, từ đó có giá bán cạnh tranh. Model 3 nhanh chóng trở thành mẫu xe ăn khách: năm 2018, đây là mẫu xe cao cấp bán chạy nhất tại Mỹ với khoảng 138.000 xe tiêu thụ. Tại Trung Quốc, Model 3 ra mắt năm 2019 rồi trở thành xe điện cắm sạc bán chạy nhất năm 2020 với doanh số gần 138.000 xe; mẫu xe này được sản xuất tại Gigafactory Thượng Hải để phục vụ cả các thị trường châu Âu.

Thị trường Trung Quốc đã đổi: chỉ giảm chi phí là chưa đủ

Theo CNBC, doanh số của Tesla tại Trung Quốc đã giảm và tháng 10 gần đây chạm mức thấp nhất trong ba năm; thị phần giảm từ 8,7% xuống còn 3,2%. Trong khi đó, các hãng nội địa phát triển nhanh, tung ra những mẫu xe giá rẻ hơn, hợp thị hiếu bản địa hơn và vượt trội ở nhiều khía cạnh như tốc độ sạc, công suất và các tính năng người dùng Trung Quốc ưa thích.

McNeill thừa nhận Tesla “hoàn toàn không ngừng nghỉ” trong nỗ lực giảm chi phí, nhưng chỉ điều này thôi là chưa đủ để cạnh tranh tại thị trường xe điện năng động nhất thế giới. Thực tế này đặt ra áp lực phải đáp ứng những ưu tiên đang thay đổi của người dùng ở Trung Quốc.

Những mốc và số liệu chính

Mốc/Sự kiện	Số liệu/Thông tin
Tỷ lệ linh kiện dùng chung giữa Model 3 và Model Y	Khoảng 75%
Model 3 bán chạy tại Mỹ (2018)	Khoảng 138.000 xe
Model 3 tại Trung Quốc (2020)	Gần 138.000 xe; xe điện cắm sạc bán chạy nhất
Thị phần Tesla tại Trung Quốc	Giảm từ 8,7% xuống 3,2% (theo CNBC)
Doanh số Tesla tại Trung Quốc tháng 10	Chạm mức thấp nhất trong ba năm (không nêu con số)

Bức tranh toàn cầu: hệ sinh thái sạc vẫn là điểm mạnh

Trên phạm vi toàn cầu, Tesla vẫn mang đến trải nghiệm xe điện tốt, đặc biệt nhờ mạng lưới trạm sạc Supercharger phủ rộng. Tuy vậy, doanh số đang cho thấy xu hướng giảm trong năm qua.

Kết luận

Việc tháo dỡ xe điện Trung Quốc đã củng cố cho Tesla một hướng đi rõ ràng: chia sẻ linh kiện tối đa ở những nơi ít ảnh hưởng đến trải nghiệm để hạ chi phí, và bài học này được áp dụng trực tiếp lên Model 3 và Model Y. Nhưng trong bối cảnh thị trường Trung Quốc biến động và đối thủ nội địa tiến bộ nhanh, chỉ riêng tối ưu chi phí là không đủ để giữ đà tăng trưởng. Thông tin tham khảo: Business Insider, CNBC (qua insideevs).