ประวัติจังหวัดด่งทับ

ด่งทับเป็นพื้นที่ของภูมิภาคสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง (13 จังหวัดและเมือง) รวม 2 พื้นที่ที่ตั้งอยู่บน 02 ฝั่งของแม่น้ำเตียนเหนือและแม่น้ำเตียนใต้ โดยทางเหนือติดกับจังหวัดปรายเวง (ประเทศกัมพูชา) ทางใต้ติดกับจังหวัดวินห์ลองและเมืองกานเทอ ทางตะวันตกติดกับจังหวัด อานซาง และทางตะวันออกติดกับจังหวัดลองอันและจังหวัดเตี๊ยนซาง

ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2518 โปลิตบูโรของ คณะกรรมการบริหารกลางของพรรคแรงงานเวียดนามได้ออกมติเกี่ยวกับการปรับการรวมจังหวัดหลายจังหวัดทางภาคใต้ ซึ่งคาดว่าจังหวัดซาเด็คและเกียนฟอง 2 จังหวัดจะรวมกัน ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2519 พระราชกฤษฎีกาสภารัฐบาลปฏิวัติเฉพาะกาลแห่งสาธารณรัฐเวียดนามใต้ได้ตั้งชื่อจังหวัดด่งท้าปอย่างเป็นทางการ

ด่งทับ ในยุคศักดินา

เดิมทีด่งทับตั้งอยู่ในพื้นที่ดินที่อุดมสมบูรณ์ขนาดใหญ่ซึ่งได้รับการฟื้นฟูโดยผู้อพยพชาวเวียดนามจากทางเหนือ โดยกลายเป็นเขตที่อยู่อาศัย ควบคู่กับการอพยพตามธรรมชาติไปทางทิศใต้ ราชวงศ์เหงียนยังได้สถาปนาอำนาจอธิปไตยและจัดตั้งกลไกการปกครองขึ้นโดยค่อยเป็นค่อยไป

บันทึกประวัติศาสตร์: ในยุคแรกๆ ของประเทศ จะมีการจัดตั้งคลังสินค้าขึ้นอยู่กับพื้นที่ดิน (เรียกว่าคลังสินค้า) โกดังเหล่านั้นตั้งอยู่ในชื่อที่ดินเพื่อรวบรวมและเก็บเงิน ข้าว และสินค้า เมื่อเห็นว่า Gia Dinh นั้นเป็นดินแดนขนาดใหญ่ พระเจ้าทรงสถาปนาโรงเรียนขึ้นเก้าแห่ง ได้แก่ Quy An, Quy Hoa, Canh Duong, Thien Mu, Quan Thao, Hoang Lap, Tam Lach, Ba Canh และ Tan Thinh ซึ่งโรงเรียนบาคานห์ (ตั้งแต่ พ.ศ. 2275 อยู่ภายใต้เขตอำเภอดิ่ญเวียน) ปัจจุบันเป็นที่ดินทางตอนเหนือของแม่น้ำเตี๊ยน จังหวัดด่งท้าป

ในปี พ.ศ. 2300 กษัตริย์หวอเหงียนเฟื้อกโคตได้ขยายดินแดน Tam Phong Long ระหว่างแม่น้ำ Tien และ Hau และมอบหมายให้ Nguyen Cu Trinh ก่อตั้งสามภูมิภาค ได้แก่ Chau Doc (ใน Hau Giang), Tan Chau (ใน Tien Giang) และ Dong Kau (ภูมิภาค Sa Dec) ทั้งหมดนี้อยู่ภายใต้ป้อม Long Ho ซึ่งศาสนาดงขาวในปัจจุบันถือเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนตอนใต้ของแม่น้ำเตียน จังหวัดด่งท้าป

