Đồng Tháp: Chủ động phòng, tránh sinh vật gây hại vụ đông xuân

DỰ BÁO PHÁT SINH NHIỀU SINH VẬT HẠI

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp), vụ lúa đông xuân năm nay, toàn tỉnh gieo trồng khoảng 227.140 ha lúa; rau màu, cây công nghiệp ngắn ngày khoảng 33.945 ha, trong đó diện tích hoa các loại 1.743 ha.

Nông dân Đồng Tháp cải tạo đồng ruộng chuẩn bị xuống giống vụ lúa đông xuân.

Căn cứ vào tình hình thời tiết, cơ cấu mùa vụ, giống, quy luật phát sinh phát triển của dịch hại, dự báo các đối tượng sâu bệnh chính xuất hiện, gây hại trên lúa đông xuân 2025 - 2026 gồm: Ốc bươu vàng, rầy nâu, muỗi hành, sâu cuốn lá nhỏ, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá, bệnh đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, cháy bìa lá, bệnh lem lép hạt.

Trong đó, ốc bươu vàng gây hại phổ biến ở mức nhẹ trên lúa giai đoạn mạ, cục bộ có diện tích nhiễm trung bình, do ruộng trũng, không tiêu thoát nước tốt, xuống giống gặp mưa. Riêng rầy nâu dựa vào diện tích lúa thu đông còn lại trên đồng, điều kiện thời tiết, quy luật phát sinh phát triển. Các đợt rầy cám sẽ nở rộ vào khoảng giữa đến cuối tháng. Mật số và diện tích nhiễm sẽ gia tăng từ tháng 1 đến tháng 2-2026.

Muỗi hành gây hại phổ biến ở mức nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh, cục bộ có diện tích nhiễm trung bình, do gieo sạ dày, bón thừa phân đạm, xử lý hạt giống, đặc biệt là phun thuốc trừ sâu sớm ngay từ đầu vụ. Cao điểm gây hại từ giữa tháng 1 đến đầu tháng 2-2026.

Sâu cuốn lá nhỏ gây hại phổ biến ở mức nhẹ - trung bình trên lúa giai đoạn đẻ nhánh - làm đòng. Cao điểm gây hại từ đầu tháng 1 đến giữa tháng 2-2026. Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá có khả năng xuất hiện, gây hại phổ biến ở mức nhẹ trên lúa giai đoạn mạ - làm đòng, nếu không tuân thủ tốt lịch xuống giống tập trung, né rầy của địa phương.

Bệnh đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, cháy bìa lá gây hại phổ biến ở mức nhẹ - trung bình trên lúa giai đoạn đẻ nhánh - trổ chín. Cao điểm bệnh gây hại đạo ôn lá từ tháng 12-2025 đến đầu tháng 1-2026; bệnh đạo ôn cổ bông, cháy bìa lá từ đầu tháng 1 đến giữa tháng 2-2026.

Bệnh lem lép hạt gây hại phổ biến ở mức nhẹ - trung bình trên lúa giai đoạn trổ chín. Cao điểm gây hại từ giữa tháng 2 đến giữa tháng 3-2026. Ngoài ra, các đối tượng khác như chuột, bọ trĩ, sâu đục thân, bệnh vàng lá chín sớm… xuất hiện, gây hại rải rác hoặc ở mức nhẹ.

Đối với hoa màu, cây lương thực và công nghiệp ngắn ngày, sâu ăn tạp, sâu đục trái, sâu đục thân, bọ trĩ, bệnh thán thư, bệnh đốm lá… xuất hiện và gây hại rải rác hoặc ở mức nhẹ. Trên cây ăn trái, sâu đục cành, bệnh thán thư, cháy lá, bệnh loét… xuất hiện và gây hại rải rác hoặc ở mức nhẹ.

