Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị triển khai Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam

Tham gia Hội nghị có ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương; ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước – Bộ Công Thương; đại diện Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam; đại diện các địa phương…

Khẳng định vai trò quan trọng của dịch vụ logistics

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương cho biết, ngày 9/10/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2229/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2050.

“Đến thời điểm hiện nay, đây là chiến lược đầu tiên về logistics được Chính phủ ban hành. Điều đó khẳng định logistics đã được nhìn nhận như một ngành kinh tế quan trọng, giữ vai trò kết nối và hỗ trợ các ngành khác. Việc ban hành chiến lược cũng cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của Nhà nước đối với mục tiêu phát triển dịch vụ logistics Việt Nam trong giai đoạn mới” – ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.

Thông tin rõ hơn về chiến lược này, ông Bùi Bá Nghiêm - Chuyên viên cao cấp, Cục Xuất nhập khẩu, Phó Trưởng Ban soạn thảo chiến lược cho hay, Chiến lược phát triển dịch vụ logistics thời kỳ 2025–2035, tầm nhìn đến 2050 đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam có một văn bản chiến lược toàn diện dành riêng cho lĩnh vực logistics. Đây không chỉ là sự hoàn thiện về mặt thể chế, mà còn thể hiện rõ nhận thức mới của Chính phủ về vai trò của logistics trong nền kinh tế hiện đại.

Logistics được xác định là một ngành kinh tế quan trọng, có khả năng phát huy tối đa năng lực của các địa phương, thúc đẩy liên kết vùng, khu vực và quốc tế. Logistics là dịch vụ thiết yếu, đóng vai trò động lực cho phát triển kinh tế – xã hội; đồng thời là ngành có giá trị gia tăng cao, hàm lượng tri thức lớn, hướng tới mô hình phát triển bền vững, hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường.

Chiến lược đặt yêu cầu phát triển logistics dựa trên kết cấu hạ tầng hiện đại, bao gồm giao thông, thương mại và công nghệ. Đây là nền tảng để đảm bảo kết nối thông suốt giữa các vùng trong nước và quốc tế, tạo tiền đề cho tăng trưởng nhanh và bền vững, đồng thời gắn với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng – an ninh.

Ông Bùi Bá Nghiêm thông tin thêm, các quan điểm phát triển nhấn mạnh việc tận dụng lợi thế vị trí địa lý, đặc biệt là tiềm năng kinh tế biển; tăng cường kết nối sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Con người được đặt ở vị trí trung tâm, với định hướng xây dựng đội ngũ nhân lực logistics chất lượng cao trong dài hạn.

Mục tiêu giai đoạn 2025–2035 cũng được lượng hóa rõ ràng: tỷ trọng đóng góp của logistics vào GDP đạt 5–7%; tốc độ tăng trưởng 12–15%; chi phí logistics giảm còn 12–15% GDP; xếp hạng LPI nằm trong nhóm 40 nước đứng đầu; hình thành 5 trung tâm logistic tầm cỡ quốc tế; và 70% lao động có chuyên môn. Tầm nhìn đến 2050 tiếp tục nâng các mục tiêu lên mức cao hơn, hướng tới 10 trung tâm logistics quốc tế và 90% lao động có chuyên môn.

Đây là định hướng tạo nền tảng để logistics trở thành một trong những ngành mũi nhọn, đóng góp trực tiếp vào năng lực cạnh tranh quốc gia và sự dịch chuyển mô hình tăng trưởng sang kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế số.

Bối cảnh mới mở ra yêu cầu quy hoạch lại mạng lưới trung tâm logistics

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương, nhấn mạnh rằng logistics được xác định là ngành dịch vụ hạ tầng then chốt, đòi hỏi mạng lưới trung tâm logistics hiện đại, phân tầng, liên thông phải được quy hoạch bài bản, đi trước một bước.

Chiến lược chỉ ra mục tiêu lớn: đến năm 2035, Việt Nam phấn đấu nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu khu vực về năng lực logistics và giảm mạnh chi phí logistics của nền kinh tế. Muốn vậy, hệ thống trung tâm logistics phải được xây dựng theo một tư duy hoàn toàn mới.

Một điểm thay đổi mang tính cấu trúc được ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn đặc biệt nhấn mạnh là từ giữa năm 2025, cả nước chỉ còn 34 tỉnh, thành phố. Cấu trúc hành chính mới này “mở ra không gian phát triển theo quy mô vùng - cực tăng trưởng - hành lang kinh tế, thay cho manh mún, cục bộ”. Vì vậy, mô hình logistics vùng và liên vùng quy mô đủ lớn trở thành yêu cầu tất yếu.

Logistics hiện nay không chỉ phục vụ lưu thông hàng hóa đơn thuần, mà còn gắn liền với các cấu phần mới như khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế và thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh mà Bộ Công Thương đang triển khai. Trong bức tranh đó, trung tâm logistics đóng vai trò là “hạ tầng vật chất của cả thị trường hàng hoá và thị trường tài chính – phái sinh hàng hoá”.