ในสมัยราชวงศ์เหงียน ดินแดนที่ปัจจุบันเป็นของด่งท้าป เดิมตั้งอยู่บนดินแดนของจังหวัดดิ่ญเวียน เมืองวิญถัน และจังหวัดเกียนอัน เมืองดิ่ญเติง ในปี พ.ศ. 2375 พระเจ้ามิงห์หม่างได้ดำเนินการปฏิรูปการบริหารครั้งใหญ่ โดยก่อตั้ง 6 จังหวัดในโคชินจีนา (เรียกว่า 6 จังหวัดแห่งโคชินจีนา) ได้แก่ เบียนฮวา, ซาดิญห์, ดิญเตือง, วินห์ลอง, อันซาง และห่าเตียน ซึ่งด่งท้าปอยู่ในเขตอำเภอวิญอัน จังหวัดเตินถัน อำเภอด่งเซวียน จังหวัดตุ้ยเบียน (จังหวัดอานซาง) และอำเภอเกียนดัง จังหวัดเกียนอัน (จังหวัดดิญเติง) เมื่อสิ้นสุดรัชสมัยของพระเจ้าตูดึ๊ก ก่อนที่ฝรั่งเศสจะเข้ามาแทรกแซง ดินแดนของด่งทาปในปัจจุบันตั้งอยู่ในเขตต่างๆ เป็นหลัก ได้แก่ อันเซวียน ด่งเซวียน วินห์อัน (จังหวัดอานซาง) และเกียนดัง อำเภอเกียนฟอง (จังหวัดดิญเติง)

ด่งทับในสมัยอาณานิคมของฝรั่งเศส

ก่อนการเข้ามาแทรกแซงของอาณานิคมฝรั่งเศส โคชินจีนประกอบด้วย 6 จังหวัด ได้แก่ เบียนฮวา, ซาดิญ, ดิญเตือง (ตะวันออก) และอันซาง, วิญลอง, ห่าเตียน (ตะวันตก) ในปี พ.ศ. 2405 โดยการลงนามสนธิสัญญาสันติภาพกับราชสำนักเว้ ชาวอาณานิคมฝรั่งเศสได้ยึดครองจังหวัดทางตะวันออกสามจังหวัด และเริ่มจัดระเบียบกลไกการปกครองโดยการยกเลิกเขตและจังหวัดเก่าภายใต้ราชวงศ์เหงียน และจัดตั้งหน่วยการบริหารใหม่ที่เรียกว่าเขตตรวจสอบ ในปีพ.ศ. 2410 หลังจากที่ยังคงยึดครอง 3 จังหวัดทางตะวันตก (หวิงห์ลอง, อันซาง, ห่าเตียน) นักล่าอาณานิคมชาวฝรั่งเศสก็ได้วางจังหวัดเหล่านี้ไว้ภายใต้การปกครองเดียวกันกับจังหวัดทางตะวันออกด้วย

ในปี พ.ศ. 2413 เมืองโคชินจีนทั้งหมดมีเขตตรวจสอบ 25 เขต แต่ในปี พ.ศ. 2414 เขตดังกล่าวก็ลดลงเหลือเพียง 18 เขต โดยพื้นที่จังหวัดด่งท้าปในปัจจุบันตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ตรวจการซาแด็กเป็นหลัก ประกอบด้วย 3 อำเภอ ได้แก่ วิญอัน, อันเซวียน, ด่งเซวียน ในปี พ.ศ. 2419 กองตรวจการซาเด็คถูกเปลี่ยนเป็นคณะกรรมาธิการซาเด็คภายใต้เขตปกครองวินห์ลอง ซึ่งเป็นเขตปกครองหลักสี่แห่งของเมืองโคชินจีน ตามพระราชกฤษฎีกาลงวันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2442 ของผู้ว่าราชการอินโดจีน ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2443 เขตการบริหารในเมืองโคชินจีนได้รับการรวมเป็นหนึ่งและเรียกว่า "จังหวัด" ขณะนั้น ซาเด็ค เป็นหนึ่งใน 20 จังหวัดของเมืองโคชินจีน

