Dịp này, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT chia sẻ: "Tôi xin gửi tới toàn thể các thế hệ thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý và nhân viên ngành giáo dục trên cả nước lời chúc mừng tốt đẹp nhất, lời tri ân sâu sắc và lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, thành công.
Năm học 2025 - 2026 là năm học triển khai hàng loạt các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước liên quan đến giáo dục và đào tạo, là năm ngành giáo dục bước vào giai đoạn đột phá, phát triển toàn diện, hướng tới hiện đại hóa và nâng cao chất lượng theo tinh thần Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị. Trong bối cảnh đó, tôi mong mỗi thầy cô tiếp tục giữ vững niềm tin, lòng yêu nghề, không ngừng học hỏi, sáng tạo, đổi mới phương pháp giảng dạy và quản lý để đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên phát triển mới".
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn
ẢNH: TRẦN HIỆP
MINH BẠCH TRONG ĐÁNH GIÁ, TUYỂN CHỌN, ĐÀO TẠO NHÀ GIÁO
Thưa Bộ trưởng, luật Nhà giáo sẽ có hiệu lực thi hành từ năm 2026. Xin Bộ trưởng cho biết, Bộ GD-ĐT làm gì để luật sớm đi vào cuộc sống, đáp ứng mong đợi của đông đảo đội ngũ nhà giáo trên cả nước?
Ngay khi được Quốc hội thông qua luật Nhà giáo, Bộ GD-ĐT đã triển khai xây dựng, trình Chính phủ 3 nghị định và 14 thông tư, đảm bảo có hiệu lực đồng thời khi luật Nhà giáo có hiệu lực vào ngày 1.1.2026 sắp tới. Các văn bản này được xây dựng theo hướng chuẩn hóa và tốt hơn đối với nhà giáo, với một số điểm đáng chú ý.
Trước hết, đó là là sự chuẩn hóa, đồng bộ trong toàn hệ thống khi thực hiện hợp nhất hai hệ thống tiêu chuẩn (chức danh nghề nghiệp và chuẩn nghề nghiệp) thành một hệ thống chức danh gắn với chuẩn năng lực nghề nghiệp, áp dụng thống nhất cho cả công lập và ngoài công lập. Việc này nhằm tạo mặt bằng chất lượng chung cho toàn bộ đội ngũ; bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục chất lượng cho học sinh (HS); tăng tính minh bạch, dễ tiếp cận trong đánh giá, tuyển chọn và đào tạo nhà giáo.
Bên cạnh đó, sẽ điều chỉnh quy định về nội dung, phương thức tuyển dụng nhà giáo gắn với thực hành sư phạm, đảm bảo đầu vào chất lượng, phù hợp với từng cấp học và trình độ đào tạo. Các chính sách tiền lương, phụ cấp, hỗ trợ, thu hút nhà giáo cũng được rà soát, bổ sung góp phần giúp tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho nhà giáo.
Theo dõi thời gian dài vừa qua có thể thấy sự quyết tâm, kiên định của Bộ trưởng nhằm thay đổi nhiều chính sách đối với nhà giáo, trong đó có việc tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo. Điển hình là việc trao quyền tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển đội ngũ cho ngành giáo dục. Xin Bộ trưởng cho biết đến thời điểm này, Bộ GD-ĐT đã và đang cụ thể hóa chủ trương này ra sao?
Hiện nay, Bộ GD-ĐT đang chủ trì xây dựng nghị định hướng dẫn chi tiết một số điều về luật Nhà giáo và Thông tư quy định thẩm quyền tuyển dụng nhà giáo. Theo đó, thẩm quyền tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, trường chuyên biệt công lập được đề xuất giao sở GD-ĐT chủ trì thực hiện.
Trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Bộ GD-ĐT cũng đề xuất giao giám đốc sở GD-ĐT thực hiện thẩm quyền tuyển dụng, tiếp nhận đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục và nhân viên trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, trường chuyên biệt và trường trung học nghề công lập trên địa bàn tỉnh.
Nhà giáo có vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục
ẢNH: Đ.N.THẠCH
6ĐIỂM ĐỔI MỚI TRONG ĐÀO TẠOgiáo viên
Cách thức tuyển dụng nhà giáo sẽ thay đổi thế nào khi ngành giáo dục là đơn vị đầu mối chủ trì, tham mưu? Bên cạnh đó, việc đào tạo giáo viên (GV) sẽ phải thay đổi thế nào để đáp ứng hàng loạt yêu cầu mới, thưa Bộ trưởng?
