Giáo dục Đồng Nai: 40 năm đổi mới và bứt phá trong kỷ nguyên số

Gần 40 năm trước, khi đất nước bước vào công cuộc đổi mới, ngành giáo dục Đồng Nai cũng bắt đầu hành trình chuyển mình đầy thử thách. Những ngôi trường tranh tre vách đất, mái lá đơn sơ, bàn ghế tạm bợ, sách vở khan hiếm… là hình ảnh quen thuộc ở nhiều vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Vậy nhưng, trong gian khó, thầy và trò vẫn nuôi khát vọng đổi đời từ con chữ, thắp sáng tinh thần hiếu học bền bỉ qua từng thế hệ.

Từ những viên gạch đầu tiên dựng nên những ngôi trường kiên cố giản đơn, Đồng Nai đã đặt nền móng cho quá trình đổi mới giáo dục toàn diện. Đổi mới khi ấy không chỉ là xây thêm trường lớp, mà còn là đổi mới tư duy: Học để làm người, để lao động và góp phần dựng xây quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh.

Nâng tầm chất lượng giáo dục

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức tặng quà cho học sinh Trường THPT Phước Thiền (xã Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai) trong ngày khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh: Hạnh Dung

Trải qua gần 4 thập kỷ, bức tranh giáo dục của Đồng Nai đã hoàn toàn thay đổi. Từ những mái tranh tạm bợ, đến nay toàn tỉnh có hơn 1,3 ngàn trường học từ mầm non đến THPT. Tỷ lệ kiên cố hóa phòng học đạt trên 95%, cơ bản xóa bỏ phòng học tạm. Gần 70% trường học đạt chuẩn quốc gia, trong đó có nhiều trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2, tạo điều kiện học tập tốt hơn cho hàng triệu học sinh.

Cùng với cơ sở vật chất, chất lượng giáo dục tại Đồng Nai cũng không ngừng được nâng lên. Nhiều trường học trở thành điểm sáng với tỷ lệ tốt nghiệp THPT nhiều năm liền đạt 100%. Nhiều học sinh xuất sắc đạt danh hiệu thủ khoa cấp tỉnh, thủ khoa đại học, giành giải cao tại các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, cuộc thi Olympic, STEM - Robotics…

Học sinh Trường THPT Phước Thiền (xã Nhơn Trạch) trong lễ khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh: Hạnh Dung

Cô Ngô Thị Minh Phúc, Hiệu trưởng Trường THPT Phước Thiền (xã Nhơn Trạch) chia sẻ: “Tôi về trường công tác từ năm 1999, khi mới thành lập được một năm. Từ đó đến nay, cơ sở vật chất của nhà trường đã được cải thiện, đội ngũ nhân lực đáp ứng tốt yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới. Chất lượng giáo dục của nhà trường tăng rất cao. Đặc biệt, 3 năm gần đây, Trường THPT Phước Thiền đều có học sinh đạt danh hiệu thủ khoa cấp tỉnh và thủ khoa đại học. Tỷ lệ đậu tốt nghiệp nhiều năm liền trên mặt bằng chung của tỉnh, đạt 100%”.

Học sinh Trường tiểu học Nguyễn An Ninh (phường Tam Hiệp) học tiếng Anh với giáo viên nước ngoài. Ảnh: Hạnh Dung

Được thành lập năm 2012, đến năm 2018, Trường Tiểu học Nguyễn An Ninh (phường Tam Hiệp) đã đạt chuẩn quốc gia mức độ 1. Đến năm 2024, trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2, được kiểm định chất lượng mức 3.

Cô Hoàng Thị Ngọc, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Để đạt được kết quả này, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường đã đoàn kết, đồng lòng, tạo điều kiện tốt nhất cho dạy và học. Đến nay, nhà trường đang tổ chức học 2 buổi/ngày cho 100% học sinh. Trong đó, tập trung giáo dục về kỹ năng sống, tổ chức dạy Tin học, lồng ghép dạy học Stems để học sinh tìm hiểu, sáng tạo khoa học công nghệ. Nhà trường cũng hợp tác với các trung tâm ngoại ngữ để học sinh được học tiếng Anh với người nước ngoài, tổ chức các hoạt động theo hướng chơi mà học, học mà chơi.

