Giải pháp đột phá phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng đô thị, hạ tầng giao thông theo hướng đồng bộ, hiện đại

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long lần thứ I, nhiệm kỳ 2020-2030, Giám đốc Sở Xây dựng- Dương Văn Phúc trình bày tham luận với chủ đề: “Nhiệm vụ và giải pháp đột phá phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng đô thị, hạ tầng giao thông theo hướng đồng bộ, hiện đại đáp ứng yêu cầu kết nối vùng và phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững”.

Giám đốc Sở Xây dựng phát biểu tham luận tại đại hội. Ảnh BÁ THI

THAM LUẬN

Thay mặt Sở Xây dựng, tôi thống nhất cao Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh trình Đại hội. Để góp phần làm sâu sắc hơn các định hướng phát triển trong nhiệm kỳ tới, tôi xin trình bày tham luận với chủ đề “Nhiệm vụ và giải pháp đột phá phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng đô thị, hạ tầng giao thông theo hướng đồng bộ, hiện đại đáp ứng yêu cấu kết nối vùng và phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững”.

Hạ tầng đô thị và hạ tầng giao thông là các yếu tố then chốt, là điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường củng cố quốc phòng an ninh. Xác định rõ tầm quan trọng đặc biệt của hệ thống hạ tầng đô thị, hạ tầng giao thông, nên xuyên suốt nhiều nhiệm kỳ qua, đặc biệt là nhiệm kỳ 2020-2025, tỉnh đã lãnh đạo ngành xây dựng, ngành giao thông nỗ lực hoàn thiện công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị của tỉnh đạt được nhiều kết quả nổi bậc, phát huy được tiềm năng, lợi thế để góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.

Thực hiện chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, tỉnh Vĩnh Long mới sau khi hợp nhất đã có quy mô lớn về diện tích, dân số và có vị trí trung tâm vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là bước ngoặt quan trọng, mở ra nhiều cơ hội nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức lớn về phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại nhằm đáp ứng yêu cầu kết nối vùng và phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.

1. Thực trạng hạ tầng giao thông, đô thị tỉnh Vĩnh Long sau hợp nhất

- Về đường bộ:

+ Cao tốc: Trên địa bàn tỉnh có 01 tuyến cao tốc đi qua với chiều dài khoảng 13Km (Tuyến cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ).

+ Quốc lộ: Trên địa bàn tỉnh hiện nay có 09 tuyến quốc lộ với tổng chiều dài 716Km, gồm QL.1, QL.53, QL.53B, QL.54, QL.57, QL.57B, QL.57C, QL.60 và QL.80.

+ Đường địa phương: Gồm có 29 tuyến đường tỉnh với tổng chiều dài 737Km; 163 tuyến đường huyện với tổng chiều dài 1.322Km.

- Ngoài hệ thống giao thông trọng điểm, giao thông kết nối tạo động lực phát triển đô thị và kinh tế xã hội nói chung, trên địa bàn tỉnh thời gian qua cũng đã quan tâm triển khai đầu tư phát triển hạ tầng khung tại các trục chính đô thị, hạ tầng các khu đô thị, khu dân cư mới,… ngoài việc đảm bảo cho phát triển hạ tầng dịch vụ, phục vụ nhu cầu phát triển đô thị còn góp phần thay đổi đáng kể diện mạo đô thị theo hướng văn minh, hiện đại.

- Về đường thủy: Trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long có nhiều tuyến sông lớn gồm: sông Tiền, sông Hậu, sông Cổ Chiên, sông Mang Thít, sông Hàm Luông, sông Ba Lai đổ ra biển Đông qua cửa Đại, cửa Hàm Luông, cửa Ba Lai, cửa Cổ Chiên, cửa Định An,… Tổng chiều dài đường thủy nội địa toàn tỉnh khoảng 2.117Km. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 03 cảng biển, các khu bến: Khu Bến Vĩnh Thái, Khu Bến Bình Minh, Khu Bến Tiềm Năng - Bình Tân; Cảng Duyên Hải - Định An, Cảng Trà Cú - Kim Sơn; Tân Cảng Giao Long có khả năng tiếp nhận cỡ tàu từ 5.000T-20.000T.

2. Thuận lợi

- Mạng lưới đường bộ, đường thủy trong tỉnh phân bố tương đối rộng khắp, kết nối các khu vực với nhau.

