Có nên dùng rượu nóng pha mật ong để chữa cảm lạnh?

Khi mùa lạnh đến, nhiều người lại tìm đến những phương pháp dân gian quen thuộc để giảm bớt khó chịu khi cảm cúm. Trong số đó có hot toddy, thức uống ấm gồm mật ong, chanh và một chút rượu whisky.

Đồ uống nóng từ lâu được dùng như biện pháp hỗ trợ điều trị cảm lạnh và cúm - Ảnh: Caringseniorservice

Hot toddy, còn được gọi là rượu whisky nóng ở Ireland, và đôi khi được gọi là siro ho miền Nam ở miền Nam Hoa Kỳ, thường là một thức uống hỗn hợp được làm từ rượu và nước với mật ong (hoặc trong một số công thức, đường), chanh và gia vị và được phục vụ nóng.

Thức uống này cũng không còn quá xa lạ với người Việt Nam và được không ít người truyền tụng như một "bài thuốc" giúp giảm ho, đỡ rát họng và xua tan cảm giác ớn lạnh. Nhưng liệu một ly rượu nóng pha mật ong có thật sự chữa cảm lạnh hay chỉ mang lại cảm giác dễ chịu tạm thời?

Đồ uống nóng từ lâu được dùng như biện pháp hỗ trợ điều trị cảm lạnh và cúm. Một nghiên cứu năm 2008 trên 30 người mắc cảm lạnh cho thấy uống đồ nóng giúp giảm đau họng, bớt ớn lạnh và giảm mệt mỏi rõ rệt hơn so với uống đồ ở nhiệt độ phòng. 

Hơi ấm từ nước có thể làm loãng dịch nhầy, giúp thông thoáng đường thở và khiến cơ thể thư giãn hơn. Đây cũng là lý do tại sao trà nóng hay nước dùng nóng luôn được khuyến khích khi cơ thể đang chống chọi bệnh đường hô hấp.

Xét riêng từng thành phần của hot toddy, nhiều lợi ích thực sự được ghi nhận. Chanh là nguồn vitamin C tự nhiên, một chất chống oxy hóa quan trọng hỗ trợ miễn dịch. Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy bổ sung vitamin C có thể rút ngắn thời gian bị cảm lạnh và giảm mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. 

Mặc dù chưa có bằng chứng trực tiếp cho thấy chanh làm giảm đau họng, việc bổ sung vitamin C nói chung có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây bệnh.

Mật ong cũng là thành phần nổi bật với hiệu quả đã được nghiên cứu kỹ. Các tổng hợp nghiên cứu chỉ ra mật ong có khả năng làm dịu ho tương đương một số thuốc ho bán không cần đơn. 

Mật ong tạo một lớp phủ lên niêm mạc họng, làm giảm kích ứng và giảm phản xạ ho, đồng thời có đặc tính chống viêm nhẹ. Điều này giải thích vì sao mật ong luôn được khuyến cáo cho người bị đau họng hoặc ho khan kéo dài.

Nhiều người còn thêm gừng vào đồ uống nóng để tận dụng đặc tính chống viêm và làm ấm cơ thể tự nhiên. Gừng giúp giảm rát họng và cải thiện cảm giác khó chịu khi nghẹt mũi. Nhìn chung, các thành phần không chứa rượu trong hot toddy đều có những bằng chứng nhất định hỗ trợ giảm triệu chứng.

Tuy nhiên thành phần gây tranh cãi nhất chính là rượu. Mặc dù một lượng nhỏ rượu có thể tạo cảm giác ấm áp và thư giãn, các chuyên gia cảnh báo rằng đây không phải lựa chọn an toàn khi đang bị bệnh. 

Theo bác sĩ Jesse Bracamonte - chuyên khoa y học gia đình tại Mayo Clinic, nước nóng, mật ong và chanh có thể rất hữu ích, nhưng rượu thì không. Ông nhấn mạnh rằng bản thân sẽ "không bao giờ khuyên dùng rượu khi đang bị bệnh", ngay cả trong công thức hot toddy.