Bộ GD-ĐT đang xây dựng Nghị định hướng dẫn chi tiết một số điều về luật Nhà giáo và quy định chi tiết nội dung, phương thức tuyển dụng nhà giáo, bảo đảm nội dung tuyển dụng căn cứ vào chuẩn nghề nghiệp nhà giáo, phương thức tuyển dụng thông qua thi tuyển hoặc xét tuyển, trong đó phải có thực hành sư phạm. Đây là căn cứ để tuyển chọn được những người đủ năng lực, phẩm chất, đặc biệt là năng lực thực hành sư phạm để đáp ứng ngay nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục khi được tuyển dụng vào ngành, đồng thời cũng phù hợp với định hướng bỏ quy định về tập sự đối với viên chức khi luật Viên chức sửa đổi được Quốc hội thông qua tới đây.
GV được xem là nền tảng, trụ cột của nền giáo dục. Do vậy, đổi mới đào tạo GV là chìa khóa để thực hiện thành công đổi mới và đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Bộ GD-ĐT đã, đang và sẽ thực hiện hàng loạt đổi mới liên quan đến đào tạo giáo viên.
Trong thời đại AI, người thầy phải chuyển vai trò sang định hướng, chỉ dẫn, hỗ trợ, phát triển năng lực học tập và tự học, học tập suốt đời của người học
ẢNH: NHẬT THỊNH
Thứ nhất là đổi mới về mục tiêu và nội dung chương trình đào tạo GV theo hướng phát triển năng lực nghề nghiệp sư phạm toàn diện, giúp GV trở thành người tổ chức, hướng dẫn và hỗ trợ HS học tập; giảm tải nội dung lý thuyết hàn lâm, tăng thời lượng thực hành, thực tập sư phạm, nghiên cứu bài học và trải nghiệm nghề nghiệp thực tế. Tăng cường học phần về phương pháp dạy học tích cực, phương pháp giảng dạy hiện đại, đánh giá năng lực HS, giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống, năng lực hội nhập quốc tế và tư duy phản biện…
Thứ hai là đổi mới phương pháp và hình thức đào tạo. Đó là tổ chức đào tạo theo mô hình linh hoạt, mở, tạo cơ hội học tập suốt đời cho sinh viên và GV đang công tác. Việc đánh giá sinh viên sư phạm cần dựa trên năng lực thực hành nghề nghiệp, khả năng thiết kế hoạt động học tập, tổ chức dạy học và giải quyết tình huống sư phạm, thay vì chỉ dựa trên kết quả các bài thi lý thuyết.
Thứ ba là nâng cao năng lực công nghệ và năng lực số cho GV. Các trường sư phạm cần tích hợp nội dung "chuyển đổi số trong giáo dục" vào chương trình đào tạo; đồng thời xây dựng phòng thí nghiệm công nghệ giáo dục và trung tâm thực hành sư phạm số, tạo điều kiện cho sinh viên được trải nghiệm, rèn luyện kỹ năng công nghệ ngay trong quá trình học tập.
Thứ tư là tăng cường gắn kết giữa trường sư phạm và trường phổ thông. Sinh viên ngành sư phạm cần được tham gia dự giờ, trợ giảng, dạy học trải nghiệm, nghiên cứu bài học ngay từ năm thứ hai, thứ ba trên giảng đường đại học. Ngược lại, GV cốt cán, GV giỏi ở các trường phổ thông nên được tham gia giảng dạy hoặc hướng dẫn thực tập tại trường sư phạm. Điều này vừa giúp gắn kết lý thuyết với thực hành, vừa nâng cao chất lượng đào tạo.
Thứ năm là đổi mới công tác bồi dưỡng và đánh giá GV sau đào tạo: xây dựng và triển khai hệ thống bồi dưỡng thường xuyên, trực tuyến, qua mạng lưới học tập số, nhằm giúp GV thường xuyên cập nhật phương pháp, công nghệ và kỹ năng nghề nghiệp mới. Việc đánh giá, xếp loại GV cần được thực hiện theo chuẩn nghề nghiệp GV cơ sở giáo dục phổ thông, bảo đảm công bằng, minh bạch, gắn với kết quả giáo dục HS, phẩm chất nghề nghiệp và năng lực thực tiễn.
