Elon Musk tung “tối hậu thư nghìn tỷ USD” với cổ đông Tesla

Phố Wall vốn đã chuẩn bị tinh thần cho một quý kinh doanh ảm đạm của Tesla. Và đúng như dự đoán, lợi nhuận của hãng xe điện giảm tới 37%, tương đương 40% lợi nhuận hoạt động bốc hơi khi cuộc chiến giảm giá xe bào mòn biên lợi nhuận, chi phí vận hành tăng 50%, trong khi thuế quan mới khiến công ty mất thêm 400 triệu USD.

Cổ phiếu Tesla trượt hơn 5,7% trước giờ mở cửa.

Thế nhưng với Elon Musk, những con số đó chỉ là tiểu tiết. Vị tỷ phú giàu nhất hành tinh (hiện sở hữu khối tài sản khoảng 455 tỷ USD) nhanh chóng gạt sang bên mọi câu hỏi về lợi nhuận sụt giảm. Ông chiếm trọn diễn đàn, biến buổi họp công bố kết quả kinh doanh thành một chiến dịch vận động quyền lực cho thứ duy nhất ông thực sự quan tâm: Gói lương thưởng trị giá 1.000 tỷ USD.

Elon Musk tung “tối hậu thư nghìn tỷ USD” với cổ đông Tesla - 1 — Với lợi nhuận ròng quý 3 giảm 37% và niềm tin người tiêu dùng chạm đáy, cổ đông Tesla đang đối mặt với câu hỏi trị giá nghìn tỷ USD về năng lực lãnh đạo và tầm nhìn xe tự lái của Elon Musk (Ảnh: Getty).

Tối hậu thư: Hoặc Musk, hoặc chẳng ai cả

Theo kế hoạch, ngày 6/11 tới, cổ đông Tesla sẽ bỏ phiếu cho gói thưởng mới của Musk - một thỏa thuận mà giới phân tích đánh giá là “chưa từng có trong lịch sử doanh nghiệp Mỹ”.

Nếu Tesla đạt các mục tiêu tài chính và công nghệ tham vọng, đặc biệt trong mảng AI và robot hình người Optimus, Musk sẽ được thưởng lượng cổ phiếu khổng lồ, nâng tỷ lệ nắm giữ lên gần 29%. Giá trị quy đổi ước tính lên tới 1.000 tỷ USD.

Musk lý giải ông cần thêm quyền kiểm soát để hiện thực hóa tầm nhìn AI của Tesla. “Tôi muốn có ảnh hưởng mạnh mẽ, nhưng không đến mức không thể bị sa thải nếu tôi phát điên”, ông nói nửa đùa nửa thật.

Nhưng ẩn sau đó là một tối hậu thư rõ ràng. Musk nhấn mạnh chỉ có ông mới đủ khả năng biến Tesla từ một hãng xe điện thành đế chế công nghệ nơi robot, trí tuệ nhân tạo và phần mềm tự lái chiếm vai trò trung tâm.

“Nếu tôi xây dựng một đội quân robot khổng lồ ở đây, liệu họ có thể hất tôi ra khỏi công ty không?”, Musk đặt câu hỏi, giọng nửa châm biếm, nửa cảnh báo.

Thông điệp rất rõ: Tương lai AI của Tesla là “con tin” trong tay Musk. Nếu không được trao thêm quyền lực, “đội quân robot” đó có thể không bao giờ tồn tại.

Công kích “kẻ khủng bố doanh nghiệp”

Sự liều lĩnh của Musk đạt đỉnh khi ông công kích hai tổ chức tư vấn quyền biểu quyết có ảnh hưởng lớn nhất thế giới là ISS và Glass Lewis vì khuyến nghị cổ đông bỏ phiếu chống gói thưởng của ông.

ISS bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng” về quy mô và cấu trúc thưởng, trong khi Glass Lewis cảnh báo kế hoạch này có thể làm loãng cổ phần cổ đông hiện hữu.

Phản ứng của Musk? Ông gọi họ là “những kẻ khủng bố doanh nghiệp” (corporate terrorists) ngay trong buổi họp.

Cách nói này khiến giới đầu tư sửng sốt, nhưng lại phản ánh đúng phong cách của Musk - luôn sẵn sàng đối đầu với mọi thế lực cản đường.

Trên nền tảng X, ông còn thách thức: “Tesla hiện có giá trị cao hơn tất cả các hãng xe khác cộng lại. Thế thì trong số họ, ai xứng đáng điều hành Tesla hơn tôi? Không ai cả”.

Với Musk, đây không còn là câu chuyện tiền bạc, mà là cuộc chiến giành quyền kiểm soát tuyệt đối.

Thế khó của cổ đông Tesla

Giữa lúc Musk vẽ ra viễn cảnh Tesla trở thành đế chế robot, các số liệu tài chính quý 3 lại cho thấy một bức tranh đáng lo ngại. Lợi nhuận sụt 37%, do Tesla liên tục phải giảm giá xe để cạnh tranh. Doanh thu tăng 12% lên 28,1 tỷ USD, chủ yếu nhờ làn sóng mua xe trước khi ưu đãi thuế liên bang hết hạn - cú hích ngắn hạn, không bền vững.

Chi phí vận hành tăng 50% lên 3,4 tỷ USD, trong khi thuế quan mới ngốn thêm 400 triệu USD. Nguồn thu từ tín chỉ carbon giảm mạnh do chính quyền Trump nới lỏng quy định khí thải.

Cỗ máy lợi nhuận cốt lõi của Tesla đang chịu áp lực. Cổ phiếu công ty tuy vẫn tăng 9% từ đầu năm, nhưng kém xa mức tăng 14% của S&P 500 - dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư đang bớt tin vào phép màu mang tên Elon Musk.

Tuy nhiên, bằng cách đầy khôn ngoan, Musk đã biến buổi họp công bố kết quả kinh doanh tồi tệ thành một cuộc trưng cầu dân ý về chính bản thân mình.

Các cổ đông giờ đây bị đẩy vào thế tiến thoái lưỡng nan.

Một mặt, họ có thể chọn lý trí - nhìn nhận Tesla là một doanh nghiệp đang phải vật lộn với chi phí tăng cao và lợi nhuận sụt giảm; nghe theo lời khuyên của ISS và Glass Lewis để bác bỏ một gói thưởng bị xem là “phi lý” và “thiếu kỷ luật quản trị”.

Mặt khác, họ có thể chọn niềm tin là đặt cược vào thiên tài bất ổn Elon Musk. Tin rằng chỉ có ông mới đủ khả năng đưa Tesla vượt khỏi ranh giới ngành ô tô, bước sang kỷ nguyên AI và robot.

Bác bỏ gói thưởng này đồng nghĩa với nguy cơ Musk “chán” Tesla, chuyển trọng tâm sang X hay SpaceX và “đội quân robot” chỉ còn là giấc mơ chưa kịp thành hình.

Elon Musk đang yêu cầu 1.000 tỷ USD không phải cho những gì ông đã làm, mà cho những gì ông hứa sẽ làm.

Và ông nói thẳng: Nếu không có ông, Tesla sẽ chẳng bao giờ chạm tới lời hứa đó.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/elon-musk-tung-toi-hau-thu-nghin-ty-usd-voi-co-dong-tesla-20251024110929492.htm