Đề án kinh tế nhà nước và "quyết định nâng hạng": Đòn bẩy kép thu hút dòng vốn ngoại

VTV.vn - Quyết tâm cải cách DNNN cùng lộ trình nâng hạng TTCK đang tạo ra cú hích kép mạnh mẽ, mở ra cơ hội vàng để thu hút các dòng vốn đầu tư quốc tế chất lượng cao.

Cải cách DNNN: Dọn "sân chơi" cho vốn ngoại chất lượng

Khu vực kinh tế nhà nước (DNNN) từ lâu giữ vai trò chủ đạo, là xương sống của nhiều ngành kinh tế chiến lược tại Việt Nam. Tuy nhiên, cùng với vai trò dẫn dắt, đây cũng là lĩnh vực được xác định cần tái cấu trúc mạnh mẽ để tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo động lực tăng trưởng mới. Nghị quyết 21-NQ/ĐUBTC, ban hành tháng 11/2025 đã đặt trọng tâm vào việc xây dựng các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước có năng lực cạnh tranh quốc tế, song song với việc tinh gọn bộ máy, áp dụng chuẩn mực quản trị hiện đại và thoái vốn tại những lĩnh vực mà Nhà nước không cần nắm giữ.

Mục tiêu cốt lõi của cải cách DNNN không chỉ dừng lại ở việc cải thiện hiệu quả nội tại, mà còn là minh bạch hóa toàn bộ môi trường kinh doanh. Quá trình này tạo điều kiện thuận lợi và niềm tin vững chắc cho vốn tư nhân, đặc biệt là vốn ngoại, tham gia sâu hơn vào việc đầu tư, hợp tác, và quản trị. TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế nhận định, tái cấu trúc DNNN là tín hiệu rõ ràng về quyết tâm chính trị trong cải cách mô hình tăng trưởng. Khi các tập đoàn nhà nước được sắp xếp lại một cách chiến lược, hoạt động minh bạch hơn và thực hiện thoái vốn hiệu quả, nguồn vốn lớn sẽ được giải phóng, tạo cơ hội đầu tư hấp dẫn và lành mạnh cho nhà đầu tư nước ngoài. Đây là hành động 'dọn sân' thể chế cần thiết, một bước chuẩn bị không thể thiếu trước khi 'mời' các nhà đầu tư lớn, đặc biệt là các quỹ đầu tư chuyên nghiệp, vào Việt Nam.

Đẩy mạnh thoái vốn và niêm yết các DNNN vốn hóa lớn, đang hoạt động hiệu quả và minh bạch, sẽ làm tăng đáng kể nguồn cung cổ phiếu "chất lượng cao".

Hai động lực lớn: cải cách DNNN và nâng hạng thị trường chứng khoán – đang cộng hưởng một cách mạnh mẽ, tạo ra kỳ vọng tăng trưởng không chỉ về quy mô mà còn về chất lượng cho nền kinh tế Việt Nam. Chiến lược này là chìa khóa để mở rộng quy mô thị trường vốn và củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị và hội nhập tài chính toàn cầu.

Sự thay đổi mạnh mẽ trong cải cách DNNN tạo ra hai hiệu ứng lớn có tính hỗ trợ chiến lược, trực tiếp củng cố nền tảng để thu hút dòng vốn ngoại vào thị trường vốn Việt Nam. Hiệu ứng thứ nhất là tăng nguồn cung cổ phiếu chất lượng. Cụ thể, việc đẩy mạnh thoái vốn và niêm yết các DNNN vốn hóa lớn, đang hoạt động hiệu quả và minh bạch, sẽ làm tăng đáng kể nguồn cung cổ phiếu "chất lượng cao" trên sàn giao dịch. Điều này không chỉ giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư cho nhà đầu tư trong nước và quốc tế, mà còn trực tiếp tăng quy mô và độ sâu của thị trường, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các quỹ đầu tư lớn cần khối lượng giao dịch dồi dào, từ đó đáp ứng tiêu chí về thanh khoản. Hiệu ứng thứ hai là cải thiện quản trị công ty và phát triển bền vững nhằm đáp ứng yêu cầu khắt khe của các nhà đầu tư tổ chức quốc tế. Chính sự minh bạch tối đa về tài chính, công bố thông tin, và cam kết trách nhiệm xã hội này là yếu tố quyết định để thu hút dòng vốn ngoại, vốn là những dòng vốn yêu cầu tiêu chuẩn cao và hướng đến giá trị bền vững lâu dài.

"Sự thay đổi này còn có tác dụng "chuyển hóa" tâm lý nhà đầu tư ngoại. Khi họ nhìn thấy một khu vực DNNN minh bạch, quản trị tốt và khả năng sinh lợi cao hơn, đây sẽ là điều kiện tiên quyết để dòng vốn lớn, dài hạn thực sự chảy vào thị trường Việt Nam", TS. Tô Hoài Nam,Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đánh giá.

Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng Cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam khẳng định, sự cải cách khu vực DNNN đang hỗ trợ đắc lực cho tiêu chí nâng hạng về tính minh bạch và đặc biệt là nguồn cung hàng hóa cho thị trường. Đây là hai động lực song hành, tạo sự tin tưởng toàn diện từ cả góc độ thể chế lẫn góc độ chất lượng hàng hóa niêm yết.