ในปีพ.ศ. 2456 ตามคำสั่งของผู้ว่าราชการจังหวัดอินโดจีน จังหวัดซาเด็คถูกรวมเข้ากับจังหวัดวิญลอง และในเวลาเดียวกันก็ได้ก่อตั้งอำเภอกาวลานห์ขึ้น ในปีพ.ศ. 2459 จังหวัดซาเด็คถูกแบ่งออกเป็น 3 อำเภอ ได้แก่ จ่าวถัน (เมืองหลวงของจังหวัด) ลายวุง และกาวลานห์ ในปีพ.ศ. 2467 ผู้ว่าราชการอินโดจีนได้ออกกฤษฎีกาแยกจังหวัดซาเด็คจากจังหวัดวิญลองเป็นจังหวัดอิสระ ขณะเดียวกันสถานีบริหารกาวลานห์ได้รับการยกระดับเป็นหน่วยงานบริหารในปี พ.ศ. 2468

จนกระทั่งถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2488 เขตการปกครองของจังหวัดด่งท้าปส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในจังหวัดซาเด็ค โดยรวมเอา 3 อำเภอ ได้แก่ จ๊าวถัน, ลายวุง, กาวลานห์ (ทางใต้ของแม่น้ำเติ่น) และบางส่วนของจังหวัด ได้แก่ จ๊าวด๊ก, ลองเซวียน (ทางเหนือของแม่น้ำเติ่น)

ยุคด่งทับ พ.ศ. 2488 - 2518

หลังการปฏิวัติเดือนสิงหาคมในปี พ.ศ. 2488 จังหวัดซาเด็คตกอยู่ภายใต้เขตสงครามที่ 8 ของภาคกลางตอนใต้ เมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2490 ตามคำสั่งของคณะกรรมการบริหารกองกำลังต่อต้านภาคใต้ จังหวัดลองจาวเตียนได้รับการจัดตั้งขึ้นบนพื้นฐานของส่วนหนึ่งของจังหวัดจาวด๊กและลองเซวียน ซึ่งรวมถึง 05 อำเภอ ได้แก่ เตินจาว ฮ่องงู โชมอย เจาฟูบี และลับโว ในปีพ.ศ. 2493 จังหวัดด่งทับเหมยได้รับการจัดตั้งจาก 29 ตำบลในอำเภอต่างๆ ได้แก่ กายลาย กายเบ (จังหวัดหมีทอ) Cao Lanh (จังหวัด Sa Dec) และ Moc Hoa (จังหวัด Tan An) ในปีพ.ศ. 2494 จังหวัดลองจาวเตียนได้รวมเข้ากับจังหวัดซาเด็คก่อตั้งเป็นจังหวัดลองจาวซา จังหวัดลองจาวซามีอยู่จนถึงปีพ.ศ. 2497 เมื่อถูกยกเลิกเพื่อฟื้นฟูจังหวัดจาวด๊ก ลองเซวียน และซาเด็คให้กลับมาเป็นเหมือนเดิม

หลังจากข้อตกลงเจนีวา พ.ศ. 2497 ประเทศถูกแบ่งออกเป็นสองภูมิภาคเป็นการชั่วคราว โดยมีเส้นขนานที่ 17 ที่กวางตรีเป็นเส้นแบ่งเขตแดน พื้นที่ตั้งแต่เส้นขนานที่ 17 ทางใต้ อยู่ภายใต้การบริหารของรัฐบาลสาธารณรัฐเวียดนาม จังหวัดซาเด็ค ในขณะนั้น เป็นส่วนหนึ่งของภูมิภาคตะวันตกเฉียงใต้ ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2499 รัฐบาลสาธารณรัฐเวียดนามได้จัดตั้งจังหวัดฟ็องถันจากส่วนหนึ่งของจังหวัดต่อไปนี้: จาวโด๊ก (เขตฮ่องงู) ลองเซวียน (เขตฟ็องถันธวงและตำบลอันบิ่ญ) และซาเด็ค (เขตกาวหลาน) ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2499 ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐเวียดนามได้ออกกฤษฎีกาเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงเขตแดนและชื่อของจังหวัดและเมืองหลวงของจังหวัดบางแห่งในเวียดนามใต้ โดยจังหวัดซาเด็คได้รวมเข้ากับจังหวัดวิญลองและกลายเป็นจังหวัดวิญลอง ส่วนจังหวัดฟ็องทันห์ได้เปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัดเกียนฟอง ในปีพ.ศ. 2509 จังหวัดซาเด็คได้รับการสถาปนาขึ้นใหม่โดยแยกตัวออกจากจังหวัดวิญลอง

