Vùng ký ức
Được mệnh danh là “bảo tàng sinh động nhất về di tích chiến tranh cách mạng”, Quảng Trị hiện có hơn 700 di tích lịch sử-văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, trong đó có 4 di tích quốc gia đặc biệt (Đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải, Thành Cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972; Địa đạo Vịnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh; đường Trường Sơn-đường Hồ Chí Minh đi qua Quảng Trị) cùng 2 nghĩa trang quốc gia. Những tên đất gắn với chiến công bất tử đã tạo nên một không gian ký ức thiêng liêng mà bất kỳ ai đặt chân đến cũng đều nhớ mãi.
Trong những năm gần đây, du lịch Quảng Trị đã có những bước chuyển đáng kể khi du lịch lịch sử không chỉ dừng lại ở việc tham quan, dâng hương, mà còn hướng tới trải nghiệm, giáo dục truyền thống và lan tỏa giá trị nhân văn. Những tour du lịch về nguồn, hành trình tri ân… được tổ chức định kỳ đã giúp thế hệ trẻ có thêm cơ hội hiểu hơn về quá khứ, trân trọng hơn hiện tại.
 |
| Cổng vào Khu du lịch sinh thái Đường Trường Sơn huyền thoại - Hang Chỉ Huy - Ảnh: D.H |
Một trong những điểm sáng tạo đột phá nhất của du lịch Quảng Trị trong năm 2025 là sản phẩm “Đường Trường Sơn huyền thoại-Hang Chỉ Huy”, vừa được vinh danh tại Giải thưởng Du lịch Việt Nam 2025 ở hạng mục Sản phẩm du lịch sáng tạo nhất. Đây là kết quả hợp tác giữa Ban Quản lý Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng và Công ty TNHH T20 Quyết Thắng, nằm trong Đề án phát triển du lịch sinh thái giai đoạn 2021-2030. Khác với những tour tham quan di tích truyền thống, sản phẩm này đưa du khách vào “hành trình ngược dòng thời gian” bằng công nghệ thực tế ảo 9D và thực tế tăng cường (AR). Ngồi trên mô hình xe tải ZIL-130 huyền thoại, du khách được “hóa thân” thành người lính lái xe Trường Sơn, cảm nhận rung lắc, khói bom và sức nóng trên tuyến đường chi viện ác liệt năm xưa.
Ông Trần Xuân Hợp, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH T20 Quyết Thắng, chia sẻ: “Giải thưởng Du lịch Việt Nam là sự ghi nhận cho nỗ lực sáng tạo, đồng thời khẳng định hướng đi đúng đắn khi kết hợp giữa giá trị lịch sử và công nghệ hiện đại. Chúng tôi hướng tới một sản phẩm du lịch bền vững, vừa lan tỏa ý nghĩa giáo dục truyền thống, vừa tạo sinh kế cho người dân địa phương”.
Trải nghiệm sống động
Không chỉ có Hang Chỉ Huy, nhiều điểm di tích khác ở Quảng Trị cũng đang được đầu tư số hóa và hiện đại hóa hình thức thuyết minh, giúp du khách tương tác sâu hơn với không gian lịch sử. Ứng dụng mã QR, bản đồ số, thuyết minh tự động bằng giọng đọc 3D… đang được từng bước triển khai tại nhiều điểm di tích lịch sử. Những tour du lịch về nguồn đang góp phần đưa lịch sử đến gần hơn với du khách. Hệ thống hạ tầng, dịch vụ du lịch tại các khu di tích được đầu tư đồng bộ hơn. Nhiều homestay, khu lưu trú cộng đồng mọc lên gần các điểm di tích, gắn với phát triển kinh tế địa phương. Không chỉ lưu giữ ký ức, Quảng Trị đang biết “đánh thức ký ức” bằng cách làm mới, bằng công nghệ, bằng trải nghiệm cảm xúc.
 |
| Du khách tham quan di tích Sân bay Tà Cơn - Ảnh: D.H |
Được khánh thành vào đúng dịp kỷ niệm 53 năm ngày hy sinh của các chiến sĩ TNXP tại bến phà Long Đại, Khu tưởng niệm “Nơi hy sinh của 16 Thanh niên xung phong (Tháng 9/1972)” xã Trường Ninh trở thành địa chỉ để giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Tất cả các hạng mục đầu tư đều được thực hiện theo đúng quy hoạch, lựa chọn kiến trúc phù hợp với không gian tri ân và bản sắc văn hóa địa phương, qua đó hình thành nên một quần thể di tích khang trang, hài hòa và trang nghiêm.
