Petrovietnam - trụ cột chiến lược trong hành trình phát triển của Việt Nam

50 năm đồng hành với sự phát triển của đất nước, Petrovietnam đã vượt xa vai trò của một tập đoàn kinh tế để trở thành trụ cột bảo đảm an ninh năng lượng, chủ quyền biển, động lực tăng trưởng và biểu tượng của tinh thần “dám nghĩ – dám làm”. Những đóng góp bền bỉ ấy đã định hình vị thế của Petrovietnam như một lực lượng chiến lược trong quá trình hiện đại hóa đất nước.

Báo Đại biểu Nhân dân•06/12/2025

Ngày 6/12, Tạp chí Năng lượng Mới/PetroTimes tổ chức Tọa đàm “Petrovietnam trong hành trình phát triển cùng đất nước”, quy tụ nhiều chuyên gia đầu ngành tham gia phân tích, làm rõ hơn vai trò và những đóng góp của Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) trong suốt tiến trình hình thành và phát triển gắn liền với lịch sử dân tộc.

Nền tảng vững chắc cho tăng trưởng quốc gia

Nhìn lại 50 năm hình thành và phát triển, Petrovietnam hiện lên như một lực lượng kinh tế, kỹ thuật đặc biệt, đảm nhiệm đồng thời nhiều trọng trách chiến lược.

Theo TS. Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam, điểm nổi bật nhất của Petrovietnam chính là khả năng gánh vác 3 vai trò lớn: trụ cột năng lượng quốc gia, lực lượng kinh tế chủ lực và biểu tượng của bản lĩnh Việt Nam trên biển.

Những con số tích lũy qua nhiều thập kỷ đã phản ánh rõ sức mạnh nội sinh của Tập đoàn. Hơn 440 triệu tấn dầu và gần 200 tỷ m³ khí được khai thác và đưa vào bờ đã tạo nền tảng quan trọng cho an ninh năng lượng, ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng GDP. Dù thị trường năng lượng thế giới biến động dữ dội, Petrovietnam vẫn duy trì kỷ luật vận hành nghiêm ngặt, đóng góp ngân sách ổn định và là một trong những doanh nghiệp có nộp ngân sách lớn nhất cả nước.

Không dừng lại ở những thành tựu kinh tế, Petrovietnam còn thực hiện sứ mệnh “5 An”: an ninh năng lượng, an ninh kinh tế, an ninh lương thực, an ninh quốc phòng, chủ quyền biển và an sinh xã hội. Sự hiện diện của các dự án dầu khí ngoài khơi vừa làm nhiệm vụ kinh tế, vừa góp phần khẳng định chủ quyền và bảo vệ lợi ích quốc gia trên biển.

Ông Nguyễn Văn Phụng, chuyên gia cao cấp về thuế và quản trị doanh nghiệp, nguyên Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn, Bộ Tài chính, đánh giá Petrovietnam là một trong số ít doanh nghiệp Việt Nam đạt được chuẩn mực tài chính - kế toán minh bạch, quản trị dòng tiền chặt chẽ và có khả năng dự báo kinh doanh đáng tin cậy.

“Petrovietnam là doanh nghiệp hiếm hoi mà cơ quan thuế có thể hoàn toàn yên tâm về doanh nghiệp thật, số liệu thật’”, ông nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Văn Phụng, nguyên Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn, Bộ Tài chính

Yếu tố tạo nên sự ổn định dài hạn này chính là cấu trúc chuỗi giá trị toàn diện: thăm dò - khai thác, khí - điện - đạm, lọc - hóa dầu và dịch vụ kỹ thuật dầu khí. Khi giá dầu giảm sâu, các lĩnh vực điện, khí, đạm và lọc hóa dầu tiếp tục tạo nguồn thu ổn định, giúp Tập đoàn tránh phụ thuộc vào một trụ cột duy nhất. Đây cũng là đặc trưng của các tập đoàn năng lượng hàng đầu thế giới.

Hệ sinh thái dầu khí còn kéo theo nhiều giá trị lan tỏa: phát triển công nghiệp hỗ trợ, dịch vụ kỹ thuật, logistics, thúc đẩy hạ tầng biển, tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Các chương trình như “Hạt ngọc mùa vàng” đã chứng minh ngành phân bón, một thành tố trong chuỗi giá trị dầu khí, mang lợi ích trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp trong nước.