Theo ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, việc xây dựng quy hoạch trung tâm logistics trong bối cảnh mới phải bám sát bốn trụ cột chiến lược là Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; Nghị quyết 66 về pháp luật kiến tạo phát triển, đơn giản, minh bạch; Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế. Từ đó, quy hoạch trung tâm logistics phải tuân thủ mô hình theo tầng và theo vùng.

Ở tầng quốc gia/quốc tế, Việt Nam sẽ hình thành các cực trung tâm logistics quốc tế tại Bắc – Trung – Nam, gắn với cảng biển, cảng hàng không cửa ngõ, các hành lang kinh tế và khu thương mại tự do.

Ở tầng vùng và liên vùng, mỗi vùng kinh tế phải có từ 2–3 trung tâm logistics vùng, phục vụ đồng thời sản xuất, xuất nhập khẩu và thị trường nội địa.

Ở tầng đô thị, khu công nghiệp, cửa khẩu, vùng nguyên liệu, các trung tâm logistics chuyên ngành cần được phát triển theo đặc thù như: Nông sản, thủy sản, da giày, dệt may, thương mại điện tử, hàng lạnh…

Ngoài ra, tại các đô thị được định hướng hình thành trung tâm tài chính quốc tế hoặc khu thương mại tự do như TP.Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, ông Tuấn nhấn mạnh cần quy hoạch trung tâm logistics làm nền tảng cho cả giao nhận hàng hóa và vận hành kho chuẩn phục vụ giao dịch phái sinh.

Đối với các trung tâm logistics nông sản, năng lượng hay kim loại, yêu cầu đặt ra là phải thiết kế theo tiêu chuẩn kho giao nhận/kho bảo đảm làm tài sản cơ sở cho hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp ổn định thị trường và phòng ngừa rủi ro giá.

Theo ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, một trong các điểm mấu chốt của Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2050 là phải số hóa và xanh hóa toàn bộ hệ thống trung tâm logistics ngay từ đầu. Tất cả trung tâm logistics mới phải bảo đảm năng lực quản lý số, chia sẻ dữ liệu, truy xuất nguồn gốc, thực hiện chứng từ điện tử theo đúng tinh thần Nghị quyết 57.

Cùng với đó, ông nhấn mạnh cần khuyến khích mạnh mẽ mô hình logistics xanh, logistics đô thị thông minh, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và gắn với hệ thống giao thông công cộng, đường sắt, đường thủy.

Địa phương vào cuộc triển khai Chiến lược logistics

Về phía địa phương, ông Nguyễn Thế Hiệp – Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, giai đoạn 2018 - 2025 của Hà Nội diễn ra trong bối cảnh nhiều biến động toàn cầu như đại dịch Covid-19, xung đột Nga - Ukraina, bất ổn chuỗi cung ứng và lạm phát. Dù vậy, ngành logistics vẫn duy trì tăng trưởng 14 - 16%/năm, với Hà Nội là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước.

Ông Hiệp chia sẻ, đối chiếu với Chiến lược dịch vụ logistics do Chính phủ mới ban hành, Hà Nội đạt tăng trưởng 13 - 15% (vượt mục tiêu), tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics 55 - 60% (tiệm cận yêu cầu), song chi phí logistics/GDP vẫn ở mức 16 - 17% - cao hơn chỉ tiêu quốc gia. Thành phố chưa hình thành trung tâm logistics cấp vùng đúng nghĩa.

Do đó, Hà Nội kiến nghị Chính phủ sửa Nghị định 163/2017/NĐ-CP, bổ sung quy định về logistics đô thị, logistics thương mại điện tử và trung tâm logistics đa tầng. Thành phố cũng đề xuất cơ chế đặc thù về giải phóng mặt bằng ICD, ưu đãi thuế cho logistics xanh - kho lạnh - vận tải đa phương thức và hỗ trợ tín dụng cho logistics nông sản.

Trong năm 2025, Hà Nội sẽ cập nhật quy hoạch logistics phù hợp Quy hoạch Thủ đô 2021 - 2030, đẩy nhanh đầu tư các trung tâm logistics, triển khai logistics điện tử và hoàn thiện cơ sở dữ liệu doanh nghiệp logistics.

Tại hội nghị, ông Lê Văn Danh - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh khẳng định quan điểm ủng hộ mạnh mẽ Chiến lược logistics quốc gia theo Quyết định 2229/QĐ-TTg. Ông cho biết sau ngày 1/7/2025, TP.Hồ Chí Minh đã sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, tạo thành một vùng đô thị - kinh tế - logistics có quy mô lớn với diện tích hơn 6.700 km² và dân số dự kiến đạt 18 - 20 triệu người vào năm 2045.

Khu vực này kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm logistics, tài chính, công nghệ cao và giao thương quốc tế lớn nhất cả nước. Với hơn 13.300 doanh nghiệp logistics đang hoạt động, chiếm khoảng 60% tổng số doanh nghiệp logistics Việt Nam, TP. Hồ Chí Minh giữ vai trò đầu tàu của cả nước.

