Venezuela trong phép thử chính sách đối ngoại của Mỹ

Căng thẳng leo thang và giới hạn của sức ép quân sự

Tình hình khu vực Caribe đang trở nên căng thẳng sau loạt thông tin về khả năng Mỹ tiến hành các chiến dịch quân sự nhằm vào Venezuela. Một số nguồn tin từ truyền thông Mỹ cho rằng Washington đã xác định các mục tiêu quân sự, sân bay và cảng biển bị nghi liên quan đến hoạt động buôn bán ma túy, trong khi chính quyền Venezuela bác bỏ toàn bộ cáo buộc này.

Mặc dù Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio phủ nhận kế hoạch tấn công, các hoạt động tăng cường triển khai quân sự của Mỹ tại vùng biển ngoài khơi Nam Mỹ vẫn khiến dư luận khu vực lo ngại.

Mỹ tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực Caribe. Ảnh: GI

Theo giới phân tích, các động thái quân sự và tuyên bố cứng rắn của Washington có thể được xem như một phần trong chiến lược gây sức ép chính trị đối với Caracas. Chuyên gia về Mỹ Latinh người Nga Timur Almukov nhận định rằng những tín hiệu quân sự có thể mang tính răn đe, hoặc phục vụ cho chiến dịch tâm lý nhằm làm suy yếu tinh thần của lực lượng vũ trang Venezuela.

Tuy nhiên, khả năng một chiến dịch quân sự quy mô lớn khó xảy ra, bởi chi phí và hệ quả chính trị có thể vượt quá lợi ích đạt được.

Giới nghiên cứu cũng cho rằng nếu Mỹ thực sự triển khai tấn công giới hạn, tác động đối với cán cân quyền lực nội bộ Venezuela sẽ không đáng kể. Lực lượng quân đội nước này vốn được củng cố mạnh mẽ từ thời cố Tổng thống Hugo Chávez, trở thành trụ cột bảo vệ chính quyền hiện tại.

Trợ lý giáo sư Maxim Gabrielyan (Đại học Quốc gia St. Petersburg) nhận định, ngay cả khi có các cuộc không kích hạn chế, tình hình chính trị ở Venezuela cũng khó thay đổi đáng kể. Ngược lại, Nhà Trắng có thể đối mặt với chỉ trích từ trong nước, đặc biệt khi bước đi này bị so sánh với những sai lầm can thiệp trước đây tại Trung Đông.

Bên cạnh đó, việc Washington gia tăng áp lực quân sự còn khiến các quốc gia lân cận như Trinidad & Tobago phải trấn an dư luận về nguy cơ mất an ninh khu vực. Mặc dù Mỹ khẳng định các biện pháp này chỉ nhằm mục tiêu chống buôn bán ma túy, song quy mô huy động tới 16.000 quân ở khu vực Caribe cho thấy Washington đang gửi đi một thông điệp chính trị rõ ràng.

Tác động địa chính trị và hệ lụy đối với quan hệ Mỹ - Nga

Việc Mỹ tăng cường sức ép với Venezuela không chỉ được nhìn nhận trong phạm vi khu vực, mà còn phản ánh sự cạnh tranh ảnh hưởng toàn cầu giữa các nước lớn, nhất là giữa Washington và Moscow. Giới quan sát cho rằng Venezuela, với vai trò là đối tác chiến lược của Nga tại Mỹ Latinh, đang trở thành một “điểm chạm” mới trong thế đối đầu giữa hai cường quốc.

Ngày 31/10, truyền thông Mỹ đưa tin Caracas đã yêu cầu Nga hỗ trợ kỹ thuật và quân sự trong bối cảnh Mỹ tăng cường hiện diện tại Caribe. Phía Nga sau đó khẳng định duy trì liên lạc thường xuyên và ủng hộ Venezuela trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia. Trước đó, Tổng thống Vladimir Putin đã ký phê chuẩn Hiệp định Đối tác Chiến lược Nga - Venezuela, nhấn mạnh hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, an ninh và kiểm soát vũ khí.

Căng thẳng Mỹ - Venezuela leo thang thời gian gần đây. Ảnh: GI

Các nhà phân tích nhận định, việc Washington gia tăng sức ép lên Caracas có thể nhằm mục tiêu gián tiếp thu hẹp ảnh hưởng của Moscow tại Tây bán cầu. Tuy nhiên, khả năng tác động đến lập trường của Nga là rất thấp.

Theo Izvestia, chuyên gia Timur Almukov cho rằng kịch bản thay đổi chế độ tại Venezuela sẽ ảnh hưởng nặng nề tới vị thế chiến lược và lợi ích năng lượng của Nga, song Moscow sẽ tiếp tục kiên định nguyên tắc đối thoại dựa trên lợi ích quốc gia, không nhượng bộ trước sức ép bên ngoài.

Mặt khác, việc chính quyền Tổng thống Donald Trump lựa chọn thời điểm này để đẩy mạnh chính sách cứng rắn có thể mang động cơ chính trị trong nước. Một số ý kiến cho rằng chiến dịch gây sức ép lên Venezuela không chỉ nhằm kiểm soát các tuyến buôn bán ma túy, mà còn là cách để khẳng định lập trường đối ngoại mạnh mẽ trong bối cảnh cạnh tranh chính trị nội bộ Mỹ.

Vả lại, việc dựa vào biện pháp quân sự hoặc đe dọa sử dụng vũ lực nhiều khả năng sẽ chỉ làm phức tạp thêm tình hình, khiến Mỹ rơi vào thế khó xử tương tự các cuộc khủng hoảng can thiệp trước đây.

Nhìn tổng thể, chính sách gia tăng sức ép của Mỹ đối với Venezuela đang cho thấy những giới hạn nhất định. Các biện pháp quân sự và răn đe chưa tạo ra thay đổi rõ rệt trong cấu trúc chính trị nội bộ của Caracas, trong khi nguy cơ phát sinh căng thẳng với Nga và những phản ứng dè dặt trong khu vực đang đặt ra thách thức cho Mỹ.

Nhiều nhà phân tích cho rằng Washington có thể cần điều chỉnh cách tiếp cận nếu muốn duy trì ổn định khu vực và bảo đảm lợi ích chiến lược lâu dài.

Nguồn: https://congluan.vn/venezuela-trong-phep-thu-chinh-sach-doi-ngoai-cua-my-10316432.html