Tiến sĩ lý giải nguyên nhân lạm phát sinh viên tốt nghiệp bằng giỏi

(Dân trí) - Trước con số 70-90% sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc tại nhiều trường đại học, tiến sĩ luật một trường công lập ở TPHCM, cho biết đây là thực trạng không khó lý giải.

Theo vị tiến sĩ này, nhiều trường cần "thành tích đẹp" về tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc để làm vừa lòng phụ huynh, sinh viên. 

Để có "thành tích đẹp" thì cách ra đề thi phải dễ để sinh viên đạt điểm cao. Cùng một nội dung, nhưng nếu giảng viên chọn phần dễ, ra đề dễ, thì sinh viên nào cũng có thể đạt điểm "đẹp".

Vì vậy, vấn đề nằm ở phía sau những tấm bằng giỏi là việc liệu giảng viên có thật sự đầu tư, chuyên tâm và có trách nhiệm khi ra đề thi hay không? Điều này liên quan đến chất lượng giảng viên. Để ra được đề thi tốt, trước hết giảng viên phải giỏi. 

“Khi sinh viên đạt điểm cao thì nhà trường vui, phụ huynh vui, sinh viên vui, giảng viên lại đỡ mất thời gian, không lo khiếu nại. Cả làng cùng vui!”, bà nói.

Người này cho biết, bản thân bà từng rất tự hào vì đầu tư kỹ lưỡng cho việc ra đề thi của mình. Đề bà ra có tính phân hóa rất cao, sinh viên học tốt thì điểm cao, học kém thì điểm thấp.

Nhưng bà cũng từng bị than phiền vì đề thi có sự phân hóa cao khiến nhiều sinh viên điểm thấp. Sau đó, bà phải điều chỉnh để ra đề dễ hơn, giúp sinh viên đạt điểm cao hơn.

Theo bà, “lạm phát bằng giỏi, xuất sắc” để lại nhiều hậu quả khi đầu ra “giỏi mà… không giỏi”. Hậu quả lớn nhất là người học mất động lực cố gắng, không cần nỗ lực vẫn dễ dàng có tấm bằng "đẹp". 

Lạm phát bằng giỏi có thể làm mất động lực học tập và phân loại năng lực người học (Ảnh minh hoạ: Hoài Nam).

Cách đây không lâu, lãnh đạo Học viện Viettel đưa ra thông tin làm nhiều người phải suy nghĩ: Khi họ nhận 2.000 sinh viên xuất sắc của các trường đại học về đào tạo theo chương trình của Viettel thì chỉ tuyển được 100 sinh viên, và hầu hết vẫn phải đào tạo lại.

Lãnh đạo này cũng nêu vấn đề hiện nay có sự bất cập, không cân đối trong việc đánh giá, xếp loại sinh viên khi tốt nghiệp, khi tỷ lệ sinh viên khá, giỏi, xuất sắc chiếm đến 99%.

Ông cho biết, trước đây sinh viên trình độ trung bình được đào tạo theo đơn đặt hàng vẫn làm tốt công việc. Còn hiện tại, nhiều sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc nhưng doanh nghiệp vẫn phải đào tạo lại từ đầu.

Dưới góc độ vừa là nhà tuyển dụng, vừa là giảng viên đại học, ThS Đồng Quin, CEO Công ty TNHH Công nghệ BĐS Revoland, giảng viên Đại học FPT, chia sẻ đây có thể xem là tín hiệu tích cực, phản ánh nỗ lực đào tạo của các trường cũng như sự cố gắng học tập của sinh viên.

Tuy nhiên, khi “giỏi” trở thành điều quá phổ biến, bằng cấp sẽ có nguy cơ bị lạm phát. Khi đó, bảng điểm hay tấm bằng loại giỏi không còn đủ sức để doanh nghiệp phân loại và đánh giá chính xác năng lực ứng viên.

Theo ThS Đồng Quin, bằng cấp ngày nay chỉ mang tính tham khảo, là “cánh cửa ban đầu”, nhưng tuyệt đối không phải yếu tố quyết định năng lực ứng viên. 

Tấm bằng đẹp là một lợi thế phản ánh phần nào sự chăm chỉ và nỗ lực của quá trình học tập. Điều quan trọng hơn là ứng viên cần chứng minh khả năng làm việc thực tế, tư duy giải quyết vấn đề, khả năng học hỏi nhanh, cùng với kỹ năng mềm và thái độ cầu tiến.

Sinh viên ở TPHCM tại ngày hội việc làm (Ảnh: Hoài Nam).

Còn thực tế hiện nay, theo ThS Đồng Quin là bức tranh thị trường lao động khá trái ngược, doanh nghiệp luôn thiếu nhân lực nhưng sinh viên ra trường vẫn rất khó tìm việc. 

Phía sau sự dễ dãi của nhiều trường đại học, nhiều giảng viên là những sinh viên cầm tấm bằng "sáng chói" nhưng không đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/tien-si-ly-giai-nguyen-nhan-lam-phat-sinh-vien-tot-nghiep-bang-gioi-20251017063011368.htm