ĐBSCL xuống giống vụ đông xuân đồng loạt để né rầy

ĐBSCL đang khẩn trương xuống giống vụ lúa đông xuân 2025 - 2026 theo hướng tập trung, né rầy, chủ động thủy lợi, giảm chi phí sản xuất.

Vụ đông xuân là vụ sản xuất lúa then chốt quyết định sản lượng và hiệu quả kinh tế của cả năm. Trước những diễn biến khó lường của thời tiết, hạn mặn, dịch hại và yêu cầu ngày càng cao của thị trường, Cần Thơ, An Giang và Đồng Tháp đã chủ động xây dựng lịch thời vụ xuống giống tập trung, đồng loạt, né rầy nâu, gắn với quản lý thủy lợi và áp dụng các gói kỹ thuật canh tác bền vững.

Nông dân các tỉnh ĐBSCL xuống giống lúa đông xuân 2025–2026 tập trung, đồng loạt theo lịch để né rầy, tạo điều kiện kiểm soát dịch hại. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Điểm chung trong chỉ đạo sản xuất của 3 địa phương nói trên là lấy lịch thời vụ làm “xương sống” căn cứ chặt chẽ vào kết quả theo dõi bẫy đèn rầy nâu, dự báo khí tượng thủy văn và điều kiện thực tế từng vùng sinh thái. Việc xuống giống được yêu cầu thực hiện đồng loạt trên từng cánh đồng, từng khu vực, tuyệt đối tránh tình trạng gieo sạ kéo dài, đan xen nhiều trà lúa làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch hại và xung đột nguồn nước.

Song song đó, các địa phương phối hợp rà soát, củng cố hệ thống đê bao, trạm bơm, cống điều tiết, chủ động vận hành công trình thủy lợi, đảm bảo tưới tiêu hợp lý, bảo vệ sản xuất an toàn. Những khu vực có xả lũ kiểm soát được yêu cầu chủ động thời điểm xả, bơm tiêu nước kịp thời, tạo mặt ruộng thuận lợi cho gieo sạ đúng lịch, né rầy và tận dụng hiệu quả nguồn nước đầu vụ.

Theo bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, vụ đông xuân 2025 - 2026, Thành phố kế hoạch xuống giống 290.747ha lúa, phấn đấu sản lượng trên 2,06 triệu tấn. Bên cạnh đó, diện tích cây ăn quả đạt hơn 102.000ha, rau màu 32.500ha, góp phần đa dạng hóa sản xuất và tăng giá trị trên đơn vị diện tích.

Cán bộ kỹ thuật ngành nông nghiệp theo dõi bẫy đèn rầy nâu, cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng lịch thời vụ xuống giống vụ đông xuân 2025 - 2026 phù hợp từng vùng sinh thái. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Lịch xuống giống vụ lúa đông xuân được bố trí thành ba đợt gắn với các đợt rầy nâu di trú trong tháng 10, 11 và 12/2025, giúp nông dân né rầy ngay từ đầu vụ.

Về cơ cấu giống, Thành phố ưu tiên nhóm giống chất lượng cao như OM 18, OM 5451, OM 380; nhóm lúa thơm, đặc sản như ST, Đài thơm 8, RVT, đồng thời bố trí giống có khả năng chịu phèn, mặn ở những vùng nguy cơ cao. Đặc biệt, Cần Thơ khuyến cáo kết thúc gieo sạ sớm cuối tháng 12/2025 ở các khu vực giáp biển dễ bị hạn mặn cuối vụ.

Tại An Giang, ông Đặng Thanh Phong, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, vụ đông xuân 2025 – 2026 là vụ lúa chính với kế hoạch diện tích hơn 505.700ha, năng suất bình quân 7,61 tấn/ha, sản lượng ước gần 3,85 triệu tấn. Việc xuống giống bắt đầu từ đầu tháng 11/2025, riêng một số vùng sinh thái đặc thù xuống giống sớm hơn để né rầy và phù hợp điều kiện thủy văn.

An Giang tổ chức sản xuất theo hướng an toàn, đồng bộ từ thời vụ, giống, thủy lợi đến quản lý dịch hại. Các vùng có đê bao khép kín được yêu cầu kiểm tra an toàn bờ bao trước khi gieo sạ, vùng ngoài đê chủ động phương án xả lũ, tiêu úng, không để ảnh hưởng tiến độ xuống giống.

Song song đó, tỉnh đẩy mạnh áp dụng các quy trình canh tác bền vững, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng”, giảm chi phí đầu vào và bảo vệ môi trường sinh thái đồng ruộng.

Hệ thống cống điều tiết, trạm bơm được vận hành chủ động nhằm đảm bảo nguồn nước, tiêu úng kịp thời. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Tiếp giáp với An Giang, Đồng Tháp hiện cũng đang khẩn trương bám lịch xuống giống đồng loạt, hướng đến giảm phát thải.

Ông Lê Chí Thiện, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp nhấn mạnh: Mục tiêu tổ chức sản xuất vụ đông xuân 2025 - 2026 phải đảm bảo an toàn, hiệu quả và bền vững, tổng diện tích gieo trồng lúa theo kế hoạch hơn 227.000ha, sản lượng trên 1,64 triệu tấn. Lúa chất lượng cao chiếm khoảng 85% diện tích, tỷ lệ sử dụng giống xác nhận đạt 90%.

Đồng Tháp xây dựng lịch thời vụ ba đợt, trong đó đợt tháng 11/2025 là chính, chiếm hơn 50% diện tích. Các địa phương được yêu cầu theo dõi sát mưa bão, triều cường, chỉ gieo sạ khi đảm bảo an toàn đồng ruộng và hệ thống thủy lợi. Một số vùng xuống giống trễ phải kết thúc trước ngày 10/1/2026 để hạn chế rủi ro hạn mặn cuối vụ.

Đồng Tháp chú trọng áp dụng các gói kỹ thuật “1 phải 5 giảm” và “3 giảm 3 tăng”, tưới ngập - khô xen kẽ (AWD), giảm lượng giống gieo sạ còn khoảng 80kg/ha, bón phân cân đối theo từng loại đất. Quản lý nước, quản lý rơm rạ và thu hoạch đúng độ chín được xem là giải pháp then chốt để nâng cao chất lượng hạt gạo và giảm phát thải khí nhà kính.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/dbscl-xuong-giong-vu-dong-xuan-dong-loat-de-ne-ray-d789464.html