ประวัติศาสตร์จังหวัดด่งทับ

ด่งท้าปตั้งอยู่ในภูมิภาคสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง (13 จังหวัดและเมือง) รวม 2 พื้นที่ที่ตั้งอยู่บนฝั่ง 02 ของแม่น้ำเตียนเหนือและแม่น้ำเตียนใต้ ทางเหนือติดกับจังหวัดปรายเวง (ประเทศกัมพูชา) ทางใต้ติดกับจังหวัดหวิงลองและเมืองกานเทอ ทางตะวันตกติดกับจังหวัดอานซาง ทางตะวันออกติดกับจังหวัดลองอันและจังหวัด เตียนซาง

ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2518 กรมการเมืองของ คณะกรรมการบริหารกลางพรรคแรงงานเวียดนามได้ออกมติเกี่ยวกับการปรับการรวมจังหวัดหลายจังหวัดในภาคใต้ ซึ่งคาดว่าจะรวมจังหวัดซาเด๊กและเกียนฟองเข้าด้วยกัน ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2519 พระราชกฤษฎีกาของสภารัฐบาลปฏิวัติเฉพาะกาลแห่งสาธารณรัฐเวียดนามใต้ได้ตั้งชื่อจังหวัดด่งท้าปอย่างเป็นทางการ

ดงทับ ในยุคศักดินา

เดิมทีด่งทับตั้งอยู่ในพื้นที่ขนาดใหญ่ที่อุดมสมบูรณ์ ซึ่งถูกยึดครองโดยผู้อพยพชาวเวียดนามจากทางเหนือ ก่อให้เกิดย่านที่อยู่อาศัย ควบคู่ไปกับการอพยพตามธรรมชาติสู่ทางใต้ ขุนนางเหงียนได้ค่อยๆ สถาปนาอำนาจอธิปไตยและจัดตั้งกลไกการปกครองขึ้น

บันทึกประวัติศาสตร์: ในยุคแรกเริ่มของประเทศ โกดังสินค้า (เรียกว่า kho truong) ถูกสร้างขึ้นตามสภาพพื้นที่ โดยโกดังสินค้าเหล่านี้ตั้งอยู่ในชื่อที่ดินเพื่อรวบรวมและเก็บเงิน ข้าวสาร และสินค้าต่างๆ พระเจ้าเจาดิ่งห์ทรงเห็นว่าในขณะนั้นเมืองกียดิ่งห์มีพื้นที่กว้างใหญ่ จึงทรงสร้าง kho truong ขึ้น 9 แห่ง ได้แก่ กวีอาน, กวีฮวา, แก็งเซือง, เทียนมู่, กวานเทา, ฮวงแลป, ตัมแลช, บาแก็ง และตันถิญห์ ซึ่ง kho truong Ba Canh (ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1732 เคยเป็นของอำเภอดิ่งเวียน) ปัจจุบันเป็นพื้นที่ทางตอนเหนือของแม่น้ำเตี่ยน จังหวัดด่งทับ

ในปี ค.ศ. 1757 พระเจ้าหวอเหงียนเฟือกโคตได้ทรงขยายดินแดนตัมฟองลอง ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำเตี่ยนและแม่น้ำเฮา และทรงมอบหมายให้เหงียนกู๋จิ่งสร้างเขตปกครองสามแห่ง ได้แก่ เขตเจิวด๊ก (ในห่าวซาง) เขตเติ๋นเจิวด (ในเตี่ยนซาง) และเขตด่งเคา (เขตซาเด๊ก) ซึ่งทั้งหมดอยู่ภายใต้ป้อมปราการลองโห่ โดยเขตด่งเคาในปัจจุบันเป็นดินแดนทางใต้ของแม่น้ำเตี่ยน จังหวัดด่งทาป

