Bài cuối: Tăng cường liên kết chuỗi cung ứng nông sản lớn

Bài 1: Hoàn thiện chuỗi cung ứng

KẾT NỐI TIÊU THỤ CHUYỂN BIẾN TÍCH CỰC

Giai đoạn 2021 - 2025, chương trình phối hợp giữa TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Tháp trong quản lý và kết nối tiêu thụ nông sản an toàn đạt nhiều kết quả tích cực.

10 doanh nghiệp, hợp tác xã của tỉnh Đồng Tháp được Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh khen thưởng.

Nhiều chuỗi cung ứng từ sản xuất đến tiêu thụ đã được hình thành, huy động hiệu quả nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và đơn vị phân phối tham gia.

Đây cũng là một phần trong Đề án “Chuỗi thực phẩm an toàn” mà TP. Hồ Chí Minh triển khai liên tỉnh, góp phần xây dựng mô hình quản lý an toàn thực phẩm theo chuỗi “từ nông trại đến bàn ăn”.

Mô hình thí điểm này đã tạo hệ thống giám sát đồng bộ, nhận được sự đồng thuận của người sản xuất Đồng Tháp và sự tin tưởng của người tiêu dùng tại thành phố.

Sản lượng và chất lượng nông sản Đồng Tháp tiêu thụ tại TP. Hồ Chí Minh tăng ổn định qua các năm. Việc đẩy mạnh sản phẩm OCOP và nông sản chế biến đã mở rộng đáng kể chủng loại hàng hóa vào thị trường thành phố.

Nhiều sản phẩm đặc trưng như: Sen Tháp Mười, xoài Cao Lãnh, xoài cát Hòa Lộc, quýt Lai Vung, sầu riêng… đã xây dựng được thương hiệu và được người tiêu dùng tin dùng.

Kênh phân phối cũng chuyển biến rõ nét: từ bán buôn qua thương lái, đến nay nhiều mặt hàng đã vào siêu thị, cửa hàng thực phẩm an toàn và bán trực tuyến. Hiện, sản phẩm OCOP của tỉnh có mặt trên khắp các sàn thương mại điện tử, giúp người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh tiếp cận sản phẩm dễ dàng hơn.

Các cơ sở tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm.

Tỉnh cũng tích cực tham gia các chương trình kết nối cung cầu do TP. Hồ Chí Minh tổ chức, qua đó ký kết nhiều biên bản ghi nhớ và hợp đồng tiêu thụ dài hạn.

Nhờ vậy, thị phần và sản lượng nông sản Đồng Tháp tại TP. Hồ Chí Minh được mở rộng đáng kể, nhất là ở các nhóm gạo, rau củ, trái cây, thủy sản và sản phẩm từ sen.

Công tác phối hợp quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm được thực hiện chặt chẽ, kịp thời. Thông qua cơ chế trao đổi thông tin giữa các cơ quan chức năng (Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Công thương, Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh...), các vấn đề phát sinh về an toàn thực phẩm đã được xử lý nhanh. Không có sự cố an toàn thực phẩm nghiêm trọng nào liên quan đến nông sản Đồng Tháp tại TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn vừa qua.

Dù đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên một số khó khăn vẫn tồn tại trong liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản.

Cụ thể, số lượng chuỗi an toàn nhiều, nhưng đa số còn nhỏ lẻ, mỗi chuỗi chỉ gồm một nhóm hộ hoặc một hợp tác xã liên kết với một doanh nghiệp, sản lượng cung cấp chưa lớn. Liên kết giữa các khâu sản xuất - sơ chế - vận chuyển - phân phối chưa thật chặt chẽ, dễ bị gián đoạn khi xảy ra biến động.

Trong giai đoạn dịch Covid-19 năm 2021, nhiều chuỗi tiêu thụ bị ngưng trệ do hạn chế vận chuyển. Ngoài dịch bệnh, biến đổi khí hậu và chi phí logistics tăng cũng ảnh hưởng đến tính ổn định của chuỗi.

Diện tích VietGAP đã được mở rộng nhưng vẫn chiếm tỷ lệ khiêm tốn so với tổng diện tích sản xuất, do chi phí và quy trình chứng nhận còn cao đối với nông hộ nhỏ lẻ.

Chất lượng sản phẩm vì vậy chưa đồng đều, gây khó khăn khi kiểm soát. Việc dán tem truy xuất nguồn gốc tuy đã triển khai nhưng chưa phủ hết, một số cơ sở nhỏ chưa thực hiện, dẫn đến hạn chế khi đưa hàng vào hệ thống phân phối của TP. Hồ Chí Minh.

