Có cơ chế phối hợp hiệu quả để bảo đảm an toàn hệ thống tài chính

Tham gia thảo luận tại tổ sáng 23/10 về dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), ĐBQH Thái Quỳnh Mai Dung (Phú Thọ) bày tỏ đồng tình với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung các quy định trong Luật Bảo hiểm tiền gửi. Đồng thời, kiến nghị có cơ chế phối hợp rõ ràng, cụ thể và ràng buộc pháp lý giữa các cơ quan chức năng, nhất là về trao đổi thông tin, cảnh báo sớm và tham gia xử lý tổ chức tín dụng yếu kém.

Báo Đại biểu Nhân dân•23/10/2025

Tiếp thu nhiều xu hướng bảo hiểm tiền gửi quốc tế

Thời gian qua, số lượng tổ chức BHTG trên thế giới đã tăng khoảng 60%, từ 81 tổ chức năm 2012 lên khoảng 130 tổ chức năm 2024. Các hệ thống BHTG toàn cầu đang có xu hướng mở rộng thẩm quyền và nâng cao vai trò của tổ chức BHTG trong việc bảo đảm an toàn hệ thống và bảo vệ người gửi tiền, thông qua việc sử dụng hiệu quả nguồn lực của tổ chức BHTG, cũng như tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý các tổ chức tín dụng gặp khó khăn. Theo Hiệp hội BHTG quốc tế, tỷ lệ tổ chức BHTG có vai trò mở rộng đã tăng từ 67% lên 82% trong giai đoạn 2014 - 2023.

ĐBQH Thái Quỳnh Mai Dung thảo luận về Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi)

Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) đã tiếp thu nhiều xu hướng BHTG quốc tế, thể hiện qua ba nội dung nổi bật.

Thứ nhất, về hoạt động kiểm tra, Khoản 10, Điều 14, dự thảo Luật quy định BHTG Việt Nam được thực hiện kiểm tra tổ chức tham gia BHTG theo kế hoạch, nội dung do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giao. Việc này sẽ giúp huy động thêm nguồn lực từ BHTG Việt Nam để hỗ trợ công tác thanh tra của NHNN, đồng thời mang lại góc nhìn đa chiều trong đánh giá hoạt động của các tổ chức tín dụng, góp phần bảo đảm sự phát triển an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng.

Thứ hai, về tham gia xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, việc bổ sung các quy định về cho vay đặc biệt tại Điều 35, dự thảo Luật sẽ bảo đảm tính đồng bộ với Luật Các tổ chức tín dụng, Báo cáo “BHTG năm 2024 - Xu hướng toàn cầu và các vấn đề chính" của Hiệp hội BHTG quốc tế (IADI) năm 2024; đồng thời tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng hơn để tổ chức BHTG có thể cung cấp khoản cho vay đặc biệt cho các nhóm tổ chức tín dụng được kiểm sát đặc biệt theo quy định pháp luật.

Thứ ba, về hoạt động trả tiền bảo hiểm, quy định về chi trả sớm tại Khoản 2, Điều 21, dự thảo Luật giúp người gửi tiền nhanh chóng tiếp cận khoản tiền gửi được bảo hiểm mà không phải chờ phương án phá sản được phê duyệt, vốn là một quá trình kéo dài và rất khó để thực hiện. Điều này sẽ giúp củng cố niềm tin của người gửi tiền, qua đó hạn chế hiện tượng rút tiền hàng loạt, đồng thời nhanh chóng xử lý dứt điểm các tổ chức tín dụng yếu kém.

Chia sẻ thông tin để đánh giá rủi ro, cảnh báo sớm

BHTG là một cấu phần quan trọng trong mạng an toàn tài chính. Sự phối hợp hiệu quả giữa tổ chức BHTG và các cơ quan trong mạng an toàn tài chính như Ngân hàng Trung ương, cơ quan giám sát tài chính và Bộ Tài chính có ý nghĩa then chốt trong việc phòng ngừa, ứng phó và xử lý khủng hoảng ngân hàng, bảo đảm an toàn hệ thống. Điều này đòi hỏi cơ chế phối hợp rõ ràng, cụ thể và ràng buộc pháp lý giữa các cơ quan chức năng, nhất là về trao đổi thông tin, cảnh báo sớm và tham gia xử lý tổ chức tín dụng yếu kém. Kết quả khảo sát thường niên năm 2024 của Hiệp hội BHTG quốc tế cho thấy, gần 3/4 số tổ chức BHTG có thỏa thuận chính thức dưới dạng Bản ghi nhớ hợp tác (MoU), quy định, thỏa thuận pháp lý với các thành viên trong mạng an toàn tài chính về các vấn đề như chia sẻ thông tin, thỏa thuận phối hợp trong khủng hoảng, phối hợp diễn tập...

Do vậy, khi Luật BHTG (sửa đổi) chính thức được ban hành và triển khai, Ngân hàng Nhà nước cần tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu để BHTG Việt Nam chủ động đánh giá rủi ro, cảnh báo sớm và hỗ trợ cơ quan quản lý trong ứng phó khủng hoảng, góp phần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao như quy định tại dự thảo Luật, đặc biệt là công tác giám sát, kiểm tra, tham gia kiểm soát đặc biệt cũng như phù hợp với xu hướng và thông lệ quốc tế.

Về phí BHTG, Khoản 1, Điều 19, dự thảo Luật đã trao thẩm quyền cho Thống đốc NHNN áp dụng linh hoạt phí BHTG đồng hạng hoặc phân biệt phù hợp với đặc thù hệ thống tổ chức tín dụng trong từng thời kỳ. Đây là quy định phù hợp với thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ của NHNN. Tuy nhiên, hiện nay xu hướng ngày càng nhiều tổ chức BHTG trên thế giới áp dụng hệ thống phí phân biệt theo rủi ro. Do vậy, NHNN cần có lộ trình rõ ràng để từng bước áp dụng hệ thống phí phân biệt tại Việt Nam, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Về trả tiền bảo hiểm, ngoài việc trao thẩm quyền quy định về hạn mức trả tiền bảo hiểm trong từng thời kỳ cho Thống đốc NHNN tại Điều 22, dự thảo Luật để phù hợp với chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cũng như thẩm quyền, chức năng nhiệm vụ của NHNN. NHNN và BHTG Việt Nam cũng cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chi trả tiền bảo hiểm để rút ngắn thời gian chi trả và bảo vệ tốt hơn nữa quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/co-co-che-phoi-hop-hieu-qua-de-bao-dam-an-toan-he-thong-tai-chinh-10392613.html