EVN SPC bứt phá chuyển đổi số với mô hình dự báo phụ tải điện độ chính xác cao

Việc ứng dụng mô hình Rolling SARIMAX giúp EVN SPC nâng cao độ chính xác dự báo phụ tải điện ngắn hạn, qua đó tăng hiệu quả điều độ, bảo đảm cung cấp điện an toàn, ổn định cho khu vực phía Nam.

Cán bộ EVN SPC kiểm tra công trình lưới điện 110kV tại khu vực phía Nam

Trong bối cảnh nhu cầu sử dụng điện tại khu vực phía Nam không ngừng gia tăng, chịu tác động ngày càng lớn từ biến đổi thời tiết, phát triển kinh tế – xã hội và các yếu tố bất thường, yêu cầu nâng cao độ chính xác trong công tác dự báo phụ tải điện đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Theo Phó tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVN SPC) Bùi Quốc Hoan, dự báo phụ tải điện giữ vai trò then chốt trong quy hoạch, vận hành và bảo đảm cân bằng cung – cầu của hệ thống điện quốc gia. Riêng khu vực phía Nam là vùng kinh tế năng động, tập trung nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất nên yêu cầu dự báo không chỉ cần chính xác mà còn phải có khả năng thích ứng nhanh với biến động thực tế. Trong khi đó, dữ liệu phụ tải điện là chuỗi thời gian phức tạp, chịu ảnh hưởng đồng thời của xu hướng dài hạn, quy luật mùa vụ và các yếu tố ngoại sinh như thời tiết, ngày lễ, dịch bệnh, biến động kinh tế – xã hội.

Từ yêu cầu thực tiễn đó, EVN SPC đã nghiên cứu và đề xuất triển khai mô hình Rolling SARIMAX – một dạng dự báo cuốn chiếu, cho phép mô hình được cập nhật liên tục theo từng ngày thay vì huấn luyện tĩnh như phương pháp truyền thống. Các biến ngoại sinh như nhiệt độ, yếu tố lịch, chỉ số di chuyển xã hội được tích hợp nhằm phản ánh đầy đủ tác động từ môi trường đến phụ tải điện. Dữ liệu nghiên cứu gồm phụ tải điện ngày của 21 tỉnh phía Nam (không bao gồm TP. Hồ Chí Minh) trong giai đoạn từ năm 2021 đến tháng 9/2024.

Công trình Phân pha dây dẫn đường dây 110kV Vũng Liêm - Trà Vinh 2

Kết quả thực nghiệm cho thấy mô hình Rolling SARIMAX đạt sai số phần trăm tuyệt đối trung bình (MAPE) chỉ 1,79% — mức thấp nhất trong tất cả các mô hình được so sánh. Con số này vượt trội so với các mô hình học sâu như LSTM, GRU, attLSTM với MAPE từ 4,3% đến 7,36%; các mô hình thống kê truyền thống SARIMA, Holt-Winters với MAPE từ 3,62% đến 5,36%; cũng như các mô hình học máy như Random Forest, XGBoost với MAPE khoảng 2,8%.

Thực tế này cho thấy, một mô hình tuyến tính được cập nhật động vẫn có thể cho hiệu quả vượt trội so với các mô hình học sâu phức tạp, trong khi chi phí vận hành thấp và dễ dàng tích hợp vào hệ thống điều độ hiện hữu. Theo Phó tổng giám đốc Bùi Quốc Hoan, đây là lợi thế rất lớn giúp EVN SPC triển khai ứng dụng vào vận hành thực tế trong thời gian ngắn.

Trong thời gian tới, EVN SPC dự kiến tiếp tục nghiên cứu các phương pháp phân rã tín hiệu tiên tiến như EEMD, VMD nhằm tối ưu hóa dữ liệu đầu vào, đồng thời phát triển hệ thống dự báo tự động hóa, cho phép cập nhật mô hình theo thời gian thực và kết nối trực tiếp với hệ thống điều độ điện lực. Việc ứng dụng mô hình Rolling SARIMAX được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, tối ưu hóa chi phí vận hành và giảm thiểu rủi ro trong công tác điều độ hệ thống điện khu vực phía Nam.

Tổng Giám đốc EVN Nguyễn Anh Tuấn tham quan gian hàng của EVN SPC tại Techshow 2025

Không chỉ gây ấn tượng qua nghiên cứu dự báo phụ tải, tại Triển lãm Khoa học công nghệ Điện lực – Techshow 2025, EVN SPC còn ghi dấu ấn mạnh mẽ với loạt sản phẩm, giải pháp công nghệ phục vụ chuyển đổi số và hiện đại hóa ngành điện. Gian hàng của EVN SPC trưng bày 10 sản phẩm tiêu biểu, từ mô hình sa bàn tuyến cáp ngầm 110 kV Hà Tiên – Phú Quốc và đường dây 220 kV Kiên Bình – Phú Quốc — tuyến đường dây vượt biển dài nhất Đông Nam Á, đến các ứng dụng BIM, Scan to BIM trong đầu tư xây dựng lưới điện.

Ở lĩnh vực kỹ thuật, thiết bị điều khiển từ xa vệ sinh cách điện hotline cho phép vệ sinh cách điện bằng nước áp lực cao mà không cần cắt điện, vừa nâng gấp đôi năng suất lao động vừa loại bỏ rủi ro khi phải leo trụ thao tác thủ công. Cùng với đó là loạt giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo như AI phân tích tín hiệu phóng điện cục bộ, AI chẩn đoán sự cố máy biến áp bằng phân tích khí hòa tan, AI giám sát an toàn lao động.

EVN SPC cũng giới thiệu các nền tảng phục vụ quản trị và dịch vụ khách hàng trong kỷ nguyên số như ứng dụng truyền thông nội bộ E-Tivi, chương trình nhánh rẽ khách hàng hiển thị hiện trạng lưới điện trên bản đồ số, qua đó nâng cao hiệu quả quản trị và chất lượng phục vụ.

Những kết quả nghiên cứu và sản phẩm công nghệ tại Techshow 2025 không chỉ khẳng định nỗ lực làm chủ công nghệ của EVN SPC mà còn thể hiện quyết tâm chuyển đổi số toàn diện nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong bối cảnh phụ tải tăng nhanh, chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ và đòi hỏi ngày càng khắt khe về an ninh năng lượng. Qua đó, EVN SPC tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong bảo đảm cung cấp điện an toàn, ổn định cho phát triển kinh tế – xã hội khu vực phía Nam và cả nước.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/evn-spc-but-pha-chuyen-doi-so-voi-mo-hinh-du-bao-phu-tai-dien-do-chinh-xac-cao-10399479.html