Thứ sáu là hướng tới quốc tế hóa công tác đào tạo GV: mở rộng hợp tác với các tổ chức giáo dục, trường đại học có đào tạo ngành sư phạm uy tín của khu vực và thế giới; triển khai chương trình trao đổi giảng viên, sinh viên, liên kết đào tạo, công nhận tín chỉ, cũng như nghiên cứu, tiếp cận chuẩn nghề nghiệp GV quốc tế.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn kiểm tra công tác ôn tập, chuẩn bị kiến thức cho học sinh tại Gia Lai chuẩn bị năm học mới 2025 - 2026
ẢNH: TRẦN HIẾU
CÁC GIẢI PHÁP TỔNG THỂ GIÚP NHÀ GIÁO AN TÂM CÔNG TÁC
Đầu năm học mới, Bộ trưởng có chia sẻ rằng lương nhà giáo sẽ tăng sau khi thực hiện luật Nhà giáo và các chính sách. Đội ngũ nhà giáo rất chờ đón thông tin này, tuy nhiên cũng mong muốn những chế độ đãi ngộ về phụ cấp dành riêng cho nhà giáo từ trước tới nay vẫn được duy trì bên cạnh cách tính lương mới. Bộ trưởng có thể chia sẻ gì về mong muốn này của nhà giáo?
Bộ GD-ĐT đang triển khai xây dựng Nghị định quy định chính sách tiền lương và chế độ phụ cấp đối với nhà giáo. Theo dự thảo Nghị định, nhà giáo dự kiến được hưởng thêm hệ số lương đặc thù bên cạnh các chế độ tiền lương, phụ cấp mà nhà giáo hiện đang được hưởng.
Cụ thể, dự thảo Nghị định hiện đang quy định "Nhà giáo được hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp thâm niên nhà giáo và các loại phụ cấp khác theo quy định của pháp luật. Đối tượng hưởng phụ cấp, mức phụ cấp, cách tính hưởng phụ cấp thực hiện theo quy định của pháp luật và quy định tại Nghị định này".
Bên cạnh những chính sách đãi ngộ về lương, phụ cấp, nhà giáo cũng đặc biệt cần sự "cởi trói" về chế độ làm việc, môi trường văn hóa học đường… Xin Bộ trưởng cho biết Bộ sẽ tiếp tục những giải pháp gì để nhà giáo yên tâm cống hiến, được tiếp thêm động lực đổi mới, sáng tạo…?
Một trong những chính sách nổi bật của luật Nhà giáo là khẳng định vị thế, bảo vệ danh dự và uy tín nghề giáo. Theo đó, nhà giáo được xác định là lực lượng nòng cốt của ngành giáo dục, có vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục; được bảo đảm các quyền trong hoạt động nghề nghiệp tương xứng với vị thế của mình; có quyền chủ động trong hoạt động nghề… Luật cũng quy định những việc tổ chức, cá nhân không được làm đối với nhà giáo, quy định việc xử lý vi phạm đối với hành vi xâm phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của nhà giáo.
Ngoài chế độ tiền lương, phụ cấp, nhà giáo còn được hưởng chính sách hỗ trợ, thu hút, trọng dụng, bao gồm: chế độ trợ cấp theo tính chất công việc, theo vùng; chế độ hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng; chế độ hỗ trợ chăm sóc sức khỏe định kỳ, chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp; được bố trí nhà ở công vụ hoặc chỗ ở tập thể hoặc hỗ trợ tiền thuê nhà khi công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
Đồng thời, có chính sách thu hút, trọng dụng đối với người có trình độ cao, có tài năng, có năng khiếu đặc biệt, có kỹ năng nghề cao; đến làm việc tại vùng đặc biệt khó khăn; nhà giáo trong một số lĩnh vực trọng yếu, thiết yếu…
Các chế độ, chính sách này sẽ được cụ thể hóa tại các văn bản hướng dẫn triển khai thi hành luật Nhà giáo, dự kiến có hiệu lực đồng thời kể từ ngày 1.1.2026.