Bên cạnh đó, trường có đội ngũ giáo viên trẻ, am hiểu công nghệ và ham học hỏi, tích cực đổi mới phương pháp dạy, thu hút sự chú ý và phát huy được năng lực của học sinh. Nhờ đó chất lượng giáo dục của nhà trường được nâng lên rõ rệt qua từng năm.

Đẩy mạnh chuyển đổi số

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Đồng Nai xác định chuyển đổi số là “chìa khóa” để nâng cao chất lượng giáo dục. Đến nay, hầu hết các trường học đã triển khai ứng dụng công nghệ thông tin từ khâu quản lý đến tổ chức dạy học.

Tại Trường THCS Tân Xuân (phường Bình Phước), học sinh khi đến trường sẽ được điểm danh bằng công cụ quét khuôn mặt, bằng vân tay thay vì điểm danh thủ công như trước kia. Sau khi học sinh điểm danh, hệ thống sẽ ghi nhận. Trường hợp học sinh nghỉ học có phép hoặc không phép, hệ thống quản lý của nhà trường sẽ thông báo tin nhắn đến số điện thoại của phụ huynh. Từ đó, giúp việc quản lý học sinh giữa nhà trường và gia đình hiệu quả hơn.

Về phương pháp giảng dạy, nếu như trước kia, bài giảng chỉ gói gọn trên bảng đen, phấn trắng thì nay, bảng tương tác thông minh, máy chiếu, học liệu số và các nền tảng trực tuyến đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên. Giáo viên từ người truyền đạt trở thành người hướng dẫn, khơi mở tư duy, năng lực, phẩm chất, giúp học sinh chủ động khám phá tri thức.

Cô trò Trường THCS Tân Xuân (phường Bình Phước) trong giờ học thực hành. Ảnh: Hạnh Dung

Cô Vũ Thị Hiền, Tổ trưởng tổ Ngữ văn, Trường THCS Tân Xuân, chia sẻ: Bản thân mỗi giáo viên phải chủ động đổi mới phương pháp dạy, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào giảng dạy để phát huy tính sáng tạo, chủ động của học sinh. Bên cạnh đó, đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá, tăng cường các hoạt động trải nghiệm, đổi mới sáng tạo, định hướng nghề nghiệp cho học sinh.

Ở nhiều trường học khác, học sinh được tiếp cận kho học liệu số, lớp học ảo, luyện kỹ năng giải quyết vấn đề qua các nền tảng trực tuyến. Từ đó từng bước xây dựng mô hình “trường học thông minh” - nơi học sinh có thể học mọi lúc, mọi nơi, dữ liệu học tập được số hóa, phụ huynh dễ dàng theo dõi quá trình học của con em.

Cô Trịnh Thị Phương Mai, Hiệu trưởng Trường THCS Tân Xuân khẳng định: “Chuyển đổi số trong giáo dục đã giúp giảm tải nhân lực, giảm tải khâu hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý. Các phần mềm đồng bộ từ tài chính đến chuyên môn đã tạo nên bước tiến lớn cho nhà trường”.

Mở rộng cánh cửa tri thức từ xã hội hóa 

Thầy trò Trường TH-THCS-THPT Song ngữ Lạc Hồng (phường Trấn Biên) trong tiết học có ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Ảnh: Hạnh Dung

Đồng Nai là một trong những địa phương đi đầu của cả nước về xã hội hóa giáo dục. Nhờ huy động nguồn lực từ cộng đồng, doanh nghiệp, phụ huynh, nhiều trường ngoài công lập hiện đại, tiên tiến đã ra đời, đặc biệt là các trường quốc tế và song ngữ như IPS, Á Châu, Song ngữ Lạc Hồng… Ở đó, học sinh được học tập trong môi trường hiện đại, có thư viện mở, phòng thí nghiệm, khu thể thao đạt chuẩn, chương trình đào tạo song ngữ - quốc tế, giúp các em tiếp cận tri thức toàn cầu ngay tại quê hương.

