Chuyên gia cảnh báo nguy cơ ảnh hưởng của bão số 13 đến Hà Tĩnh

P.V: Ông có thể thông tin tổng quan về đợt mưa lớn vừa qua trên địa bàn Hà Tĩnh và cơn bão Kalmaegi (bão số 13)?

Ông Trần Đức Bá: Do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường kết hợp gió Đông trên cao, từ đêm 29/10 - 4/11, Hà Tĩnh xuất hiện mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to. Lượng mưa đo được tại các trạm đo mưa tự động từ 19h ngày 29/10 đến 7h ngày 4/11 phổ biến từ 600 - 1.500 mm. Mưa lớn kéo dài cùng việc xả tràn hồ Kẻ Gỗ đã khiến nhiều địa phương bị ngập lụt.

Hiện nay, nước lũ tại một số địa phương như Cẩm Bình, Cẩm Duệ, phường Hà Huy Tập... vẫn chưa rút hết nhưng sáng nay (5/11), bão Kalmaegi đã đi vào vùng biển phía Đông khu vực giữa Biển Đông, trở thành cơn bão số 13 trong năm 2025 và đang có nhiều diễn biến phức tạp. Dự báo, cơn bão này sẽ đổ bộ trực tiếp vào khu vực Nam Trung Bộ; Hà Tĩnh có khả năng chịu ảnh hưởng của hoàn lưu bão, xảy ra mưa lớn tập trung tại vùng đồng bằng và ven biển phía Nam.

Dự báo trong 24h tới, bão số 13 di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ khoảng 25 km/giờ. Đến 4h ngày 6/11, vị trí tâm bão ở khoảng 12,8 độ vĩ bắc; 113,9 độ kinh đông, cách bờ biển tỉnh Gia Lai khoảng 550 km về phía Đông Đông Nam.

Nhiều hộ dân ở xã Cẩm Duệ - vùng hạ du hồ Kẻ Gỗ, vẫn đang bị ngập lụt.

P.V: Theo ông, nguyên nhân nào khiến thời tiết năm nay diễn biến cực đoan, bất thường với nhiều cơn bão lớn và lượng mưa cao?

Ông Trần Đức Bá: Năm 2025 là năm thời tiết cực đoan, thiên tai nguy hiểm ở hầu hết các vùng miền cả nước. Riêng Hà Tĩnh, từ đầu năm đến nay đã chịu ảnh hưởng trực tiếp của 3 cơn bão (số 5, số 6, số 10). Đặc biệt, đây là năm đầu tiên trong lịch sử, bão số 5 và số 10 đều có sức gió giật cấp 13-14, đổ bộ cách nhau chỉ 1 tháng, gây thiệt hại nặng nề.

Ngoài ảnh hưởng trực tiếp, Hà Tĩnh còn chịu tác động của nhiều hình thế thời tiết cực đoan khác, gây ra nhiều đợt mưa lớn. Trong 10 tháng năm 2025, lượng mưa tại khu vực đạt 2.200 - 3.970 mm, cao hơn trung bình nhiều năm 15 - 44%; riêng vùng ven biển phía Nam cao hơn 70 - 80%. Bên cạnh lượng mưa cao, số ngày có mưa cũng nhiều, thời gian mưa kéo dài liên tục.

Trong 10 tháng của năm 2025, lượng mưa tại Hà Tĩnh đạt 2.200 - 3.970 mm, cao hơn trung bình nhiều năm 15 - 44%.

Qua theo dõi, diễn biến bất thường của thời tiết năm nay chịu sự chi phối bởi điều kiện Enso trung tính. Trong hệ thống khí quyển đại dương, Enso (El Niño - Southern Oscillation) thường được chia thành 3 pha: pha nóng là El Nino, pha lạnh là La Nina và pha Enso trung tính. Riêng pha Enso trung tính là trạng thái trung gian với các biểu hiện thời tiết không nghiêng hẳn về phía nóng hay lạnh, mang tính chất cân bằng giữa hai pha còn lại.

Chính trạng thái cân bằng này khiến thời tiết dễ dao động và trở nên khó dự báo. Cùng với tác động của biến đổi khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan với tần suất và cường độ tăng mạnh đã xuất hiện nhiều hơn. Điều này khiến công tác dự báo khó khăn hơn, đòi hỏi các địa phương phải chủ động và nâng cao năng lực ứng phó.

Sáng sớm nay, bão Kalmaegi đã đi vào vùng biển phía đông khu vực giữa Biển Đông, trở thành cơn bão số 13 trên Biển Đông trong năm 2025.

P.V: Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, Hà Tĩnh cần triển khai những giải pháp gì để chủ động ứng phó với bão số 13?

Ông Trần Đức Bá: Sau đợt mưa lớn kéo dài vừa qua, độ ẩm trong đất tại nhiều khu vực đã đạt ngưỡng bão hòa, khiến khả năng thấm hút nước giảm mạnh. Trong khi đó, bão số 13 được dự báo sẽ tiếp tục gây mưa tại khu vực đồng bằng và ven biển phía Nam của tỉnh, với lượng mưa phổ biến từ 50 - 150 mm, cục bộ có nơi trên 200 mm/đợt, tập trung chủ yếu trong các ngày 7 - 8/11. Vì vậy, nguy cơ xảy ra ngập lụt, sạt lở đất và lũ quét ở các khu vực miền núi, sườn dốc, ven sông, suối càng tăng lên cao.

Các sở, ban, ngành và đơn vị liên quan cần phối hợp chặt chẽ trong thông tin, điều tiết lũ, vận hành hồ chứa linh hoạt, an toàn, căn cứ theo diễn biến mưa, triều cường và lưu lượng nước thượng nguồn. Chính quyền các địa phương phải rà soát kỹ các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, ngập sâu, vùng hạ du hồ chứa để chủ động biện pháp phòng tránh; bảo đảm an toàn giao thông trên các tuyến trọng điểm, đặc biệt là các công trình đang thi công dang dở dễ sạt lở khi mưa lớn.

Nguy cơ ngập lụt, sạt lở đất, lũ quét ở các khu vực miền núi, sườn dốc, ven sông, suối là rất cao, đặc biệt tại các địa phương phía Nam tỉnh.

Công tác thông tin, cảnh báo cần được thực hiện thường xuyên, thông báo trực tiếp đến từng hộ dân ở khu vực có nguy cơ cao để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường và chủ động sơ tán đảm bảo an toàn.

Ngành khí tượng thủy văn tiếp tục theo dõi sát diễn biến của bão số 13, cung cấp kịp thời thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền. Chúng tôi cũng khuyến cáo người dân thường xuyên cập nhật các bản tin dự báo, cảnh báo, không chủ quan trước các tình huống thời tiết cực đoan.

Nguồn: https://baohatinh.vn/chuyen-gia-canh-bao-nguy-co-anh-huong-cua-bao-so-13-den-ha-tinh-post298806.html