Dấu ấn quyết sách và sự đồng hành của Quốc hội từ dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Với tinh thần hành động quyết liệt, kiến tạo phát triển, Quốc hội đã kịp thời ban hành nhiều nghị quyết tháo gỡ vướng mắc, tạo động lực cho phát triển hạ tầng giao thông quốc gia.

Hạ tầng giao thông là bộ phận chủ yếu của kết cấu hạ tầng kinh tế, vừa là nền tảng phát triển kinh tế - xã hội, vừa là cầu nối hội nhập quốc tế. Một hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ sẽ trở thành chất xúc tác mạnh mẽ, thúc đẩy các hoạt động của nền kinh tế phát triển nhanh chóng.

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới với khát vọng tăng trưởng 2 con số, cùng quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam tham gia hàng loạt hiệp định thương mại song phương, đa phương, mở ra không gian phát triển mới, đặt ra yêu cầu cấp bách về định hướng chiến lược phát triển hạ tầng giao thông phù hợp, hiện đại và đồng bộ.

Chính vì vậy, thời gian qua, hàng loạt dự án hạ tầng giao thông quan trọng của cả nước đã được triển khai thực hiện. Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) giai đoạn 1 là một trong những dự án nhận được nhiều sự quan tâm.

Đây là dự án trọng điểm quốc gia với tổng vốn khoảng 109.000 tỉ đồng trong giai đoạn 1, gồm các dự án thành phần 1 (trụ sở các cơ quan quản lý nhà nước), dự án thành phần 2 (các công trình phục vụ quản lý bay), dự án thành phần 3 (các công trình thiết yếu trong cảng hàng không, trong đó có nhà ga hành khách, tổng mức đầu tư 99.000 tỉ đồng), dự án thành phần 4 (các công trình dịch vụ mặt đất như khu cung cấp suất ăn, xử lý vệ sinh tàu, bảo trì tàu bay…).

Dự án này nhận được sự quan tâm lớn của đông đảo cử tri tỉnh Đồng Nai cũng như người dân cả nước. Tháng 8.2024, tại tỉnh Đồng Nai, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã khảo sát thực địa triển khai dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn công tác đã khảo sát thực địa triển khai Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành, công trường xây dựng công trình Nhà ga, hạng mục đường cất, hạ cánh...; nghe báo cáo của các cơ quan liên quan về việc triển khai thực hiện Dự án; thăm, khảo sát điều kiện sinh sống và tặng quà các hộ gia đình tại Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Phát biểu tại cuộc làm việc với các đơn vị sau khi khảo sát thực địa, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Cảng hàng không quốc tế Long Thành là dự án đặc biệt quan trọng, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm. Đây là dự án có ý nghĩa chiến lược đối với phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của tỉnh Đồng Nai, Vùng kinh tế trọng điểm phía nam và của cả nước, dự kiến mang lại khoảng 200.000 việc làm. Cảng hàng không quốc tế Long Thành được kỳ vọng trở thành một trong những trung tâm trung chuyển vận tải hàng không hiện đại ở khu vực.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 94, Nghị quyết số 95 và cho phép tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án thành phần tại Nghị quyết số 38 (giao UBND tỉnh Đồng Nai làm chủ đầu tư), cho phép kéo dài thời gian thực hiện đến hết ngày 31.12.2024 tại Nghị quyết số 110.

Quốc hội cũng đã tiến hành giám sát và tại Kỳ họp thứ 7 đã ban hành Nghị quyết số 140 về việc thực hiện Nghị quyết số 43 và các Nghị quyết của Quốc hội về các dự án quan trọng quốc gia (trong đó có dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành).

Ngày 20.8.2025, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cùng đoàn công tác của Quốc hội, Bộ Xây dựng, tỉnh Đồng Nai và các đơn vị liên quan đã có chuyến kiểm tra thực địa tại dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Đoàn đã đi thị sát nhiều hạng mục trọng điểm như đường cất hạ cánh số 1, số 2; nhà ga hành khách; trụ sở các cơ quan quản lý nhà nước trong cảng. Qua đánh giá, đoàn công tác ghi nhận Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cùng các nhà thầu, các chủ đầu tư đã nỗ lực cao độ, tạo chuyển biến rõ rệt về tiến độ, chất lượng trên công trường.

Tại các hạng mục kiểm tra, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh yêu cầu dự án không chỉ cần làm nhanh, làm tốt, mà quan trọng hơn là phải đảm bảo chất lượng, để khi đưa vào vận hành, sân bay Long Thành thực sự trở thành cửa ngõ hàng không tầm cỡ khu vực.