Năng lực dự báo và thích ứng của Petrovietnam cũng liên tục được nâng cao. Nhà máy Lọc dầu Dung Quất trước đây chỉ phù hợp dầu thô Bạch Hổ, nhưng hiện có thể xử lý dầu từ hơn 30 quốc gia, giúp tối ưu chi phí, tăng hiệu quả vận hành và giảm rủi ro chuỗi cung ứng. Ngay cả trong giai đoạn khủng hoảng 2008 - 2012, Tập đoàn vẫn duy trì mức đóng góp ngân sách cao, cho thấy vai trò như “tấm đệm tài khóa” của quốc gia.

Trụ cột của kinh tế biển, an ninh năng lượng và chủ quyền quốc gia

Dưới góc nhìn của cơ quan được Quốc hội giao nhiệm vụ thẩm tra và giám sát các chính sách kinh tế, trong đó có hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, bà Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, nhận định: Petrovietnam giữ vai trò đặc biệt trong nhiều cấu phần cốt lõi của nền kinh tế Việt Nam.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phạm Thúy Chinh

Thứ nhất, Petrovietnam là trụ cột tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô. Tập đoàn duy trì đóng góp lớn vào GDP, ngân sách và tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động. Nguồn cung từ chuỗi giá trị dầu khí đã giúp nền kinh tế có được nền tảng năng lượng chiến lược, hỗ trợ ổn định giá cả và sản xuất.

Thứ hai, Petrovietnam đóng vai trò nổi bật trong chiến lược kinh tế biển bền vững và bảo vệ chủ quyền. Những giàn khoan, công trình ngoài khơi không chỉ là cơ sở sản xuất mà còn là “cột mốc kinh tế” khẳng định sự hiện diện của Việt Nam trên các vùng biển xa bờ. Nhiều dự án dầu khí kéo theo phát triển cảng biển, logistics, dịch vụ kỹ thuật, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ cho các vùng kinh tế ven biển.

Thứ ba, Petrovietnam là nhân tố then chốt bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Trong bối cảnh thế giới liên tục đối mặt với thiếu hụt năng lượng, xung đột địa chính trị và gián đoạn chuỗi cung ứng, Tập đoàn vẫn giữ ổn định nguồn cung xăng dầu, khí, điện, đạm cho thị trường trong nước. Đây là giá trị mà nhiều quốc gia phải trả giá đắt để có được.

Thứ tư, Petrovietnam là lực lượng tiên phong trong khoa học công nghệ và chuyển đổi số, đi đầu trong nghiên cứu và phát triển, tối ưu hóa vận hành và tự động hóa. Nhiều giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước và các sáng chế quốc tế đã khẳng định năng lực công nghệ vượt trội của đội ngũ dầu khí Việt Nam.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, chuyên gia kinh tế

Ở góc nhìn kinh tế học, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng khẳng định dầu khí luôn được xếp vào nhóm công nghệ năng lượng chiến lược, trụ cột của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Petrovietnam từ những ngày đầu đổi mới đã là lực lượng tiên phong mở đường cho thu hút đầu tư nước ngoài, góp phần định hình khung khổ pháp lý cho nguồn vốn FDI, một động lực quan trọng của kinh tế Việt Nam suốt ba thập kỷ qua.

Vai trò của Petrovietnam cũng phải được nhìn nhận trong cấu trúc “hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng”, nơi các lĩnh vực thăm dò - khai thác, lọc - hóa dầu, khí - điện - đạm cùng phát triển, tạo ra giá trị gia tăng cốt lõi cho nền kinh tế. Dịch vụ dầu khí, vận tải biển, chế tạo giàn khoan… góp phần thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ và nâng bước các ngành kinh tế liên quan.

Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng và yêu cầu phát triển bền vững, hệ sinh thái Petrovietnam không chỉ vận hành ổn định mà còn mở rộng sang các lĩnh vực năng lượng mới, năng lượng tái tạo, hydrogen, carbon capture… Tập đoàn đang chuyển mình để giữ vai trò là lực lượng chiến lược của quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.