ในสมัยราชวงศ์เหงียน ดินแดนที่ปัจจุบันเป็นของด่งทาปนั้น เดิมตั้งอยู่บนที่ดินของอำเภอดิงเวียน เมืองวิญถัน และอำเภอเกียนอาน เมืองดิงเตือง ในปี ค.ศ. 1832 พระเจ้ามิญหมังทรงปฏิรูปการปกครองครั้งใหญ่ โดยสถาปนา 6 จังหวัดในโคชินไชน่า (เรียกว่า 6 จังหวัดของโคชินไชน่า) ได้แก่ เบียนฮวา, ยาดิงห์, ดิงเตือง, วินห์ลอง, อันซาง และห่าเตียน โดยด่งทาปเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอวิญอาน, อำเภอเติ่นถัน, อำเภอด่งเซวียน, อำเภอตวีเบียน (จังหวัดอันซาง) และอำเภอเกียนดัง อำเภอเกียนอาน (จังหวัดดิงเตือง) เมื่อสิ้นสุดรัชสมัยของพระเจ้าตูดึ๊ก ก่อนที่ฝรั่งเศสจะเข้ามาแทรกแซง ดินแดนของด่งทาปในปัจจุบันตั้งอยู่ในเขตต่างๆ เป็นหลัก ได้แก่ อันเซวียน ด่งเซวียน วิญอัน (จังหวัดอานซาง) และเกียนดัง อำเภอเกียนฟอง (จังหวัดดิญเติง)

ดงทับในช่วงยุคอาณานิคมของฝรั่งเศส

ก่อนการเข้ามาแทรกแซงของอาณานิคมฝรั่งเศส โคชินจีนประกอบด้วย 6 จังหวัด ได้แก่ เบียนฮวา, เจียดิ่ญ, ดิ่ญเตือง (ภาคตะวันออก) และอานซาง, หวิงลอง, ห่าเตียน (ภาคตะวันตก) ในปี ค.ศ. 1862 โดยการลงนามสนธิสัญญาสันติภาพกับราชสำนักเว้ ชาวอาณานิคมฝรั่งเศสได้ยึดครอง 3 จังหวัดทางตะวันออก และเริ่มจัดตั้งกลไกการปกครองโดยการยกเลิกเขตและจังหวัดเก่าในสมัยราชวงศ์เหงียน และจัดตั้งหน่วยการปกครองใหม่ที่เรียกว่าเขตตรวจสอบ ในปี ค.ศ. 1867 หลังจากที่ยังคงยึดครอง 3 จังหวัดทางตะวันตก (หวิงลอง, อันซาง, ห่าเตียน) ชาวอาณานิคมฝรั่งเศสก็ได้นำจังหวัดเหล่านี้มาอยู่ภายใต้การปกครองเดียวกันกับจังหวัดทางตะวันออก

ในปี ค.ศ. 1870 เมืองโคชินจีนมีเขตตรวจสอบ 25 เขต และในปี ค.ศ. 1871 เขตดังกล่าวได้ลดลงเหลือ 18 เขต ซึ่งปัจจุบันจังหวัดด่งท้าปส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในเขตตรวจสอบซาเดค ซึ่งประกอบด้วย 3 อำเภอ ได้แก่ วิญอาน อันเซวียน และด่งเซวียน ในปี ค.ศ. 1876 เขตตรวจสอบซาเดคได้เปลี่ยนเป็นเขตตรวจสอบซาเดค ภายใต้เขตบริหารวิญลอง ซึ่งเป็น 1 ใน 4 เขตบริหารหลักของโคชินจีน ตามพระราชกฤษฎีกาลงวันที่ 20 ธันวาคม ค.ศ. 1899 ของผู้ว่าราชการอินโดจีน ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1900 เขตบริหารในโคชินจีนได้รวมกันเป็นหนึ่งและเรียกว่า "จังหวัด" ในขณะนั้น ซาเดคเป็น 1 ใน 20 จังหวัดของโคชินจีน

