Chuyển đổi mạnh mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu

Để triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời gian tới, các đại biểu Quốc hội cho rằng, chúng ta không phải chỉ bắt kịp, mà còn dẫn dắt trong một số lĩnh vực then chốt của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; chuyển đổi mạnh mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, đặt năng suất đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ làm động lực trung tâm.

Cơ cấu kinh tế đã chuyển dịch nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng

Đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, các ĐBQH bày tỏ sự đồng tình và đánh giá cao Báo cáo của Chính phủ được chuẩn bị công phu, có tính tổng kết sâu sắc, phản ánh toàn diện kết quả.

ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) nêu rõ, trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động phức tạp, nhiều vấn đề nằm ngoài dự báo, đặc biệt là đất nước ta bị hậu quả nặng nề của đại dịch Covid-19, song dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, đúng đắn, kịp thời của Ban Chấp hành Trung ương, của Bộ Chính trị, của Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư, của Quốc hội, của Chính phủ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, sự ủng hộ, tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân; sự ủng hộ, giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021 - 2025 đã đạt được những kết quả nổi bật, quan trọng.

ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Nước ta duy trì mức tăng trưởng bình quân 6,3%/năm, thực hiện đạt và vượt 22/26 chỉ tiêu, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát tốt lạm phát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, đời sống của người dân không ngừng được nâng cao; tiềm lực quốc phòng, an ninh không ngừng được củng cố, tăng cường; vị thế, uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao.

Tuy nhiên, các đại biểu cũng chỉ rõ những khó khăn còn tồn tại như áp lực điều hành ổn định kinh tế vĩ mô còn lớn, các thị trường bất động sản, vàng, trái phiếu còn diễn biến phức tạp; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chưa thực sự trở thành động lực tăng trưởng chính; mục tiêu tăng năng suất lao động còn chưa đạt như kỳ vọng.

ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

“Nhất là những vấn đề liên quan đến môi trường, ùn tắc giao thông, ngập nước, doanh nghiệp và hộ sản xuất kinh doanh, đời sống của một bộ phận nhân dân còn nhiều khó khăn. Cơ cấu kinh tế đã chuyển dịch nhưng vẫn chưa đạt như kỳ vọng mong đợi”, ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) lưu ý.

Không chỉ bắt kịp, mà còn dẫn dắt trong một số lĩnh vực then chốt

Để triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời gian tới, đại biểu Nguyễn Đại Thắng cho rằng, cần chuyển đổi mạnh mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, đặt năng suất đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ làm động lực trung tâm. Do đó, đại biểu đề nghị, Chính phủ tăng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển lên ít nhất 1,5% GDP; khuyến khích doanh nghiệp trích quỹ khoa học, công nghệ, miễn thuế cho doanh nghiệp nghiên cứu ứng dụng; cần có Quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo quốc gia để hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ công nghiệp hỗ trợ và chuyển đổi số.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Về thu hút đầu tư nước ngoài, theo đại biểu Nguyễn Đại Thắng, phải chuyển từ thu hút bằng số lượng sang chất lượng. Theo số liệu thống kê, hơn 70% kim ngạch xuất khẩu thuộc khu vực FDI nhưng giá trị gia tăng nội địa chưa đạt như kỳ vọng. Do vậy, cần có chính sách chọn lọc, ưu tiên dự án có cam kết chuyển giao công nghệ, sử dụng nhân lực Việt Nam và liên kết với doanh nghiệp nội địa. Đơn cử, trong lĩnh vực công nghiệp điện tử và sản xuất chip bán dẫn, Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng cơ hội tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu nếu chúng ta có chính sách đất đai, hạ tầng và nhân lực phù hợp.

