Thời điểm vàng cho giáo dục nghề nghiệp bứt phá và phát triển bền vững

Tại hội thảo "Tác động của Nghị quyết 71-NQ/TW đối với giáo dục nghề nghiệp" tổ chức ở Trường Cao đẳng Quốc tế TP HCM ngày 23-10, ông Lê Huy Nam - Vụ trưởng Vụ Giáo dục, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương - nhấn mạnh Nghị quyết 71 chính là "thời điểm vàng" để các trường nghề bứt phá.

Theo ông Lê Huy Nam, nghị quyết không chỉ đặt giáo dục vào vị trí trung tâm của phát triển quốc gia mà còn khẳng định giáo dục nghề nghiệp (GDNN) là trụ cột của nền giáo dục thực học, thực nghiệp, giữ vai trò then chốt trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

GDNN đang "nâng tầm", chuyển từ đào tạo để có việc làm sang đào tạo để làm chủ nghề nghiệp và sáng tạo ra nghề mới. Tuy nhiên, bên cạnh những đột phá vẫn tồn đọng nhiều thách thức mà GDNN đang phải đối mặt. Cụ thể, sự chênh lệch về chất lượng và năng lực quản trị của các trường nghề; định kiến xã hội về học nghề còn quá lớn khiến việc phân luồng học sinh chưa đạt hiệu quả; liên kết doanh nghiệp chưa bền vững, chủ yếu dừng lại ở mức độ thực tập, thiếu sự tham gia sâu vào thiết kế chương trình và đánh giá đầu ra…

Tại hội nghị, các chuyên gia đã chia sẻ nhiều mô hình đào tạo hiệu quả trên thế giới. Ở Đức, mô hình "đào tạo kép" liên kết chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp, giúp sinh viên vừa học vừa có lương. Ở Singapore, GDNN được xem là "xương sống của nền kinh tế tri thức", với hệ thống học tập suốt đời và học bổng doanh nghiệp cho sinh viên trường nghề.

Úc và Hàn Quốc thành công nhờ gắn GDNN với chuyển đổi số và đào tạo kỹ năng tương lai. Còn Đài Loan (Trung Quốc) thực hiện hiệu quả phân luồng các cấp THCS, THPT và học nghề với chính sách học bổng và cơ hội học lên cao rõ ràng.

Những kinh nghiệm đó cho thấy khi có chính sách rõ ràng, trao quyền tự chủ mạnh mẽ, liên kết doanh nghiệp sâu rộng, các cơ sở giáo dục có thể phát huy tối đa lợi thế đào tạo thực hành, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường lao động.

ThS Huỳnh Thị Thu Tâm, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Quốc tế TP HCM, khẳng định chất lượng GDNN không đo bằng tín chỉ đã học mà bằng năng lực làm được, làm tốt và tạo giá trị. Đầu ra phải gắn trực tiếp với vị trí việc làm cụ thể. TS Khổng Hữu Lực, Trưởng Phòng Quản lý đào tạo - Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội, cho rằng nếu Việt Nam áp dụng triệt để tinh thần Nghị quyết 71 - nhất là tự chủ, chuyển đổi số và hợp tác quốc tế - thì chương trình GDNN hoàn toàn có thể tiếp cận chuẩn mực quốc tế, sánh ngang các nước phát triển. Từ trải nghiệm thực tiễn, TS Lực đề xuất một số giải pháp trọng tâm.

Theo TS Lực, trước hết là hoàn thiện khung pháp lý và quản trị. Sớm sửa đổi, bổ sung Luật GDNN và các luật liên quan để bảo đảm quy định rõ quyền tự chủ toàn diện và trách nhiệm giải trình tương ứng. Đồng thời, các trường chủ động tổ chức bộ máy tinh gọn tại các cơ sở, áp dụng mô hình quản trị mới.

Thứ hai, đẩy mạnh chuyển đổi số trong GDNN: Ban hành và triển khai ngay một chiến lược chuyển đổi số ngành GDNN, số hóa các quy trình quản lý, cung cấp phòng học số, phần mềm thực hành trực tuyến cho mọi trường nghề, đồng thời tập huấn nâng cao năng lực công nghệ cho đội ngũ giảng viên.

Thứ ba, tăng cường liên kết nhà trường - doanh nghiệp. Xây dựng cơ chế "đặt hàng" đào tạo bền vững: doanh nghiệp tham gia ngay từ khâu thiết kế chương trình, hỗ trợ học phí và thực tập cho sinh viên.

Thứ tư, đầu tư phát triển nguồn nhân lực GDNN. Ưu tiên bố trí kinh phí cho đào tạo ngành nghề mũi nhọn.

Nguồn: https://nld.com.vn/thoi-diem-vang-de-giao-duc-nghe-nghiep-but-pha-196251023211755394.htm