Thành phố Hồ Chí Minh tiên phong ứng dựng 5G và UAV trong chuyển phát

Trong bối cảnh hạ tầng giao thông đô thị đang chịu áp lực lớn, Thành phố Hồ Chí Minh lựa chọn hướng đi mới: Khai thác không gian bay tầm thấp, kết hợp mạng 5G và thiết bị bay không người lái (UAV) để thử nghiệm chuyển phát hàng hóa thông minh. Dự án do Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh chủ trì được xem là bước khởi đầu cho mô hình “kinh tế tầm thấp” - một trụ cột mới của đô thị số tương lai.

Kết hợp hạ tầng số và công nghệ bay tầm thấp mở ra hướng đi mới cho logistics đô thị

Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm kinh tế – khoa học – công nghệ lớn nhất cả nước, đang đối mặt với những thách thức điển hình của một siêu đô thị: Hạ tầng giao thông quá tải, mật độ dân cư cao, lưu lượng phương tiện lớn và các quy định hạn chế xe tải trong khu vực nội đô. Trong bối cảnh đó, nhu cầu đổi mới mô hình vận chuyển trở nên cấp thiết, hướng đến những giải pháp thông minh, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và thân thiện với môi trường.

Từ định hướng này, Thành phố đã sớm nghiên cứu và triển khai mô hình “kinh tế tầm thấp” (Low-Altitude Economy – LAE), khai thác không gian bay thấp bằng thiết bị bay không người lái (UAV) kết hợp mạng 5G. Đây là hướng đi đột phá, giúp hình thành “hạ tầng bay đô thị” song song với hạ tầng mặt đất, cho phép vận chuyển hàng hóa nhanh hơn, an toàn hơn, không phụ thuộc vào giao thông đường bộ. Việc thử nghiệm được thực hiện theo Nghị quyết số 20/2024/NQ-HĐND, cho phép Thành phố thí điểm có kiểm soát các giải pháp công nghệ mới tại Khu Công nghệ cao.

Hiện tỷ lệ phủ sóng 5G tại Thành phố Hồ Chí Minh đạt trên 70%, cùng kế hoạch lắp đặt thêm 2.000 trạm phát sóng mới của Viettel, tạo nền tảng kỹ thuật vững chắc cho các ứng dụng công nghệ cao. Hệ thống 5G không chỉ phục vụ nhu cầu thông tin – giải trí, mà còn trở thành hạ tầng truyền dữ liệu thời gian thực, giúp giám sát hành trình bay, định vị chính xác và bảo đảm an toàn hoạt động UAV. Thành phố đang mở rộng ứng dụng 5G trong logistics, y tế, an ninh và quản lý đô thị, trong đó chuyển phát bằng UAV là lĩnh vực tiên phong.

Theo kế hoạch của Sở Khoa học và Công nghệ, trước ngày 15/11/2025, Sở phối hợp với Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và Bưu điện Việt Nam tiến hành khảo sát, thẩm định tuyến bay thử nghiệm. Đến 30/11/2025, UBND TP.HCM và Bộ Tư lệnh Thành phố phê duyệt phương án cấp phép bay, đồng thời triển khai robot tự hành giao hàng trong Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC). Trước 31/12/2025, toàn bộ thiết bị và tuyến bay được thiết lập, sẵn sàng cho giai đoạn thí điểm vận chuyển UAV bắt đầu từ tháng 01/2026. Giai đoạn tiếp theo sẽ tập trung vào việc xây dựng hệ thống giám sát hành trình UAV, đề xuất cơ chế cấp phép linh hoạt và nghiên cứu thử nghiệm UAV chở người.

Để triển khai thuận lợi, Sở KH&CN Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Thành phố xem xét cấp phép bay thử nghiệm trong 6 tháng theo Nghị quyết 20/2024/NQ-HĐND. Các doanh nghiệp cung cấp UAV và robot cần phối hợp chia sẻ dữ liệu, kết nối API, bảo đảm nền tảng giám sát an toàn và khả năng mở rộng phạm vi bay. Các nhà mạng lớn như Viettel, VNPT, MobiFone được khuyến khích phủ sóng 5G toàn Thành phố, đồng thời chuẩn bị cho hạ tầng 6G trong tương lai.

Về lâu dài, Thành phố cần ban hành khung pháp lý rõ ràng cho ứng dụng UAV trong logistics, xây dựng tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật về an toàn bay, dữ liệu và hàng hóa. Một hướng đi được đề xuất là phát triển dịch vụ bay dùng chung hạ tầng, phục vụ nhiều doanh nghiệp bưu chính – logistics, tiến tới hình thành mô hình “đường hàng không tầm thấp trong đô thị”.

Dự án “Sử dụng 5G trong chuyển phát bằng UAV” không chỉ là thử nghiệm công nghệ, mà còn là bước đi chiến lược thể hiện tầm nhìn đổi mới của Thành phố Hồ Chí Minh trong kỷ nguyên công nghiệp 5.0. Đây là mô hình có khả năng định hình tương lai đô thị thông minh, logistics xanh, nơi UAV, robot, 5G và dữ liệu cùng vận hành trong một hệ sinh thái số hiện đại. Thành phố Hồ Chí Minh đang không chỉ giải quyết bài toán giao thông, mà còn khẳng định vai trò đầu tàu đổi mới công nghệ quốc gia, mở đường cho ngành kinh tế tầm thấp – lĩnh vực đầy tiềm năng trong thập niên tới.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/thanh-pho-ho-chi-minh-tien-phong-ung-dung-5g-va-uav-trong-chuyen-phat-197251028222641515.htm