Quyết định nâng hạng: Mở cánh cửa hàng trăm triệu USD

Song song với việc cải cách nền tảng là khu vực kinh tế nhà nước, Bộ Tài chính đang triển khai quyết liệt Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán, hướng tới nhóm Thị trường mới nổi thứ cấp theo tiêu chuẩn của các tổ chức xếp hạng danh tiếng như FTSE Russell. Đây được xem là yếu tố then chốt, mang tính đột phá để thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên bản đồ đầu tư toàn cầu.

Theo ước tính từ các công ty chứng khoán hàng đầu, như ACBS, khi quá trình nâng hạng hoàn tất, Việt Nam có thể đón thêm khoảng 435,4 triệu USD từ các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) mô phỏng bộ chỉ số FTSE. Điều quan trọng hơn là con số này chưa tính đến dòng vốn khổng lồ từ các quỹ chủ động và quỹ hưu trí lớn. Đây là những đối tượng đầu tư vốn chỉ được phép hoặc ưu tiên đầu tư vào các thị trường đã đạt cấp độ "mới nổi", nơi họ tin tưởng vào sự ổn định và minh bạch của hệ thống.

Có thể thấy, sự kết hợp giữa quyết tâm cải cách thể chế (DNNN) và mở rộng cánh cửa thị trường (nâng hạng) tạo thành một "đòn bẩy kép" thu hút dòng vốn quốc tế dài hạn và chuyên nghiệp, đảm bảo sự phát triển bền vững cho nền kinh tế trong thập kỷ tới. Đây là cơ hội để Việt Nam chuyển mình, từ một thị trường đang phát triển sang một trung tâm tài chính minh bạch, năng động và hấp dẫn đối với các nhà đầu tư toàn cầu.

Nói về quá trình này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, dưới sự quan tâm, lãnh đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với sự chỉ đạo sát sao của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã triển khai một chương trình cải cách toàn diện nhằm đưa TTCK Việt Nam tiệm cận các chuẩn mực, thông lệ cao nhất của quốc tế. Nâng hạng không phải là đích đến mà là một hành trình phát triển, mở ra cơ hội lớn thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, đồng thời là minh chứng cho con đường phát triển đúng đắn và năng lực hội nhập ngày càng sâu rộng của Việt Nam vào hệ thống tài chính quốc tế.

Doanh nghiệp cần tăng cường năng lực quản trị rủi ro và dự báo.

Dưới tác động của việc nâng hạng, cấu trúc nhà đầu tư tại Việt Nam sẽ thay đổi rõ rệt. Thị trường sẽ không chỉ thu hút các quỹ ETF quốc tế, mà còn kỳ vọng đón thêm các quỹ chủ động và quỹ hưu trí lớn. Những nhà đầu tư này nổi tiếng là nhà đầu tư dài hạn, chuyên nghiệp, với kỷ luật giải ngân cao, tạo sự ổn định bền vững cho thanh khoản và định giá cổ phiếu, giảm thiểu biến động theo tâm lý ngắn hạn.

Để tận dụng triệt để cơ hội từ việc nâng hạng thị trường và dòng vốn ngoại đang đổ vào, các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam buộc phải thích ứng nhanh chóng và toàn diện, điều này vừa là thách thức lớn, vừa là động lực mạnh mẽ để tự nâng tầm.

Theo nhìn nhận từ các doanh nghiệp niêm yết hàng đầu, yêu cầu đặt ra lúc này không chỉ dừng lại ở hiệu quả kinh doanh mà còn phải đáp ứng nghiêm ngặt các tiêu chí quốc tế về quản trị và minh bạch. Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần tăng cường năng lực quản trị rủi ro và dự báo, chủ động thích ứng với biến động phức tạp của thị trường toàn cầu. Đồng thời, họ phải đảm bảo minh bạch báo cáo tài chính và công bố thông tin, cụ thể là công khai thông tin chất lượng cao, thường xuyên bằng tiếng Anh và đáp ứng các chuẩn mực kế toán quốc tế. Bên cạnh đó, việc cải thiện chất lượng hội đồng quản trị bằng cách nâng cao tính độc lập và chuyên nghiệp của hội đồng quản trị cũng là yếu tố then chốt để đáp ứng các tiêu chuẩn quản trị công ty mà nhà đầu tư tổ chức toàn cầu đòi hỏi. Chỉ khi thích ứng được với những chuẩn mực toàn diện này, doanh nghiệp Việt Nam mới có thể trở thành "hàng hóa" hấp dẫn đối với dòng vốn chuyên nghiệp và dài hạn.

Song hành cùng sự thích ứng của doanh nghiệp, giới chuyên gia nhận định rằng Việt Nam đang tập trung xử lý các rào cản kỹ thuật và thể chế. Điều này bao gồm việc tăng cường năng lực triển khai và áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 20022 trong hệ thống thanh toán liên ngân hàng, nhằm đảm bảo giao dịch thông suốt và an toàn. Quan trọng hơn, cơ quan quản lý đang nỗ lực giải quyết triệt để vấn đề tính khả chuyển vốn, vốn là rào cản kỹ thuật lớn nhất đối với nhà đầu tư ngoại. Các biện pháp đồng bộ này không chỉ bảo đảm dòng vốn ngoại vào Việt Nam được an toàn và hiệu quả, mà còn giúp nâng chuẩn mực minh bạch và quản trị của toàn bộ thị trường, củng cố niềm tin vững chắc của nhà đầu tư quốc tế vào môi trường đầu tư tại Việt Nam./.

Nguồn: https://vtv.vn/de-an-kinh-te-nha-nuoc-va-quyet-dinh-nang-hang-don-bay-kep-thu-hut-dong-von-ngoai-100251119210454752.htm