ในปี พ.ศ. 2456 ผู้ว่าราชการอินโดจีนได้ออกกฤษฎีกาให้จังหวัดซาเด็ค (Sa Dec) ควบรวมเข้ากับจังหวัดหวิญลอง (Vinh Long) และจัดตั้งอำเภอกาวลานห์ (Cao Lanh) ขึ้น ในปี พ.ศ. 2459 จังหวัดซาเด็คแบ่งออกเป็น 3 อำเภอ ได้แก่ เฉาถั่น (เมืองหลวงของจังหวัด) ไหลหวุง (Lai Vung) และกาวลานห์ (Cao Lanh) ในปี พ.ศ. 2467 ผู้ว่าราชการอินโดจีนได้ออกกฤษฎีกาแยกจังหวัดซาเด็คออกจากจังหวัดหวิญลอง (Vinh Long) ให้เป็นจังหวัดอิสระ พร้อมกันนั้น ในปี พ.ศ. 2468 ได้มีการยกระดับสถานีบริหารเกาลานห์ (Cao Lanh) ให้เป็นหน่วยงานบริหาร (Délégation administrative)

จนถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2488 เขตการปกครองของจังหวัดด่งท้าปตั้งอยู่ในจังหวัดซาเด็คเป็นหลัก ครอบคลุม 3 อำเภอ ได้แก่ จ๊าวถั่น, ลายหวุง, กาวหลาน (ทางใต้ของแม่น้ำเตียน) และบางส่วนของจังหวัด ได้แก่ จ๊าวด๊ก, ลองเซวียน (ทางเหนือของแม่น้ำเตียน)

ยุคดงทับ พ.ศ. 2488 - 2518

หลังการปฏิวัติเดือนสิงหาคมในปี 1945 จังหวัด Sa Dec เป็นส่วนหนึ่งของเขตสงครามที่ 8 ของภาคใต้ตอนกลาง เมื่อวันที่ 12 กันยายน 1947 ตามคำสั่งของคณะกรรมการบริหารฝ่ายต่อต้านภาคใต้ จังหวัด Long Chau Tien ได้รับการจัดตั้งขึ้นบนพื้นฐานของส่วนหนึ่งของจังหวัด Chau Doc และ Long Xuyen ซึ่งรวมถึง 05 อำเภอ ได้แก่ Tan Chau, Hong Ngu, Cho Moi, Chau Phu B, Lap Vo ในปี 1950 จังหวัด Dong Thap Muoi ได้รับการจัดตั้งขึ้นจาก 29 ตำบลของอำเภอ ได้แก่ Cai Lay, Cai Be (จังหวัด My Tho); Cao Lanh (จังหวัด Sa Dec) และ Moc Hoa (จังหวัด Tan An) ในปี 1951 จังหวัด Long Chau Tien ได้รวมเข้ากับจังหวัด Sa Dec ก่อตั้งเป็นจังหวัด Long Chau Sa จังหวัด Long Chau Sa มีอยู่จนถึงปี 1954 จึงถูกยกเลิกเพื่อฟื้นฟูจังหวัด ได้แก่ Chau Doc, Long Xuyen, Sa Dec เช่นเดิม

หลังจากความตกลงเจนีวา ค.ศ. 1954 ประเทศถูกแบ่งออกเป็นสองภูมิภาคชั่วคราว โดยมีเส้นขนานที่ 17 ที่กวางจิเป็นเส้นแบ่งเขต เส้นแบ่งเขตจากเส้นขนานที่ 17 ไปทางทิศใต้อยู่ภายใต้การบริหารของรัฐบาลสาธารณรัฐเวียดนาม จังหวัดซาเด๊กในขณะนั้นอยู่ในเขตตะวันตกเฉียงใต้ ในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1956 รัฐบาลสาธารณรัฐเวียดนามได้จัดตั้งจังหวัดฟ็องถั่นขึ้นจากบางส่วนของจังหวัด ได้แก่ เจิวด๊ก (อำเภอห่งงู) ลองเซวียน (อำเภอฟ็องถั่นธวง และตำบลอานบิ่ญ) และซาเด๊ก (อำเภอกาวหลั่น) ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1956 ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐเวียดนามได้ออกกฤษฎีกาเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงเส้นแบ่งเขตและชื่อของจังหวัดและเมืองหลวงของจังหวัดบางแห่งในเวียดนามใต้ ด้วยเหตุนี้ จังหวัดซาเด๊กจึงถูกรวมเข้ากับจังหวัดหวิญลองและกลายเป็นจังหวัดหวิญลอง ส่วนจังหวัดฟ็องถั่นเปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัดเกียนฟอง ในปีพ.ศ. 2509 จังหวัดซาเด็คได้รับการสถาปนาขึ้นใหม่โดยแยกตัวออกจากจังหวัดวิญลอง