Thành phố hiện quản lý hơn 200 trung tâm logistics và khu thương mại tự do, trong đó bao gồm các mô hình gắn với cảng biển và đường sắt như khu thương mại tự do Cần Giờ (điểm trung chuyển quốc tế), khu thương mại tự do An Bình kết nối tuyến đường sắt TP. Hồ Chí Minh – Lộc Ninh – Cái Mép – Thị Vải.

Định hướng theo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2050, TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu trở thành trung tâm logistics châu Á vào 2045; nâng tỷ trọng đóng góp logistics lên 30 - 40% GDP khu vực; xây dựng các trung tâm logistics quốc tế theo yêu cầu Chiến lược (đến năm 2035 cần 5 trung tâm quốc tế, đến 2050 có 4 - 6 trung tâm).

TP. Hồ Chí Minh cũng đang tích cực tham mưu UBND thành phố ban hành kế hoạch hành động triển khai Chiến lược, chú trọng quy hoạch trung tâm logistics, phát triển logistics thông minh - logistics tự động, mở rộng hạ tầng giao thông kết nối và xây dựng mô hình khu thương mại tự do làm động lực tăng trưởng mới.

Thành phố cũng phối hợp với Chính phủ để điều chỉnh, bổ sung cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 18 của Quốc hội, trong đó có chính sách cho logistics, hạ tầng thương mại tự do và khu trung chuyển hàng hóa quốc tế.

Tư duy chiến lược mới và vai trò dẫn dắt của cộng đồng doanh nghiệp

Về phía doanh nghiệp, ông Đào Trọng Khoa - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) đánh giá, Chiến lược logistics quốc gia 2025 – 2035, tầm nhìn 2050 là văn bản “có ý nghĩa lịch sử”, khi lần đầu tiên ngành sở hữu một khung định hướng dài hạn - toàn diện - đồng bộ cho ngành logistics Việt Nam. Theo ông, chiến lược này tạo định vị rõ ràng cho logistics là ngành kinh tế quan trọng, giá trị gia tăng cao, giữ vai trò động lực thúc đẩy thương mại, đầu tư, sản xuất và xuất nhập khẩu.

Ông Khoa cũng nhấn mạnh dấu ấn FIATA World Congress 2025 - sự kiện được đánh giá là một trong những kỳ Đại hội thành công nhất trong 99 năm lịch sử FIATA khi không chỉ là niềm tự hào của ngành mà còn cho thấy vị thế ngày càng cao của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là nền tảng giúp doanh nghiệp logistics tự tin bước vào giai đoạn mới của Chiến lược.

Theo Chủ tịch VLA, ngành dịch vụ logistics Việt Nam Việt Nam đang duy trì tốc độ tăng trưởng 14 - 16%/năm, quy mô 70 - 80 tỷ USD, với hơn 45.000 doanh nghiệp tham gia. Riêng VLA có hơn 800 hội viên nắm giữ 70 - 80% thị phần cốt lõi. Hiệp hội đã chủ động triển khai sớm: đưa Chiến lược vào chương trình hành động; thúc đẩy Đề án Logistics Xanh – ESG và Đề án AgriLogistics; thành lập Văn phòng đại diện tại Cần Thơ; ra mắt Trung tâm Đổi mới sáng tạo Logistics; phối hợp phổ biến chiến lược tới cộng đồng doanh nghiệp.

Bà Đặng Minh Phương, đại diện Hiệp hội Logistics và Cảng biển Việt Nam cho rằng chi phí logistics của Việt Nam vẫn cao hơn nhiều nước trong khu vực. Mấu chốt, theo bà, nằm ở sự “không đồng bộ” giữa quy hoạch và triển khai. Quy hoạch đã có, nhưng tiến độ các dự án hạ tầng cửa ngõ, cảng biển, vận tải liên vùng vẫn chậm, chưa tạo được nền tảng giảm chi phí thực sự.

Quan điểm này tương đồng với nhận định của ông Trần Đức Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội. Ông Nghĩa cho rằng Việt Nam có vị thế địa lý chiến lược nhưng nhiều quy định hiện hành lại “làm suy giảm lợi thế”. Vận tải, giám sát, hải quan, kiểm tra chuyên ngành vẫn còn bất cập, khiến doanh nghiệp "rất vất vả" trong triển khai. Ông nhấn mạnh, nếu doanh nghiệp tuân thủ đủ quy định mà vẫn không thể vận hành hiệu quả, nghĩa là chính sách cần được rà soát lại. Cả hai đại diện hiệp hội đều chung quan điểm: muốn giảm chi phí, phải xử lý đồng thời “hạ tầng - thể chế - kết nối”.

Chủ tịch VLA Đào Trọng Khoa khẳng định: với sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước – doanh nghiệp – hiệp hội, ngành logistics sẽ phát triển bền vững và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam trong tương lai.

Tác giả: Phương Lan

Tags: Cục Xuất nhập khẩu , Bộ Công Thương , Chiến lược phát triển dịch vụ logistics

Nguồn: https://moit.gov.vn/tin-tuc/phat-trien-cong-nghiep/chinh-sach/bo-cong-thuong-to-chuc-hoi-nghi-trien-khai-chien-luoc-phat-trien-dich-vu-logistics-viet-nam.html