Các chính sách nêu trên cùng với các quy định về chuẩn nghề nghiệp, bổ nhiệm chức danh nhà giáo, tuyển dụng, sử dụng, tôn vinh, khen thưởng nhà giáo… sẽ là những giải pháp tổng thể giúp nhà giáo an tâm công tác, tập trung cho hoạt động nghề nghiệp, tạo động lực để nhà giáo nâng cao năng lực, phát triển nghề nghiệp liên tục.
Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
AI không thể thay thế vai trò của người thầy nhưng đặt ra những yêu cầu mới
Liệu vai trò của nhà giáo có bị "lung lay", thay thế bởi AI hay không là câu hỏi rất quan trọng đối với mỗi nhà giáo trong bối cảnh AI phát triển mạnh mẽ. AI không thể thay thế vai trò của người thầy, nhưng đặt ra những yêu cầu mới cho người thầy: phải học suốt đời, phải hiểu AI để dạy người trong thời đại AI; người thầy phải chuyển vai trò chủ yếu là truyền thụ tri thức sang định hướng, chỉ dẫn, hỗ trợ, phát triển năng lực học tập và tự học, học tập suốt đời của người học.
Bộ GD-ĐT xác định đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục phải là lực lượng tiên phong ứng dụng AI, định hướng và hướng dẫn người học dùng AI có trách nhiệm. Người thầy phải thường xuyên cập nhật, đổi mới phương pháp dạy, học, kiểm tra, đánh giá để thích ứng, giúp HS hình thành tư duy phản biện và năng lực sáng tạo trong bối cảnh mới.
Bộ GD-ĐT nhận thức rõ đây là thời cơ lớn để tạo đột phá, nhưng cũng là thách thức đòi hỏi ngành phải có sự chuyển mình mạnh mẽ, nhất là đối với đội ngũ nhà giáo. Vị thế của người thầy không những không "lung lay" mà càng trở nên quan trọng, tuy nhiên, vai trò người thầy cần có sự thay đổi rất lớn.
Tiên phong trong đổi mới, nhà giáo sẽ củng cố vị thế và niềm tin với xã hội
Để thích ứng và tận dụng hiệu quả những khả năng của trí tuệ nhân tạo (AI), đòi hỏi đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục phải có năng lực AI phù hợp để thích ứng với sự phát triển của AI và gìn giữ được các giá trị cốt lõi của giáo dục như tính trung thực, thúc đẩy tư duy sáng tạo và năng lực tự học của người học.
Hiện nay, Bộ GD-ĐT đang chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức, hiểu biết và năng lực ứng dụng AI để dẫn dắt, làm chủ ứng dụng AI trong các cơ sở giáo dục. Bộ đang chỉ đạo phát triển chương trình giáo dục AI để có thể áp dụng từ HS cấp tiểu học nhằm trang bị cho người học nhận thức, hiểu biết và năng lực AI để hiểu AI, biết được các phạm vi, giới hạn của AI và từng bước ứng dụng AI có kiểm soát, có trách nhiệm trong các hoạt động giáo dục.
Bên cạnh đó, ngành giáo dục đang tập trung hoàn thiện thể chế, quy định về chuyển đổi và ứng dụng AI trong giáo dục, ban hành và hoàn thiện các quy định, hướng dẫn, bao gồm sổ tay hướng dẫn sử dụng AI trong cơ sở giáo dục, quy tắc ứng xử dùng AI và các quy định về bảo mật, sử dụng dữ liệu, quyền riêng tư. Đây là hành lang pháp lý quan trọng để đảm bảo việc ứng dụng AI có trách nhiệm, an toàn và giữ gìn các giá trị đạo đức, nhân văn trong giáo dục.
Ngoài ra, dự thảo Thông tư về khung năng lực số cho nhà giáo, trong đó có năng lực về AI, cũng đang được khẩn trương hoàn thiện và ban hành, làm cơ sở để hướng dẫn bồi dưỡng và đánh giá năng lực AI cho đội ngũ nhà giáo.
Khi nhà giáo được trang bị đầy đủ kỹ năng, được công nhận và trở thành lực lượng tiên phong trong đổi mới, niềm tin và vị thế của người thầy trong mắt xã hội sẽ được khẳng định và củng cố vững chắc.
Nguồn: https://thanhnien.vn/bo-truong-bo-gd-dt-nguyen-kim-son-giao-vien-la-nen-tang-tru-cot-cua-giao-duc-185251115103612602.htm
Bình luận (0)