Dân tộc Mông ở Tuyên Quang có nền văn hóa phong phú, đặc biệt là trong các dịp lễ hội. Lễ hội Gầu Tào là lễ hội quan trọng nhất của người Mông, thường được tổ chức vào đầu năm mới để cầu phúc, cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Trang phục truyền thống của người Mông rất đặc trưng và đầy màu sắc, đặc biệt là vào các dịp lễ hội. Trang phục của phụ nữ Mông được làm từ vải lanh tự dệt, thêu tay những hoa văn phức tạp và thường có màu sắc sặc sỡ như đỏ, vàng, xanh lá cây. Người Mông chủ yếu sống trong các ngôi nhà gỗ đơn sơ, được xây dựng trên địa hình núi đá hiểm trở. Ngôi nhà của họ thường có mái lá, cửa thấp, tạo sự ấm áp trong mùa đông giá lạnh. Một nét độc đáo trong kiến trúc nhà cửa của người Mông là các bức tường rào bằng đá bao quanh nhà, vừa có tác dụng bảo vệ gia đình, vừa mang tính thẩm mỹ cao...
Dân tộc Dao có Lễ Cấp sắc, một nghi lễ rất quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành của người đàn ông Dao. Lễ cấp sắc không chỉ có ý nghĩa về mặt tâm linh mà còn là dịp để cả cộng đồng người Dao cùng vui chơi, ca hát và nhảy múa. Người Dao cũng nổi tiếng với các nghi lễ tín ngưỡng như cúng thần rừng, lễ cúng cơm mới, thể hiện lòng tôn kính đối với thiên nhiên và tổ tiên.
Phụ nữ Dao có tài nghệ thêu thùa rất điêu luyện. Trang phục của họ thường được trang trí bằng những hoa văn hình học phức tạp, sử dụng các gam màu nổi bật như đỏ, vàng, trắng. Đặc biệt, những chiếc khăn đội đầu và vòng bạc là những phụ kiện không thể thiếu trong trang phục truyền thống của người phụ nữ Dao...
 |
| Thiếu nữ Lô Lô với điệu múa truyền thống. Ảnh CTV |
Dân tộc Lô Lô, một trong những dân tộc ít người nhất ở Việt Nam, sống chủ yếu ở các vùng núi cao của Tuyên Quang như Lũng Cú và Mèo Vạc. Họ có các lễ hội quan trọng như Lễ hội mừng mùa, Lễ cầu mưa, và Lễ hội tết nhảy, thể hiện lòng biết ơn đối với thiên nhiên và tổ tiên. Người Lô Lô có tín ngưỡng đa thần, họ tin vào sự tồn tại của các vị thần cai quản mọi mặt của đời sống như thần núi, thần sông và thần đất.
Trang phục của người Lô Lô là một trong những điểm nhấn văn hóa quan trọng. Bộ trang phục của phụ nữ Lô Lô được làm từ vải thổ cẩm với những hoa văn phức tạp, đầy màu sắc. Họ thường đeo nhiều trang sức bạc và đội khăn đội đầu truyền thống trong các dịp lễ hội. Trang phục của người Lô Lô không chỉ là biểu tượng của sự khéo léo trong tay nghề dệt vải mà còn là cách để họ thể hiện cá tính và vị trí xã hội...
Dân tộc Tày là dân tộc thiểu số lớn nhất ở Tuyên Quang, có nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, từ ẩm thực, trang phục cho đến các nghi lễ truyền thống. Lễ hội Lồng Tồng (lễ hội xuống đồng) là một trong những lễ hội quan trọng nhất của người Tày, được tổ chức vào dịp đầu năm để cầu mùa màng bội thu và bình an cho gia đình. Người Tày cũng nổi tiếng với các nghi lễ thờ cúng tổ tiên và các hoạt động văn hóa như hát Then, một hình thức nghệ thuật dân gian đặc sắc của họ. Nét nổi bật của người Tày là kiến trúc nhà sàn.