- Những năm gần đây, việc đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh trước khi hợp nhất nói riêng đã được Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương đặc biệt quan tâm đầu tư, đạt được nhiều kết quả tích cực:

+ Đầu tư xây dựng hoàn thành các dự án thành phần trên Tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, trong đó qua địa phận tỉnh Vĩnh Long có 02 dự án: (i) Dự án đầu tư xây dựng cầu Mỹ Thuận 02 bắc qua sông Tiền; (ii) Dự án đầu tư xây dựng công trình đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, giai đoạn 1, với tổng chiều dài gần 23Km, đi qua địa phận hai tỉnh Vĩnh Long và Đồng Tháp.

+ Đầu tư xây dựng hoàn thành cầu Rạch Miễu 02 nối liền 02 tỉnh Bến Tre và Tiền Giang (cũ).

+ Đang đầu tư xây dựng cầu Đại Ngãi trên Quốc lộ 60 thuộc địa phận các tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng cũ (nay là tỉnh Vĩnh Long và thành phố Cần Thơ).

- Cùng với đó, thời gian qua, Sở xây dựng cũng đã chủ trì, phối hợp với các ngành tham mưu cho tỉnh triển khai đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp các tuyến đường tỉnh như: ĐT.902, ĐT.907, ĐT.910, ĐT.913, ĐT.915, ĐT.915B, … cũng như đầu tư xây dựng một số dự án, công trình quan trọng, nhằm nâng cao khả năng kết nối giao thương và mang tính liên kết vùng, nổi bật như: Dự án cầu Bưng Lớn, Dự án cầu Ba Động, Dự án Nâng cấp QL.57 đoạn từ phà Đình Khao đến thị trấn Mỏ Cày, Dự án cầu Ba Lai 8, … Hiện nay, tỉnh đang khẩn trương hoàn thiện các thủ tục để tổ chức lựa chọn nhà đầu tư xây dựng cầu Đình Khao trên QL.57 theo phương thức đối tác công tư. Dự kiến sẽ khởi công dự án trong tháng 12/2025.

- Sau khi, các dự án này hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng sẽ nối liền tuyến đường cao tốc từ Thành phố Hồ Chí Minh đi Cần Thơ, nối liền tuyến QL.57 xóa bỏ điểm nghẽn tại bến phà Đình Khao và tạo mạng lưới giao thông liên kết vùng, sẽ giúp cho việc đi lại, hàng hóa lưu thông thuận lợi, các doanh nghiệp phát triển sản xuất tốt hơn và thu hút đầu tư, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh của tỉnh và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long; góp phần tăng cường đảm bảo an ninh quốc phòng của địa phương và khu vực.

3. Khó khăn, hạn chế

Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, vẫn còn một số khó khăn, hạn chế như sau:

- Việc đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông của tỉnh vẫn chưa đạt được yêu cầu phát triển như mong muốn, vẫn còn một số điểm nghẽn. Tỷ lệ đầu tư hoàn thiện hạ tầng giao thông nội vùng và liên vùng theo quy hoạch còn thấp.

- Việc triển khai hạ tầng đô thị, đặc biệt là hạ tầng các dự án khu đô thị còn gặp nhiều khó khăn vướng mắc; tỷ lệ đô thị hóa và tốc độ đô thị hóa của vùng vẫn thấp hơn nhiều so với trung bình toàn quốc.

- Do nguồn vốn hạn chế, nên việc xây dựng các công trình thiếu tính đồng bộ. Hệ thống Quốc lộ qua địa bàn tỉnh Vĩnh Long còn nhỏ hẹp, mặt đường đã bị xuống cấp và hư hỏng nặng, nguy cơ tiềm ẩn và mất an toàn giao thông rất cao như QL.53, QL.54, QL.60.

- Nguồn vốn cho công tác duy tu, bảo trì các công trình giao thông đang khai thác chỉ đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu, nên chưa khai thác hết năng lực vận chuyển các công trình giao thông, làm ảnh hưởng đến lưu thông của các phương tiện vận tải.

- Hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đường thuỷ chưa phát triển, chỉ khai thác theo điều kiện tự nhiên, chưa đầu tư kinh phí cho việc nạo vét luồng tuyến. Một số công trình cầu trên các tuyến đường thuỷ huyết mạch không đảm bảo tĩnh không thông thuyền theo quy định, làm hạn chế khai thác các tàu tải trọng lớn, gây quá tải cho hệ thống đường bộ.