CHỦ ĐỘNG PHÒNG, TRÁNH

Trước dự báo về tình hình sinh vật gây hại, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đề nghị UBND các xã, phường trên cơ sở khung lịch xuống giống chung của tỉnh, tùy theo tình hình rầy di trú và điều kiện cụ thể của từng vùng, từng khu vực, ô bao để điều chỉnh lịch xuống giống phù hợp theo nguyên tắc tập trung, đồng loạt và né rầy.

Đối với cây ăn trái, ngành Nông nghiệp khuyến khích rải vụ hợp lý để tránh tình trạng “được mùa mất giá”.

Điều này nhằm hạn chế thấp nhất sự gây hại của rầy nâu, bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá, thiệt hại do thiếu nước trong mùa khô, bảo đảm kết thúc xuống giống trước ngày 10-1-2026.

UBND các xã, phường phân công cán bộ kỹ thuật bám sát địa bàn, giám sát chặt chẽ diễn biến tình hình sinh vật gây hại để thông tin, tuyên truyền kịp thời tình hình rầy di trú, lịch xuống giống, sâu bệnh hại đến các hội quán, tổ hợp tác, hợp tác xã.

Đối với các tổ chức, cá nhân, ngành Nông nghiệp khuyến cáo, các diện tích lúa thu đông 2025 đã thu hoạch cần vệ sinh đồng ruộng, cày xới, trục nhằm cắt đứt nguồn sâu bệnh lưu tồn cho vụ sau, cải thiện độ màu mỡ của đất.

Những khu vực chuẩn bị xuống giống đông xuân cần theo dõi chặt chẽ tình hình rầy vào đèn; xuống giống tập trung, đồng loạt, né rầy. Đồng thời, chủ động phương tiện, điều kiện thoát nước tốt, hạn chế ảnh hưởng đến lượng giống gieo sạ nếu gặp mưa nhiều.

Nông dân cần áp dụng đồng bộ, hiệu quả quy trình sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long, “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”, bón phân vùi trước khi trục đất lần cuối, quản lý dịch hại tổng hợp, tưới ngập khô xen kẽ, sử dụng chế phẩm vi sinh, phân hữu cơ…

Điều này nhằm giúp cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt, hạn chế thấp nhất sự phát sinh, gây hại của các đối tượng dịch hại, góp phần tiết kiệm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế cho nông dân.

Nông dân ở cùng khu vực, ô bao, cánh đồng thường xuyên chia sẻ thông tin về dịch hại trên ruộng lúa, phát hiện sớm các đối tượng như muỗi hành, rầy nâu, bệnh đạo ôn lá, cháy bìa lá… để có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả, hạn chế ảnh hưởng đến sinh trưởng và năng suất…

Đối với hoa màu, cây lương thực và cây công nghiệp ngắn ngày, ngành Nông nghiệp khuyến khích nông dân ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất như: Quản lý dịch hại tổng hợp, quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp, sản xuất an toàn theo VietGAP hoặc hướng hữu cơ, gắn với truy xuất nguồn gốc... giúp giảm chi phí sản xuất, tăng chất lượng, lợi nhuận…

Đối với cây ăn trái, ngành Nông nghiệp khuyến khích rải vụ hợp lý để tránh tình trạng “được mùa mất giá”; trồng xen cây họ đậu để hấp thu khí CO2, giảm bốc hơi và tăng thu nhập. Đồng thời, trữ nước, giữ cỏ trên mương vườn, bảo vệ và cải tạo đất canh tác theo hướng nông nghiệp tuần hoàn, bền vững.

Nông dân cần ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm, bón phân theo dinh dưỡng cây trồng, biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp, sản xuất theo quy trình VietGAP, GlobalGAP hoặc hữu cơ để giảm chi phí vật tư đầu vào, tăng hiệu quả kinh tế và chất lượng sản phẩm.

T. ĐẠT

Nguồn: https://baodongthap.vn/dong-thap-chu-dong-phong-tranh-sinh-vat-gay-hai-vu-dong-xuan-a233863.html