Quá trình thực hiện dự án, từ đầu năm 2022, nguồn vốn của dự án đã không thể được tiếp tục giải ngân. Các công trình hạ tầng xã hội phần lớn được khởi công xây dựng vào đầu năm 2021, sau đó tiến độ thi công bị ảnh hưởng rất lớn bởi dịch bệnh COVID-19. Sau khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát thì nguồn vốn bố trí cho các dự án lại gặp khó khăn nên tiến độ bị ảnh hưởng rất lớn.

Sau đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, tái định cư sân bay Long Thành đến cuối năm 2024 và kéo dài thời gian giải ngân đối với số vốn hơn 2.500 tỉ đồng đến hết năm 2024, để tiếp tục bố trí vốn thực hiện, hoàn thành dự án.

Trong tổng vốn hơn 2.500 tỉ đồng bổ sung cho dự án, có hơn 966 tỉ đồng (vốn kế hoạch năm 2020) thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020.

Để tháo gỡ khó khăn cho dự án Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ căn cứ quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và đầu tư công đề xuất phương án bố trí vốn cho dự án, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Ngay sau đó, Chính phủ cũng đã có tờ trình gửi Quốc hội cho phép đưa vào nội dung nghị quyết chung của kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV về việc kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành đến hết năm 2024.

Ngày 29.11.2023, với gần 97% đại biểu tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV. Trong đó, Quốc hội đồng ý cho phép kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành đến hết năm 2024.

Quốc hội cũng đồng ý bổ sung hơn 966 tỉ đồng từ dự phòng chung nguồn ngân sách trung ương của kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025. Đồng thời, giao Chính phủ chịu trách nhiệm về số liệu báo cáo, chỉ đạo bộ, ngành và UBND tỉnh Đồng Nai hoàn thành dự án theo đúng tiến độ, quy định pháp luật.

Chuyên gia giao thông, TS. Nguyễn Xuân Thủy - nguyên Giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản GTVT - chia sẻ, trách nhiệm của Quốc hội là đưa ra những quyết sách để tháo gỡ những khó khăn trong thực tiễn, bởi có những trường hợp phải điều chỉnh luật, có trường hợp phải ra nghị quyết riêng.

Việc Quốc hội thông qua đã giúp khơi thông điểm nghẽn về nguồn vốn để tiếp tục thực hiện dự án. Bởi lẽ theo Luật Đầu tư công, kế hoạch đầu tư công 2020-2021 chỉ được giải ngân tương ứng đến hết năm 2021 và 2022. Do đó, số tiền hơn 2.500 tỉ đồng còn lại chưa giải ngân hết đã bị hủy dự toán theo quy định. Nếu Quốc hội và Chính phủ không chung tay gỡ khó thì “không thể thực hiện được” vì không còn tiền để chuyển nguồn.

“Sự chung tay tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của Quốc hội từ thể chế, chính sách, sự quyết tâm, quyết liệt trong hành động của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã góp phần rất quan trọng trong việc triển khai dự án giao thông quan trọng này” - TS Nguyễn Xuân Thủy nói.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức cho biết, sân bay Long Thành cùng các tuyến đường cao tốc, vành đai qua địa bàn tỉnh khi hoàn thành, đưa vào khai thác sẽ mở ra thời cơ lớn cho tỉnh Đồng Nai vươn mình phát triển. Không chỉ đóng vai trò về kết nối giao thông, các dự án hạ tầng giao thông khi đưa vào khai thác cũng sẽ mở ra những không gian phát triển mới cho tỉnh.

Nhằm tận dụng tối đa những không gian phát triển mới, thời gian qua, cùng với việc đầu tư nâng cấp, mở rộng các tuyến đường tỉnh kết nối với Sân bay Long Thành, các tuyến đường cao tốc, Đồng Nai cũng đã đẩy mạnh công tác quy hoạch khu vực phụ cận các tuyến giao thông này.

Mục tiêu hướng đến của tỉnh là khai thác tối đa những không gian phát triển mới của các khu vực này; đồng thời, lan tỏa động lực phát triển một cách sâu rộng. Từ đó, tạo thế và lực mới cho tỉnh.

Đặc biệt, với dự án này, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có 8 lần kiểm tra, lần gần đây nhất là ngày 2.8.2025.