Rượu có thể khiến bạn buồn ngủ hơn mức cần thiết và gây an thần quá mức, đặc biệt nguy hiểm nếu bạn đang dùng thuốc cảm cúm chứa thành phần gây buồn ngủ như Benadryl. Sự kết hợp này làm tăng nguy cơ té ngã hoặc làm thay đổi quá trình chuyển hóa thuốc trong cơ thể. 

Người trên 65 tuổi càng phải thận trọng vì quá trình chuyển hóa thuốc và rượu chậm hơn. Rượu cũng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm chậm quá trình hồi phục, đi ngược lại mục tiêu của việc dùng hot toddy.

Tránh xa rượu, ăn nhiều trái cây và rau xanh sẽ giúp nhanh khỏi bệnh hơn - Ảnh: Keck Medicine

Không chỉ vậy, rượu còn là chất gây mất nước mạnh. Khi cơ thể mất nước, dịch nhầy đặc hơn, cổ họng khô hơn và các triệu chứng như nghẹt mũi, ho khan hoặc đau đầu có thể trở nên nặng nề hơn. Chuyên gia dinh dưỡng Joan Blake ví von việc uống rượu khi ốm giống như "đổ nước vào chiếc xô thủng": cơ thể càng cố bù nước thì rượu lại càng làm thất thoát nhanh hơn.

Người bệnh cũng thường ăn ít hơn khi cảm lạnh. Uống rượu lúc bụng đói có thể khiến đường huyết giảm, gây chóng mặt hoặc mệt lả; điều này đặc biệt nguy hiểm với người bị tiểu đường hoặc tiền tiểu đường. 

Blake khuyến nghị người bệnh nên bổ sung một lượng nhỏ đường dễ hấp thu, chẳng hạn nước điện giải hoặc nước trái cây pha loãng, nhằm duy trì năng lượng trong khi cơ thể hồi phục.

Đồ uống gợi ý nếu bạn bị cảm lạnh

Nếu bạn thích ý tưởng về một ly hot toddy nhưng muốn tránh rượu, các chuyên gia đưa ra một số gợi ý thay thế. Bạn có thể giữ nguyên mật ong, chanh, thêm gừng và thay whisky bằng một ít rượu táo ấm không cồn để duy trì hương vị dễ chịu. Trà hoa cúc cũng được khuyến nghị vì giúp thư giãn và hỗ trợ giấc ngủ.

Về thực phẩm, một nghiên cứu năm 2010 cho thấy chế độ ăn nhiều rau củ và trái cây có thể giúp giảm 20% số ngày xuất hiện triệu chứng cảm lạnh mức độ trung bình đến nặng. Xúp gà là món ăn kinh điển vì vừa bổ sung nước, vừa cung cấp dưỡng chất cần thiết trong thời gian cơ thể suy yếu.

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng chìa khóa để vượt qua cảm lạnh vẫn là uống đủ nước, nghỉ ngơi đầy đủ và ăn uống lành mạnh. Hầu hết các trường hợp cảm lạnh kéo dài từ ba đến bảy ngày. Nếu triệu chứng nặng hơn, kéo dài hoặc bạn gặp khó khăn trong việc hô hấp, cần liên hệ nhân viên y tế để được hỗ trợ kịp thời.

Nhâm nhi một ly hot toddy có thể mang lại cảm giác dễ chịu trong khoảnh khắc, nhưng không phải lựa chọn lý tưởng khi đang bệnh. Một ly trà nóng pha mật ong, chanh và gừng, không kèm rượu, vừa an toàn vừa mang lại lợi ích rõ ràng hơn cho cơ thể.

Trong những ngày cơ thể mệt mỏi vì bệnh, đôi khi những điều đơn giản như ngủ đủ, uống nhiều nước và giữ ấm lại chính là "phương thuốc" hiệu quả nhất.

MINH HẢI

Nguồn: https://tuoitre.vn/co-nen-dung-ruou-nong-pha-mat-ong-de-chua-cam-lanh-20251212005550217.htm