Đặc biệt, không gian phòng trưng bày tư liệu, hiện vật được trang bị các thiết bị công nghệ hiện đại, như: Hệ thống sa bàn mô phỏng trực quan, máy chiếu phim tài liệu và đặc biệt là kiosk cảm ứng tra cứu thông tin di tích…, giúp du khách dễ dàng tiếp cận thông tin một cách sinh động, chính xác và hấp dẫn. Sự kết hợp giữa yếu tố công nghệ hiện đại và nội dung lịch sử phong phú đã mang đến cho du khách tham quan những trải nghiệm chân thực, sâu sắc và đầy cảm xúc về quá khứ hào hùng.
Anh Hồ Đức Phong, Tổng đội trưởng Tổng đội Thanh niên xung phong xây dựng kinh tế tỉnh Quảng Trị, cho biết: “Không chỉ tại di tích bến phà Long Đại mà việc ứng dụng số hóa đã được thực hiện tại nhiều điểm di tích trên địa bàn. Thế hệ trẻ hôm nay tiếp cận lịch sử bằng công nghệ và trải nghiệm. Vì vậy, việc số hóa di tích, ứng dụng thuyết minh tự động hay hình ảnh 3D giúp các bạn trẻ dễ cảm, dễ hiểu và thêm tự hào về truyền thống của cha anh”.
Cần thêm đầu tư để “số hóa ký ức”
Dù đã có nhiều nỗ lực đổi mới nhưng việc số hóa tại các điểm di tích lớn của Quảng Trị vẫn còn ở giai đoạn khởi đầu. Nhiều "địa chỉ đỏ" nổi tiếng như Thành Cổ Quảng Trị, Đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải… vẫn chủ yếu dựa vào hình thức thuyết minh truyền thống, chưa có hệ thống dữ liệu trực quan, trải nghiệm số hay ứng dụng tương tác thực tế ảo. Điều này khiến tiềm năng của các điểm đến vẫn chưa được khai thác trọn vẹn, nhất là với nhóm du khách trẻ-những người có xu hướng tìm kiếm trải nghiệm đa phương tiện và kết nối công nghệ.
 |
| Di tích Thành Cổ Quảng Trị - một trong những điểm tham quan thu hút du khách trong và ngoài nước - Ảnh: D.H |
Nhằm khắc phục hạn chế đó, tỉnh Quảng Trị đang triển khai đồng loạt bốn dự án trọng điểm đầu tư nâng cấp các công trình di tích lịch sử cách mạng, gồm: Bảo tàng Thành Cổ Quảng Trị; Khu di tích Địa đạo Vịnh Mốc (giai đoạn 1); Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành Cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972; Công viên Thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải. Việc trùng tu, bảo tồn di tích sẽ góp phần nâng cao chất lượng phục vụ du khách, đồng thời tạo dựng các công trình văn hóa mang tính biểu tượng. Khi các dự án hoàn thành, Quảng Trị sẽ có thêm điều kiện để xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù, kết hợp với giáo dục truyền thống.
Đổi mới, sáng tạo trong tư duy làm du lịch, Quảng Trị đang dần định hình bản sắc riêng cho dòng sản phẩm du lịch tri ân, về nguồn. Mỗi công trình được trùng tu, mỗi trải nghiệm được số hóa không đơn thuần là sự đầu tư cho du lịch, mà còn là cách gìn giữ ký ức, lan tỏa giá trị nhân văn của một vùng đất từng đi qua bom đạn. Khi ký ức được lưu giữ và lan tỏa bằng công nghệ, lịch sử sẽ không còn nằm yên trong bảo tàng, mà trở thành dòng chảy sống động trong hành trình trải nghiệm của mỗi du khách khi đặt chân đến vùng đất lửa.
Diệu Hương
Nguồn: https://baoquangtri.vn/du-lich/202511/danh-thuc-ky-uc-bang-cong-nghe-038001c/
Bình luận (0)