Những ngôi nhà sàn của người Tày được xây dựng chủ yếu bằng gỗ, với mái lợp lá cọ hoặc mái tranh, tạo ra không gian sống mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông. Nhà sàn của người Tày không chỉ là nơi sinh sống mà còn là biểu tượng văn hóa, nơi diễn ra các hoạt động cộng đồng và các nghi lễ quan trọng. Hát Then cũng là một trong những loại hình nghệ thuật độc đáo nhất của dân tộc Tày, mang đậm tính tâm linh và truyền thống. Người Tày thường biểu diễn hát Then trong các dịp lễ hội lớn của dân tộc, đặc biệt là trong Lễ hội Lồng Tồng. Đây là cơ hội để cộng đồng tụ họp, vui chơi và thể hiện sự đoàn kết giữa các thành viên trong xã hội...
Dân tộc Nùng có nền văn hóa phong phú, bao gồm các nghi lễ, tín ngưỡng và phong tục độc đáo, nổi bật là Lễ mừng cơm mới. Lễ này thường diễn ra sau vụ thu hoạch lúa, thể hiện lòng biết ơn của người dân đối với trời đất, thần linh và tổ tiên đã ban cho họ một mùa màng bội thu. Ngoài ra, người Nùng còn tổ chức các nghi lễ liên quan đến chu kỳ sinh sản của con người như lễ cưới hỏi, lễ đặt tên và lễ tang. Ẩm thực của dân tộc Nùng cũng rất độc đáo và mang đậm dấu ấn vùng cao. Một số món ăn truyền thống của người Nùng nổi tiếng như khâu nhục (thịt ba chỉ hấp cách thủy), thịt lợn muối chua và xôi ngũ sắc...
Dân tộc Sán Chay: Nhà ở truyền thống của người Sán Chay thường là nhà sàn và nhà nửa sàn nửa đất. Trong nhà người Sán Chay có rất nhiều bàn thờ. Ngoài thờ cúng tổ tiên, họ còn thờ trời đất, thổ công, bà mụ, thần nông, thần chăn nuôi... Bàn thờ của người Sán Chay khá đơn sơ, nhiều khi chỉ là một ống tre để cắm hương. Phụ nữ Sán Chay mặc váy chàm và áo dài có trang trí hoa văn ở nách áo và lưng áo. Trên đầu đội khăn vuông màu chàm đen. Nam giới mặc áo chàm dài hoặc ngắn, quần màu nâu hoặc trắng. Dân tộc Sán Chay có làn điệu dân ca trữ tình - Sình ca, một lối hát giao duyên nam nữ gồm 2 loại: hát ở bản về ban đêm và hát trên đường đi hoặc ở chợ. Họ có các điệu múa phong phú như múa trống, múa xúc tép, múa chim, múa đâm cá, múa thắp đèn… Nhạc cụ độc đáo nhất là trống tang bằng sành và khèn ống nứa…
Dân tộc Sán Dìu: Báu vật của dân tộc Sán Dìu đó là điệu hát Soọng cô - di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận. Đặc biệt, người Sán Dìu luôn ý thức được việc gìn giữ và lan tỏa di sản văn hóa, để Soọng cô hiện diện sống động trong cuộc sống của đồng bào. Theo tiếng Sán Dìu, "Soọng" nghĩa là xướng, còn "cô" nghĩa là ca, Soọng cô có nghĩa là ca hát. Đây là hình thức phổ biến trong các dịp lễ hội, mùa xuân, thể hiện tình yêu xứ sở, yêu lao động và mối quan hệ giữa người với người…
 |
| Tiết mục Nhảy lửa của ngươì Pà Thẻn. Ảnh CTV |
Dân tộc Pà Thẻn với nét văn hóa nổi bật là nghệ thuật dệt vải truyền thống và lễ hội Nhảy lửa huyền bí. Những di sản văn hóa này gắn liền với cuộc sống vật chất và tinh thần của người Pà Thẻn. Hiện nay nghề dệt truyền thống và lễ hội Nhảy lửa đang đam lại nguồn thu cho người dân thông qua phát triển du lịch…
Ngoài ra cũng còn rất nhiều dân tộc thiểu số khác với sự phong phú, đa dạng về bản sắc đã góp phần to lớn vào kho tàng văn hóa các dân tộc của Tuyên Quang nói riêng và cả nước nói chung.
Hiếu Anh
(Tổng hợp)
Nguồn: https://baotuyenquang.com.vn/van-hoa/du-lich/202507/tuyen-quang-noi-hoi-tu-ban-sac-van-hoa-cac-dan-toc-thieu-so-3f77217/
Bình luận (0)