Con người dầu khí - sức mạnh cốt lõi làm nên Petrovietnam

Nửa thế kỷ qua, Petrovietnam đã khẳng định vị thế doanh nghiệp số 1 Việt Nam về quy mô tài sản, đóng góp ngân sách, hiệu quả sản xuất kinh doanh, khoa học, công nghệ và an sinh xã hội. Song trên tất cả, sức mạnh cốt lõi làm nên Petrovietnam chính là con người dầu khí - những người mang tinh thần “dám đi, dám nghĩ, dám làm”, dám mở đường trong điều kiện khắc nghiệt nhất.

“

“Điều khiến tôi xúc động nhất, mỗi khi nhìn lại chặng đường 50 năm, chính là hình ảnh những con người “đi tìm lửa” trong suốt hành trình phát triển và đặc biệt là những ngày đầu tiên của ngành.
Họ đã tiến hành khảo sát, thu thập, nghiên cứu phân tích địa chất, địa hóa, địa vật lý để làm cơ sở đánh giá tiềm năng dầu khí và lựa chọn vị trí cho những giếng khoan đầu tiên trong điều kiện thiếu thốn đủ bề.
Họ là những người đã phát hiện ra các mỏ dầu, mỏ khí và khẳng định dầu khí Việt Nam trên bản đồ dầu khí khu vực và thế giới.
Họ là những người đóng những chân đế nặng hàng nghìn tấn giữa sóng gió biển khơi, và làm chủ những công nghệ mà trước đây giới dầu khí thế giới từng nghi ngại Việt Nam và Petrovietnam không có đủ năng lực.

TS. Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam

Nếu hôm nay Petrovietnam có một vị thế đặc biệt trong nền kinh tế, đó là nhờ sự kiên định, bản lĩnh và khát vọng không ngừng của những thế hệ dầu khí đã và đang viết tiếp hành trình phụng sự Tổ quốc.

Và trong giai đoạn phát triển mới, Petrovietnam tiếp tục được kỳ vọng là điểm tựa chiến lược, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và nâng tầm Việt Nam trên bản đồ kinh tế - năng lượng thế giới.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính PHẠM THÚY CHINH

Giai đoạn bản lề của ngành năng lượng đòi hỏi hành lang pháp lý vững chắc và đồng bộ

Theo tôi, 10-20 năm tới không chỉ là giai đoạn bản lề của ngành công nghiệp - năng lượng mà còn của cả nền kinh tế. Để hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng của Petrovietnam phát huy tối đa giá trị, yêu cầu lớn nhất nằm ở hành lang pháp lý vững chắc và sự đồng bộ của thể chế. Đây là yếu tố quyết định việc các chuỗi liên kết vận hành trơn tru hay bị đứt gãy tại những điểm then chốt.

Chúng ta cần một khung pháp lý thống nhất và liền mạch cho toàn chuỗi. Những dự án khí - điện - đạm, lọc hóa dầu hay LNG đều liên quan đến nhiều bộ, ngành như Công Thương, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư… Nếu không có sự phối hợp nhịp nhàng, doanh nghiệp sẽ mất rất nhiều thời gian chờ đợi thủ tục, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh. Một khung pháp lý đồng bộ giúp rút ngắn thời gian phê duyệt, minh bạch trách nhiệm và tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, chính sách thuế và tài chính phải phù hợp với đặc thù đầu tư dài hạn của ngành năng lượng. Các dự án của Petrovietnam có quy mô hàng tỷ USD, thời gian thu hồi vốn kéo dài; nếu cơ chế thuế, phí thay đổi quá nhanh, doanh nghiệp khó xây dựng chiến lược dài hạn. Vì vậy cần những chính sách ổn định, đủ bền vững để khuyến khích đầu tư vào LNG, hydrogen hay lọc hóa dầu sâu – các lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược.

Từ góc nhìn của cử tri và đại biểu Quốc hội, Petrovietnam là minh chứng cho thấy doanh nghiệp nhà nước hoàn toàn có thể hoạt động hiệu quả, minh bạch và có sức cạnh tranh cao khi được trao cơ chế phù hợp. Tôi tin tưởng Petrovietnam sẽ tiếp tục khẳng định sứ mệnh, làm tốt hơn trách nhiệm trong việc nắm giữ nguồn lực quốc gia và xứng đáng là doanh nghiệp trọng điểm của nền kinh tế.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/petrovietnam-tru-cot-chien-luoc-trong-hanh-trinh-phat-trien-cua-viet-nam-10399499.html