4. Các nhiệm vụ, giải pháp triển khai thực hiện

Để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và thúc đẩy phát triển hạ tầng đô thị, giao thông theo hướng đồng bộ, hiện đại đáp ứng yêu cấu kết nối vùng và phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, Đảng ủy Sở Xây dựng xin đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp như sau:

4.1. Giải pháp về quy hoạch và đầu tư

Hoàn thiện quy hoạch tỉnh Vĩnh Long sau hợp nhất theo hướng đồng bộ với quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long và quy hoạch quốc gia, lấy hạ tầng giao thông và đô thị làm trục phát triển, gắn phát triển hạ tầng với bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực thoát nước, chống ngập đô thị, hướng tới đô thị xanh, thông minh và bền vững. Hoàn thiện quy hoạch mạng lưới giao thông hiện đại, đa phương thức: Đường bộ cao tốc, quốc lộ, đường thủy nội địa và đường sắt (trong tương lai), nhằm tăng cường khả năng kết nối với Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Cần Thơ và các cửa ngõ xuất khẩu, từng bước đồng bộ, hiện đại; kết nối hiệu quả giữa các loại hình giao thông và giữa hệ thống giao thông quốc gia với hệ thống giao thông địa phương.

(i) Về đường sắt: Quy hoạch định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 hoàn thành tuyến đường sắt hành lang trọng yếu Hồ Chí Minh - Cần Thơ, đoạn qua tỉnh Vĩnh Long sẽ có 02 nhà ga (Ga Mỹ Thuận và Ga Bình Minh).

(ii) Về đường bộ:

- Các tuyến Cao tốc: Quy hoạch và ưu tiên mời gọi đầu tư Tuyến Cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ (giai đoạn 2); Tuyến Cao tốc Hồng Ngự - Trà Vinh (nay là tỉnh Vĩnh Long); Tuyến Cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Tiền Giang - Bến Tre - Trà Vinh - Sóc Trăng (CT.33).

- Các tuyến Quốc lộ: Tập trung đầu tư xây dựng các dự án mang tính định hướng chiến lược và có ý nghĩa liên kết vùng: (1) Dự án đầu tư xây dựng đường Võ Văn Kiệt kéo dài (kết nối với nút giao với Tuyến đường cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ). (2) Dự án đầu tư xây dựng cầu Đình Khao trên QL.57 theo phương thức đối tác công tư. (3) Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ ven biển trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. (4) Dự án đầu tư xây dựng tuyến tránh QL.57 (đường dẫn vào cầu Đình Khao). (5) Dự án nâng cấp QL.57 đoạn từ giao với đường vào cầu Đình Khao đến cuối tuyến. (6) Dự án Nâng cấp QL.57C đoạn giáp QL.57B đến vòng xoay Tân Thành và đến cuối tuyến. (7) Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 53, Quốc lộ 54 qua tỉnh Vĩnh Long. (8) Dự án đầu tư xây dựng Quốc lộ 60 (mở rộng cầu Hàm Luông và nâng cấp, mở rộng các đoạn tuyến trên Quốc lộ 60). (9) Dự án Nâng cấp, mở rộng QL.57B đoạn từ giáp QL.57 đến cuối tuyến.

- Hệ thống đường địa phương:

+ Định hướng quy hoạch đến năm 2050 tất cả các tuyến đường tỉnh đạt cấp III, mặt đường tối thiểu 2-4 làn xe. Từ nay đến năm 2030, các tuyến sẽ được đầu tư nâng cấp tối thiểu đạt tiêu chuẩn cấp IV, mặt đường tối thiểu 2 làn xe.

+ Định hướng Quy hoạch hệ thống giao thông nông thôn cần phát huy lợi thế về địa lý và điều kiện tự nhiên của từng địa phương, kết hợp giữa giao thông với thủy lợi và các ngành kinh tế khác trên địa bàn nhằm đảm bảo khả năng vận chuyển hàng hóa và đi lại của nhân dân.

(iii) Về đường thủy

- Định hướng Phát triển giao thông thủy gắn kết với mạng lưới giao thông bộ tạo thành hệ thống liên hoàn, đảm bảo kết nối các vùng sản xuất, khu, cụm công nghiệp,… với các vùng tiêu thụ, đầu mối giao thông và phục vụ nhu cầu vận chuyển hàng hóa, phát triển du lịch.