Em Trương Quốc Khánh, lớp 12E, Trường TH-THCS-THPT Song ngữ Lạc Hồng (phường Trấn Biên), bày tỏ: Em rất hài lòng với chương trình học. Nhà trường có nhiều môn học liên quan đến trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, bám sát với thực tế xã hội hiện nay. Cơ sở vật chất của trường cũng rất khang trang, đầy đủ các sân tập, nhà ăn có nhiều món ăn ngon…

“Em dự định sau này sẽ đăng ký thi tuyển vào ngành Kỹ thuật ô tô của Trường đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh. Trường có những môn rất đặc thù về ngành học đó như môn Stems, AI Robotics. Những ngành kỹ thuật giúp em củng cố kiến thức và có nền tảng sẵn để sau này có thể dễ dàng hòa nhập khi vào đại học” - Quốc Khánh tâm sự.

Cô Nguyễn Thị Diễm Trang, Hiệu trưởng Trường TH-THCS-THPT Song ngữ Lạc Hồng cho biết: “Nhà trường đã đưa môn AI - Robotics trở thành học phần bắt buộc. Đồng thời, tập huấn cho giáo viên ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giảng dạy, giúp học sinh sẵn sàng bước vào thời đại số. Không dừng lại ở những gì đã đạt được, trường sẽ tiếp tục đổi mới, góp phần đào tạo nên những công dân toàn cầu”.

Hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn An Ninh Hoàng Thị Ngọc giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh. Ảnh: Hạnh Dung

Không chỉ ở bậc học phổ thông, bậc học mầm non - nền tảng đầu đời cũng có bước chuyển mình mạnh mẽ. Hệ thống trường mầm non công lập và ngoài công lập tăng nhanh, tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia ngày càng cao. Trẻ em được học trong môi trường thân thiện, rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng vận động, chuẩn bị tốt cho bậc học tiếp theo.

Cô Lê Thị Thơm, Hiệu trưởng Trường mầm non Thống Nhất (phường Trấn Biên), chia sẻ: Nhà trường xây dựng kế hoạch dạy học với nội dung cân bằng giữa chơi và học. Qua đó tạo sự hào hứng cho trẻ trong mỗi buổi học.

Giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học cũng được chú trọng nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho một tỉnh công nghiệp năng động. Hệ thống trường nghề, cao đẳng, đại học được mở rộng quy mô, đa dạng ngành nghề, tăng cường liên kết với doanh nghiệp để nâng cao tính thực tiễn.

Ông Nguyễn Khánh Cường, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Công nghệ quốc tế Lilama 2 (xã Long Phước), cho hay: Sinh viên học tập tại trường có cơ hội đi xuất khẩu lao động và mức lương cao, cơ hội thăng tiến rất tốt trong doanh nghiệp. Chương trình đào tạo được nhà trường phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp để xây dựng. Vì thế, sinh viên sau khi tốt nghiệp dễ dàng thích ứng với công việc của doanh nghiệp mà không cần phải đào tạo lại. Các em được tiếp cận với các thiết bị máy móc hiện đại nhất ngay trong quá trình học tập.

Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Đồng Nai Phạm Hồng Thắng nhấn mạnh: “Ngành giáo dục Đồng Nai xác định tiếp tục thực hiện hiệu quả các nghị quyết, đặc biệt là chương trình giáo dục phổ thông 2018, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Mục tiêu là xây dựng trường học thông minh, trường học hạnh phúc, nơi học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn phát triển toàn diện kỹ năng và nhân cách. Bên cạnh đó, sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số giáo dục nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học”.

Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2030 có 40% lao động có bằng cấp, chứng chỉ; tỷ lệ thất nghiệp dưới 2%; 80% trường mầm non và phổ thông công lập đạt chuẩn quốc gia. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để Đồng Nai trở thành trung tâm giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ của khu vực Đông Nam Bộ trong tương lai không xa.

Hạnh Dung - Thu Hồng

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/giao-duc/202510/giao-duc-dong-nai-40-nam-doi-moi-va-but-pha-trong-ky-nguyen-so-d1202e9/