20 ışık yılından daha az uzaklıktaki süper Dünya'nın sürpriz keşfi

ABD'li bilim insanları, ana yıldızının etrafındaki yaşanabilir bölgede bulunan ve sıvı su ve muhtemelen yaşam için uygun koşulların bulunduğu düşünülen bir 'süper Dünya' keşfetti.

Ön planda GJ 251c'nin, arka planda ise kırmızı cüce yıldızına daha yakın olan GJ 251 b gezegeninin sanatçı tasviri - Görsel: Kaliforniya Üniversitesi

GJ 251c adlı gezegen, Dünya'dan sadece 18,2 ışık yılı uzaklıkta, İkizler takımyıldızındaki bir kırmızı cüce yıldızının yörüngesinde dönüyor. Dünya'nın yaklaşık dört katı kütleye sahip olan GJ 251c, "süper Dünya" olarak sınıflandırılıyor; yani Dünya'dan boyut ve kütle olarak daha büyük, ancak Neptün'den daha küçük kayalık gezegenler.

ABD'deki Penn State Üniversitesi'nden Profesör Suvrath Mahadevan, "Bu gezegenin bir atmosferi veya yaşamı olup olmadığını henüz doğrulayamıyoruz, ancak gelecekteki araştırma görevleri için umut vadeden bir aday" dedi.

GJ 251c, yörüngedeki bir gezegenin kütleçekiminden etkilenen bir yıldızın küçük salınımlarını izleyen radyal hız yöntemi kullanılarak keşfedildi. 20 yılı aşkın sürekli gözlemin ardından, araştırma ekibi GJ 251'in karakteristik "hafif salınımını" kaydederek bu yeni gezegenin varlığını ortaya koydu.

GJ 251 yıldız sisteminin, 2020 yılında keşfedilen GJ 251b adlı başka bir gezegene sahip olduğu daha önce biliniyordu. ABD'deki teleskoplardan elde edilen eski ve yeni verileri birleştiren bilim insanları ekibi, McDonald Gözlemevi'ndeki (Teksas) Yaşanabilir Bölge Gezegen Bulucu (HPF) spektrografını ve Kitt Peak'teki (Arizona) NEID spektrografını kullanarak, ana yıldızın etrafındaki yörünge periyodu 54 gün olan GJ 251c gezegenine karşılık gelen ikinci bir sinyali doğruladı.

Bilim insanlarına göre GJ 251c, bildiğimiz yaşam için en önemli faktör olan ve sıvı suyun var olabileceği yaşanabilir bölgenin hemen içinde yer alıyor. Ancak gezegenin bir atmosferi olup olmadığı, yoksa ana yıldızının radyasyonuyla atmosferinin mi yok olduğu hâlâ belirsizliğini koruyor.

Ev sahibi yıldız GJ 251, Samanyolu'ndaki en yaygın yıldız türü olan kırmızı cücedir; ancak aynı zamanda "ateşli mizacı" ile de ünlüdür; çevresindeki gezegenlerin atmosferlerini "soyabilen" son derece güçlü manyetik fırtınalar düzenli olarak patlar.

TRAPPIST-1 veya Proxima Centauri b gibi ünlü sistemlerin bir zamanlar yaşam barındırdığı düşünülüyordu, ancak James Webb Uzay Teleskobu'ndan (JWST) yapılan gözlemler, bu gezegenlerin çoğunun artık önemli bir atmosfere sahip olmadığını gösteriyor.

Ancak GJ 251c bir istisna olabilir. Yıldızı diğer kırmızı cücelerden daha sıcak ve biraz daha büyük olduğundan, yaşanabilir bölgesi de daha uzaktadır ve bu da gezegenin ana yıldızının gazabından bir miktar kaçmasına olanak tanır. GJ 251c güçlü bir manyetik alana ve kalın bir atmosfere sahipse, kendisini yıldız rüzgarlarından koruyabilir ve yaşam için istikrarlı koşullar sağlayabilir.

James Webb Uzay Teleskobu, uzaklığı ve düşük parlaklığı nedeniyle şu anda bu gezegenin atmosferini inceleyemiyor. Bilim insanları, 2040'larda fırlatılması planlanan Yaşanabilir Dünyalar Gözlemevi gibi yeni nesil teleskopların, GJ 251c'den yansıyan ışığı doğrudan toplayıp atmosferik yapısını belirleyebileceğini umuyor.

"Teknolojik sınırların eşiğindeyiz. Bu dünyayı 'görebilmek' için daha büyük ve daha hassas teleskoplara ihtiyacımız var," diyor Kaliforniya Üniversitesi Irvine'den araştırmacı Corey Beard.

GJ 251c'nin keşfi, yaşanabilir dünyalar arayışında önemli bir adım. Ancak GJ 251c'nin gerçekten de "evden uzakta bir ev" olup olmadığı henüz belli değil.

Çalışma 23 Ekim'de The Astronomical Journal'da yayımlandı.

Konuya geri dön

MINH HAI

Kaynak: https://tuoitre.vn/bat-ngo-phat-hien-sieu-trai-dat-cach-chung-ta-chua-day-20-nam-anh-sang-20251025113016917.htm