Điện hạt nhân - Giải pháp mới cho an ninh năng lượng châu Âu

Tại châu Âu, an ninh năng lượng và đảm bảo công suất lưới điện đang là một trong những vấn đề lớn. Trong tình hình ấy, Cộng hòa Czech đang đặt cược lớn vào hạt nhân để thoát phụ thuộc nhiên liệu hóa thạch.

Với kế hoạch xây thêm hai lò phản ứng tại nhà máy Dukovany, tổng vốn đầu tư hơn 19 tỉ USD, quốc gia Trung Âu này đặt mục tiêu gấp đôi sản lượng điện hạt nhân, đảm bảo an ninh năng lượng và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ đang tăng nhanh từ sưởi điện, xe điện cho tới các trung tâm dữ liệu.

Tại khu phức hợp Dukovany - nơi những tháp giải nhiệt khổng lồ đã trở thành biểu tượng năng lượng của Cộng hòa Czech, kế hoạch mở rộng hạt nhân đang bước sang giai đoạn then chốt. Nhà thầu Hàn Quốc KHNP sẽ xây hai lò phản ứng công suất hơn 1.000 MW mỗi lò. Mục tiêu lâu dài là đưa năng lượng hạt nhân lên 50 - 60% cơ cấu điện vào năm 2050, giảm phụ thuộc vào điện từ than và chuẩn bị cho kỷ nguyên tiêu thụ điện cao điểm.

Ông Petr Zavodsky - Tổng giám đốc dự án Dukovany cho biết: "Chúng ta buộc phải tạo ra thêm điện, bởi nhu cầu tiêu thụ tại Cộng hòa Czech và châu Âu vẫn tiếp tục tăng, ngay cả đã khi nỗ lực tiết giảm. Việc thay thế nhiên liệu hóa thạch đòi hỏi một nguồn điện ổn định hơn. Không chỉ có nhu cầu sưởi ấm, chạy xe điện, mà bây giờ còn cả trung tâm dữ liệu AI cũng rất ngốn điện".

Sự dịch chuyển này đi theo xu thế châu Âu, nhu cầu năng lượng tăng, cam kết giảm phát thải siết chặt và các ngành kinh tế mới tiêu thụ điện bùng nổ. Theo các chuyên gia, điện hạt nhân không chỉ là lựa chọn chiến lược mà còn là mắt xích quan trọng trong quá trình khử carbon.

Ông Petr Zavodsky - Tổng giám đốc dự án Dukovany cho hay: "Tôi cho rằng điện hạt nhân nên chiếm khoảng 50 - 60% cơ cấu năng lượng của Cộng hòa Czech vào năm 2050. Phần còn lại sẽ được bổ sung bởi các nguồn năng lượng tái tạo".

Dù vậy, những lò phản ứng mới sẽ chỉ bắt đầu vận hành từ nửa sau thập kỷ tới, trong kịch bản thuận lợi nhất. Điều này đồng nghĩa Cộng hòa Czech phải song hành mở rộng năng lượng tái tạo, đặc biệt khi mà than sẽ bị loại bỏ sau năm 2030.

Ông Martin Sedlak - Giám đốc chương trình Liên minh Năng lượng Hiện đại nói: "Cộng hòa Czech nhiều khả năng sẽ loại bỏ hoàn toàn các nhà máy điện than sau năm 2030. Vì vậy, việc khai thác tiềm năng của các nguồn năng lượng tái tạo trong cơ cấu điện là vô cùng quan trọng. Những năm gần đây, chúng tôi đã khởi động lại quá trình phát triển điện mặt trời và điện gió. Hai nguồn này bổ sung cho nhau rất hiệu quả theo mùa vụ".

Sự mở rộng của Cộng hòa Czech diễn ra trong bối cảnh châu Âu hồi sinh niềm tin vào hạt nhân. EU đã đưa điện hạt nhân vào danh mục hoạt động kinh tế bền vững, mở đường tiếp cận tài chính xanh.

Tại Bắc Âu, Thụy Điển đã công khai định hướng mở rộng năng lượng hạt nhân sau nhiều năm thu hẹp. Bỉ cũng đang xem xét xây thêm nhà máy hạt nhân mới để đảm bảo an ninh điện. Ở Đan Mạch, chính phủ đã chính thức đưa ra khả năng dỡ bỏ lệnh cấm hạt nhân tồn tại suốt 40 năm

Tuy nhiên, những quan ngại vẫn hiện diện. Các tổ chức môi trường như Friends of the Earth cho rằng điện hạt nhân khá tốn kém. Bên cạnh đó, Cộng hòa Czech hiện vẫn chưa có kho lưu trữ vĩnh viễn cho nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng, một điểm nghẽn kỹ thuật được chính quyền thừa nhận.

Dù còn nhiều thách thức, hạt nhân đang được xem là chìa khóa để đảm bảo điện sạch, giá hợp lý và đủ mạnh cho thời đại bùng nổ các trung tâm dữ liệu và xe điện.

Nguồn: https://vtv.vn/dien-hat-nhan-giai-phap-moi-cho-an-ninh-nang-luong-chau-au-100251118151636732.htm