ด่งทับ หลังวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2518 ถึงปัจจุบัน

เมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2518 โปลิตบูโรของคณะกรรมการบริหารกลางของพรรคแรงงานเวียดนามได้ออกมติที่ 245-NQ/TW เรื่องการยกเลิกพื้นที่และการรวมจังหวัดทั่วประเทศ ตามมติฉบับนี้ คาดว่าจะรวมจังหวัดเก่าเป็นจังหวัดใหม่ 21 จังหวัดทั่วประเทศ โดย 3 จังหวัด ได้แก่ ลองจาวเตียน, ซาเด็ค, เกียนเติง คาดว่าจะรวมเป็น 1 จังหวัดใหม่ อย่างไรก็ตาม หลังจากพิจารณาสถานการณ์จริงในภาคใต้แล้ว โปลิตบูโรได้มีมติปรับการรวมจังหวัดบางจังหวัดตั้งแต่เขต 6 เป็นต้นไป โดยจังหวัดซาเด็คและจังหวัดเกียนฟองเดิมได้ถูกรวมเข้าด้วยกัน บนพื้นฐานดังกล่าว ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2519 โดยพระราชกฤษฎีกาของรัฐบาลปฏิวัติเฉพาะกาลแห่งสาธารณรัฐเวียดนามใต้ จังหวัดด่งท้าปได้รับการสถาปนาอย่างเป็นทางการจากการรวมกันของจังหวัดซาเด็คและเกียนฟอง

ในปีพ.ศ. 2519 เมื่อมีการจัดตั้งจังหวัดด่งท้าปขึ้นใหม่ ประกอบไปด้วยเมืองซาเด็ค (เมืองหลวงของจังหวัด) จำนวน 1 เมือง และ 5 อำเภอ ได้แก่ กาวลานห์ ทามนง ฮ่องงู ลับโว เจาทานห์ รวมทั้งสิ้น 79 ตำบลและ 2 ตำบล

ในปีพ.ศ. 2537 ด้วยจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมการพัฒนาพื้นที่ด่งทับเหม่ยที่มีศักยภาพ เมืองหลวงของจังหวัดจึงถูกย้ายไปยังกาวลานห์ ด้วยการลงทุนของรัฐบาลกลาง ความพยายามของคณะกรรมการพรรค รัฐบาล และประชาชนในพื้นที่ที่ร่วมมือกัน เมืองกาวลานห์จึงได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและกลายเป็นเมืองระดับจังหวัดในปี 2550 (พื้นที่เมืองประเภทที่ 2 ในปี 2563)

นอกจากนี้ เมืองซาเด็คได้กลายเป็นเมืองระดับจังหวัดในปี 2013 (เขตเมืองประเภทที่ 2 ในปี 2018) เมืองหงุงหงุ จัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2551 (เขตเมืองประเภทที่ 3 ในปี พ.ศ. 2561) และกลายมาเป็นเมืองจังหวัดในปี พ.ศ. 2563

ด่งทับเป็นพื้นที่แรกในภูมิภาคสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขงที่มีเมืองประจำจังหวัด 03 แห่ง (ปัจจุบันจังหวัดเกียนซางได้บรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าวแล้ว)

พอร์ทัลข้อมูลจังหวัด