ดงทับ หลังวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2518 ถึงปัจจุบัน

เมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2518 กรมการเมืองของคณะกรรมการบริหารกลางพรรคแรงงานเวียดนามได้ออกมติที่ 245-NQ/TW เกี่ยวกับการยกเลิกเขตการปกครองและการรวมจังหวัดทั่วประเทศ ตามมตินี้ มีแผนที่จะรวมจังหวัดเก่าเป็น 21 จังหวัดใหม่ทั่วประเทศ โดย 3 จังหวัด ได้แก่ ลองเจิวเตี๊ยน ซาเด็ค และเกียนเตี๊ยง มีแผนที่จะรวมเป็น 1 จังหวัดใหม่ อย่างไรก็ตาม หลังจากพิจารณาสถานการณ์จริงในภาคใต้แล้ว กรมการเมืองได้ตัดสินใจปรับเปลี่ยนการรวมจังหวัดบางจังหวัดจากเขต 6 เป็นต้นไป ซึ่งจังหวัดซาเด็คและจังหวัดเกียนฟองเดิมได้รวมเข้าด้วยกัน ด้วยเหตุนี้ ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2519 จึงได้มีการประกาศใช้พระราชกฤษฎีกาของรัฐบาลปฏิวัติเฉพาะกาลแห่งสาธารณรัฐเวียดนามใต้ จังหวัดด่งท้าปอย่างเป็นทางการจากการรวม 2 จังหวัด คือ ซาเด็คและเกียนฟอง

ในปีพ.ศ. 2519 เมื่อมีการจัดตั้งจังหวัดด่งท้าปขึ้นใหม่ ได้มีการรวมเมืองซาเด็ค (เมืองหลวงของจังหวัด) ไว้ 1 เมือง และอำเภออีก 5 อำเภอ ได้แก่ กาวลานห์ ทามนง ฮ่องงู ลับโว และเจาถั่นห์ รวมทั้งสิ้น 79 ตำบลและเมืองอีก 2 เมือง

ในปี พ.ศ. 2537 เพื่อส่งเสริมการพัฒนาพื้นที่ที่มีศักยภาพอย่างด่งทับเหม่ย จึงได้ย้ายเมืองหลวงของจังหวัดไปยังเมืองกาวลานห์ ด้วยการลงทุนของรัฐบาลกลาง ความร่วมมือของคณะกรรมการพรรค รัฐบาล และประชาชนในท้องถิ่น ทำให้เมืองกาวลานห์ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และในปี พ.ศ. 2550 ได้กลายเป็นเมืองระดับจังหวัด (เขตเมืองประเภทที่ 2 ในปี พ.ศ. 2563)

นอกจากนี้ เมืองซาเด๊กได้กลายเป็นเมืองระดับจังหวัดในปี 2556 (เขตเมืองประเภทที่ 2 ในปี 2561) เมืองหงหงหงก่อตั้งขึ้นในปี 2551 (เขตเมืองประเภทที่ 3 ในปี 2561) และได้กลายเป็นเมืองระดับจังหวัดในปี 2563

ด่งทับเป็นพื้นที่แรกในภูมิภาคสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขงที่มีเมืองใน 3 จังหวัด (ปัจจุบันจังหวัดเกียนซางได้บรรลุถึงจำนวนนี้แล้ว)

พอร์ทัลข้อมูลจังหวัด