Cùng quan điểm, ĐBQH Lã Thanh Tân (Hải Phòng) cho rằng, cần đẩy mạnh phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, có sự kết nối doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp FDI với các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), trường đại học, viện nghiên cứu, quỹ đầu tư mạo hiểm. Thúc đẩy “nội địa hóa” thông qua liên kết giữa FDI và doanh nghiệp nội địa, hướng tới áp dụng tỷ lệ nội địa hóa bắt buộc trong một số lĩnh vực chiến lược; hỗ trợ doanh nghiệp nội địa nâng cao năng lực để đáp ứng tiêu chuẩn tham gia vào chuỗi cung ứng FDI.

ĐBQH Lã Thanh Tân (Hải Phòng) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Bên cạnh đó, xây dựng các chương trình liên kết chuỗi cung ứng giữa FDI và doanh nghiệp nội địa, đặc biệt trong các ngành công nghiệp hỗ trợ, chế tạo, công nghệ cao; có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp FDI chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, hỗ trợ nâng cao năng lực cho doanh nghiệp Việt Nam. “Xây dựng trung tâm liên kết, tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp nội địa tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, trung tâm xúc tiến công nghiệp hỗ trợ, trung tâm liên kết doanh nghiệp FDI - doanh nghiệp nội địa tại các khu công nghiệp, khu kinh tế. Có chính sách ưu đãi đầu tư cho FDI có cam kết liên kết, chuyển giao công nghệ, sử dụng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp Việt Nam”, đại biểu Lã Thanh Tân nhấn mạnh.

Cũng cho rằng “chúng ta phải không chỉ bắt kịp, mà còn dẫn dắt trong một số lĩnh vực then chốt của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ sôi động, các trung tâm R&D về trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn và các viện nghiên cứu đẳng cấp quốc tế”, ĐBQH Tạ Đình Thi (Hà Nội) nêu rõ, cần xây dựng một xã hội số toàn diện, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm; hình thành một nền kinh tế số năng động với đóng góp tỷ trọng ngày càng lớn vào GDP, dựa trên nền tảng công nghệ “Make in Vietnam”, với những thương hiệu công nghệ khu vực và toàn cầu.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Nhìn nhận dưới góc độ thể chế, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, hiện nay, chúng ta còn chậm trong việc ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn để doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh có điều kiện tiếp cận các nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất, kinh doanh, thuê nhà, đất, tài sản công; hỗ trợ tài chính, tín dụng, thuế, phí ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu; hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển thương mại điện tử; hỗ trợ hình thành các doanh nghiệp lớn, các tập đoàn kinh tế tư nhân có tầm cỡ toàn cầu, có khả năng cạnh tranh với thế giới và có được nhiều kỳ lân khởi nghiệp sáng tạo.

Do đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh, cần sớm thể chế cụ thể Điều 5 Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nguyên tắc xử lý vi phạm, giải quyết vụ việc trong kinh doanh cần ưu tiên các biện pháp về dân sự, về kinh tế và hành chính trước tiên.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Các đại biểu cũng đề nghị, Chính phủ tiếp tục rà soát toàn bộ hệ thống văn bản luật và dưới luật, cắt giảm triệt để thủ tục rườm rà để tạo thủ tục hành chính thông thoáng, thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp. Tăng tính dự báo, ổn định của chính sách, công khai, minh bạch dữ liệu kinh tế - xã hội; đồng thời, cần hoàn thiện hơn thể chế để bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung, kết hợp với kỷ luật, kỷ cương hành chính nghiêm minh.

Đất nước đang ở thời điểm bước ngoặt, bước vào một kỷ nguyên mới, với đường lối, khát vọng để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững dựa trên đổi mới sáng tạo, lấy người dân làm trung tâm, doanh nghiệp làm động lực, thể chế làm nền tảng, các ĐBQH tin tưởng, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên mạnh mẽ, trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào giữa thế kỷ XXI theo mục tiêu, định hướng chiến lược mà Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/chuyen-doi-manh-mo-hinh-tang-truong-tu-chieu-rong-sang-chieu-sau-10393515.html