Theo Thủ tướng Chính phủ, việc hoàn thành dự án, đưa vào khai thác sớm có nhiều ý nghĩa quan trọng: Khẳng định bản lĩnh, sự tự tin vượt qua khó khăn, thách thức của các chủ thể liên quan; chứng minh sự lớn mạnh của Bộ Xây dựng, Ban QLDA, của ACV, các chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn; hiệu quả đầu tư được nâng lên; sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương; góp phần tạo việc làm, sinh kế cho người dân, thúc đẩy tăng trưởng; chứng minh "không có gì là không thể” - vấn đề là có quyết tâm không và có biết cách làm không trong triển khai các công việc.

Nhấn mạnh tinh thần thần tốc, táo bạo, "chỉ bàn làm, không bàn lùi” - "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão” - "3 ca, 4 kíp” - thi công "xuyên lễ, xuyên Tết, xuyên ngày nghỉ” - "làm ngày làm đêm làm thêm ngày nghỉ” - Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan xây dựng lại đường găng tiến độ theo mục tiêu đã đề ra; phân công "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả, rõ thẩm quyền” - tăng cường đôn đốc, giám sát, kiểm tra.

Theo đó, phải hoàn thành 4 dự án thành phần; bảo đảm giao thông kết nối phải thông suốt, trước hết là kết nối các tuyến cao tốc, đường bộ, đường sắt; hoàn thành kiểm tra kỹ thuật không lưu; hoàn thành các hạ tầng viễn thông, điện nước…, cảnh quan môi trường, dịch vụ đi theo như cung ứng xăng dầu.

Thủ tướng Chính phủ đặc biệt lưu ý hoàn thành đúng tiến độ đi đôi với bảo đảm chất lượng, các yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật, an toàn, vệ sinh môi trường, chú ý trồng nhiều cây xanh; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; chuẩn bị tốt việc triển khai các dự án khai thác sân bay; hoàn thành quy hoạch thành phố sân bay, khẩn trương triển khai khu logistics, khu thương mại tự do…

Ông Nguyễn Tiến Việt - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV - chủ đầu tư dự án), cho biết: Hiện nay, tất cả gói thầu của dự án được tổ chức thi công đồng loạt trên toàn bộ mặt bằng công trường theo đúng tinh thần của Thủ tướng Chính phủ.

Tại các gói thầu, liên danh các nhà thầu đã huy động hàng trăm mũi thi công với gần 14.000 chuyên gia, kỹ sư, công nhân, người lao động và khoảng 3.000 thiết bị thi công để đẩy nhanh tiến độ với mục tiêu cơ bản hoàn thành dự án trước ngày 19.12.2025, đưa vào vận hành, khai thác thương mại trong nửa đầu năm 2026 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

TS Trần Du Lịch - thành viên Tổ Tư vấn kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai, đánh giá: Hiện nay, Đồng Nai phát triển thế mạnh cảng hàng không, cảng biển gắn thêm cửa khẩu biên giới và nếu sớm hình thành đường sắt từ Thành phố Hồ Chí Minh đi cửa khẩu, đường cao tốc đi Chơn Thành, hệ thống này sẽ tạo sức bật cho tỉnh phát triển.

Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành.

Trước đó, tổng mức đầu tư dự án được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 53/2017/QH14 là 22.938 tỉ đồng. Diện tích đất thu hồi là 5.399,35 ha. Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021.

Về thay đổi, giảm tổng mức đầu tư dự án từ 22.938 tỉ đồng xuống 19.207,504 tỉ đồng (giảm 3.730,496 tỉ đồng).

Giảm diện tích đất thu hồi từ 5.399,35 ha xuống 5.317,35 ha (giảm 82 ha). Trong đó, diện tích đất của dự án sân bay Long Thành là 5.000 ha; diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là 284,7 ha (tăng 2,35 ha); tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65 ha.

Tiếp đó, giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20 ha. Bổ sung nội dung bố trí tái định cư các hộ dân do thu hồi đất để thực hiện đầu tư 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Tiếp đến tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã đồng ý điều chỉnh chủ trương đầu tư giai đoạn 1 của Sân bay Long Thành: đầu tư 2 đường cất hạ cánh phía Bắc, 1 nhà ga hành khách và các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất khoảng 25 triệu hành khách/năm, 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm.

Laodong.vn

Nguồn:https://laodong.vn/emagazine/dau-an-quyet-sach-va-su-dong-hanh-cua-quoc-hoi-tu-du-an-cang-hang-khong-quoc-te-long-thanh-1599999.ldo