- Ưu tiên nạo vét, nâng cấp luồng đường thủy trên các tuyến sông lớn trên địa bàn tỉnh, đảm bảo các tàu có tải trọng lớn hoạt động.

- Triển khai thực hiện Đề án nghiên cứu, đánh giá tiềm năng phát triển vùng biển nước sâu tại tỉnh Trà Vinh (cũ).

(iv) Về hạ tầng đô thị

Tiếp tục quan tâm đầu tư và kêu gọi đầu tư phát triển hạ tầng đô thị, rà soát đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án khu đô thị mới, khu dân cư đô thị; triển khai có hiệu quả, đồng bộ các dự án nâng cấp đô thị, đảm bảo các giải pháp hạn chế tối đa tình trạng ngập tại các đô thị; ưu tiên cân đối nguồn lực triển khai đầu tư hệ thống xử lý nước thải đô thị, nhằm góp phần đảm bảo vệ sinh môi trường, phát triển bền vững đô thị.

4.2. Giải pháp về nguồn vốn

- Trong bối cảnh nguồn vốn để đầu tư cho kết cấu hạ tầng của tỉnh còn hạn chế, trong khi nhu cầu đầu tư để phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị rất lớn. Vì vậy, các sở, ngành tỉnh cần phải phối hợp chặt chẽ, thường xuyên rà soát, đánh giá thực tế nhu cầu phát triển hạ tầng từng khu vực để tham mưu đề xuất, điều chỉnh danh mục ưu tiên đầu tư hợp lý, đảm bảo đầu tư tập trung, có trọng tâm, trọng điểm phù hợp với khả năng cân đối các nguồn vốn.

- Tập trung mời gọi, thu hút các nguồn vốn ngoài ngân sách để tham gia đầu tư xây dựng các dự án, công trình giao thông nhằm đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư phát triển các dự án theo Quy hoạch tỉnh Vĩnh Long. Khuyến khích, mời gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đô thị, giao thông, hạ tầng logistics thông qua cơ chế chia sẽ rủi ro và chính sách ưu đãi thuế.

4.3. Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực

- Triển khai nhiệm vụ đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước; có chính sách ưu tiên đào tạo trong và ngoài nước cho đội ngũ cán bộ, công chức, cán bộ quản lý phục vụ lâu dài trên địa bàn tỉnh. Phát triển đồng bộ đội ngũ nhân lực có chất lượng, đủ mạnh ở mọi lĩnh vực, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

- Tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Thực hiện các chương trình, đề án đào tạo nhân lực chất lượng cao đối với các ngành, lĩnh vực liên quan đến lĩnh vực giao thông, đô thị. Chú trọng phát hiện, bồi dưỡng, phát huy nhân tài, đào tạo nhân lực cho phát triển kinh tế tri thức. Gắn kết chặt chẽ phát triển nguồn nhân lực với phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ.

4.4. Giải pháp về khoa học, công nghệ

- Ứng dụng công nghệ mới, vật liệu mới hiện đại vào thi công nhằm nâng cao chất lượng công trình hạ tầng giao thông đô thị, xây dựng hệ thống giao thông thông minh, thân thiện với môi trường.

- Thử nghiệm và ứng dụng nhiều công nghệ mới như gia cố nền đất yếu; công nghệ mặt đường bán mềm; công nghệ bê tông nhựa rỗng thoát nước; công nghệ dầm cánh rộng; các công nghệ xanh, giảm phát thải CO2 trong quá trình xây dựng hạ tầng và các công nghệ thi công mang tính bền vững, phù hợp với xu thế phát triển chung của thế giới, …

Phát triển hạ tầng đô thị và hạ tầng giao thông theo hướng đồng bộ, hiện đại trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long sau hợp nhất có ý nghĩa rất lớn trong việc góp phần nâng cao vai trò trung tâm kết nối của tỉnh Vĩnh Long với toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là cơ hội để tỉnh bứt phá, trở thành địa phương có hạ tầng hiện đại, kinh tế phát triển nhanh, bền vững, đời sống nhân dân ngày càng nâng cao./.

Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/thoi-su/202510/giai-phap-dot-pha-phat-trien-ha-tang-nhat-la-ha-tang-do-thi-ha-tang-giao-thong-theo-huong-dong-bo-hien-dai-9c136fc/