Phần lớn nông sản đưa sang TP. Hồ Chí Minh vẫn ở dạng thô, giá trị gia tăng thấp. Cơ sở chế biến, đóng gói tại địa phương còn thiếu, khiến sản phẩm khó cạnh tranh ở thị trường đô thị. Bao bì và nhãn mác của một số sản phẩm OCOP, đặc sản Đồng Tháp chưa thật sự hấp dẫn, chưa phù hợp thị hiếu người tiêu dùng thành phố.

Doanh nghiệp và hợp tác xã tham gia nhiều hội chợ kết nối, nhưng việc duy trì hợp đồng sau sự kiện còn hạn chế do khác biệt về giá, sản lượng và yêu cầu kỹ thuật.

Thông tin thị trường giữa TP. Hồ Chí Minh và người sản xuất chưa đồng bộ, khiến nông dân khó nắm nhu cầu, dễ dẫn đến tình trạng thừa - thiếu cục bộ.

Sức ép cạnh tranh tại TP. Hồ Chí Minh cũng lớn khi nhiều tỉnh bạn và hàng nhập khẩu tham gia thị trường, trong khi chương trình xúc tiến quy mô liên tỉnh cho nông sản Đồng Tháp chưa nhiều.

NÂNG CAO HIỆU QUẢ LIÊN KẾT

Để nâng cao hiệu quả kết nối với TP. Hồ Chí Minh, Đồng Tháp đề ra nhiều giải pháp trọng tâm. Giai đoạn 2026 - 2030, Đồng Tháp đặt mục tiêu mỗi nhóm sản phẩm chủ lực (lúa gạo, trái cây, rau củ, thủy sản…) đều có 1-2 chuỗi liên kết lớn tiêu thụ ổn định tại TP. Hồ Chí Minh. Tỉnh khuyến khích mô hình liên kết vùng để đảm bảo nguồn cung quanh năm.

Sản phẩm OCOP tham gia trưng bày tại các chương trình sự kiện xúc tiến thương mại, hội chợ.

Đồng thời, nghiên cứu thành lập Trung tâm kết nối nông sản an toàn làm đầu mối thu gom, kiểm soát chất lượng và phân phối vào hệ thống phân phối của thành phố, nhằm giảm trung gian và tăng tính chủ động trước biến động thị trường.

Mục tiêu đến năm 2030, trên 90% nông sản đưa vào TP. Hồ Chí Minh có thể truy xuất nguồn gốc. Tỉnh tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất đạt VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ…, đồng thời phối hợp TP. Hồ Chí Minh tập huấn quy định về an toàn thực phẩm cho nông dân và hợp tác xã.

2 địa phương xây dựng cơ sở dữ liệu chung về chuỗi cung ứng; tiếp tục dán tem/QR code và hướng tới ứng dụng Blockchain cho các sản phẩm giá trị cao như: Xoài, sầu riêng, cá tra fillet.

Để tăng giá trị và giảm rủi ro được mùa mất giá, Đồng Tháp đề nghị TP. Hồ Chí Minh hỗ trợ thu hút đầu tư các nhà máy chế biến gạo chất lượng cao, trái cây đông lạnh - đóng hộp, thủy sản giá trị gia tăng.

Việc tăng thêm khâu chế biến sẽ giúp sản phẩm dễ dàng thâm nhập hệ thống siêu thị và cửa hàng tiện lợi.

2 địa phương phối hợp tổ chức định kỳ Hội nghị kết nối cung cầu, Tuần lễ hàng nông sản Đồng Tháp tại TP. Hồ Chí Minh để hỗ trợ doanh nghiệp ký hợp đồng dài hạn.

Đồng thời, tiếp tục đưa nông sản tỉnh vào các hệ thống phân phối lớn như: Co.opmart, AEON, MM Mega Market…, kết hợp xây dựng gian hàng Đồng Tháp trên các sàn thương mại điện tử, gắn với dịch vụ giao hàng nhanh.

Công tác truyền thông tập trung vào xây dựng nhận diện “Nông sản Đồng Tháp an toàn” thông qua báo chí và mạng xã hội, gắn với những sản phẩm đặc trưng của tỉnh.

Giai đoạn 2026 - 2030, kiến nghị duy trì kênh phối hợp thường xuyên giữa Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở An toàn thực phẩm và Sở Công thương 2 địa phương, thành lập Tổ công tác liên ngành họp định kỳ hằng quý.

Khi phát hiện vấn đề chất lượng (như tồn dư thuốc bảo vệ thực vật), 2 bên phải trao đổi ngay để xử lý kịp thời, bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng.

Với định hướng rõ ràng và sự chủ động trong triển khai, Đồng Tháp kỳ vọng giai đoạn 2026 - 2030 sẽ tạo bước đột phá trong kết nối thị trường, mang lại giá trị cao hơn cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp địa phương.

THIÊN LÝ

Nguồn: https://baodongthap.vn/bai-cuoi-tang-cuong-lien-ket-chuoi-cung-ung-nong-san-lon-a234001.html