Hành trình từ nương rẫy đến sàn thương mại điện tử

Thương mại điện tử đang góp phần xóa bỏ khoảng cách địa lý, đưa nông sản vùng cao đến gần hơn với người tiêu dùng trên cả nước; đồng thời mở ra hướng đi mới đầy triển vọng cho kinh tế số tại khu vực dân tộc thiểu số và miền núi.

Sức bật kinh tế mạnh mẽ của phụ nữ vùng cao

Khoai sâm đất được trồng phổ biến ở Tây Bắc, đặc biệt là Lào Cai và Lai Châu, với giá trị dinh dưỡng cao. Hiện tại, ở xã Sìn Hồ (tỉnh Lai Châu) đang có hơn 230ha trồng khoai sâm đất, năng suất bình quân khoảng 15 - 20 tấn/ha, mỗi gốc cho 5 - 6kg củ nếu trồng trên đất màu mỡ.

Trước đây, giá bán buôn của khoai sâm đất khá thấp. Như đầu vụ năm 2023, giá bán buôn chỉ khoảng 6.000 đồng/kg đối với củ to và từ 2.000 đồng/kg đối với củ nhỏ. Sự hạn chế trong tiếp cận thị trường rộng lớn đã khiến nhiều vụ mùa trôi qua với nỗi lo được mùa mất giá. Tuy nhiên, khi bán lẻ trên các nền tảng thương mại điện tử, tùy kích thước, có thể được bán với giá lên tới 20.000 - 35.000 đồng/kg, mang lại nguồn thu nhập tương đối cho bà con vùng cao.

Khoai sâm đất được trồng phổ biến đặc biệt ở Lào Cai và Lai Châu. Ảnh: TikTok Shop

Nhằm hỗ trợ người dân Sìn Hồ quảng bá văn hóa và sản vật tới người tiêu dùng cả nước, đồng thời thúc đẩy tiêu thụ khoai sâm đất trên nền tảng, vừa qua, TikTok Shop và UBND xã Sìn Hồ đã phối hợp triển khai chiến dịch “Sìn Hồ vươn mình”. Nhờ đó, tổng sản lượng khoai sâm đất được tiêu thụ qua TikTok Shop trong tháng 9 - 10 lên tới hơn 300 tấn - dấu mốc ấn tượng cho thấy sức mạnh của thương mại điện tử. Đáng chú ý, đa số nhà bán hàng tham gia phiên LIVE đều là phụ nữ dân tộc thiểu số đang sinh sống trên địa bàn.

Trực tiếp cùng bà con tham gia bán hàng, thu hút tới hơn 4,5 triệu lượt xem, Chủ tịch UBND xã Sìn Hồ Lê Bá Sơn khẳng định, thành công của chiến dịch cho thấy "sức bật kinh tế mạnh mẽ của phụ nữ vùng cao khi được trao cơ hội và công cụ để tiếp cận thị trường rộng lớn qua thương mại điện tử". Đây là bước đi mang lại giá trị kinh tế trực tiếp và mở ra hướng đi mới cho đồng bào dân tộc thiểu số trên hành trình tham gia nền kinh tế số.

Chị Bích Hồng (Cô Ba Tây Bắc), người kiến tạo và dẫn dắt cộng đồng nhà bán hàng tại Sìn Hồ, cho biết: “Chúng tôi thường nói với nhau, mỗi đơn hàng được gửi đi là một lời khẳng định rằng chúng tôi có thể phá vỡ những định kiến về phụ nữ làm kinh tế”.

Chủ tịch UBND xã Sìn Hồ (Lai Châu) Lê Bá Sơn xuống ruộng khoai cùng bà con giới thiệu trực tuyến khoai sâm đất Sìn Hồ tới người tiêu dùng cả nước. Ảnh: TikTok Shop

Theo chị Bích Hồng, chính quyền địa phương và bà con xã Sìn Hồ đang hướng đến đa dạng hóa sản phẩm chế biến từ khoai sâm đất (như nước uống đóng chai, miến khoai sâm...) để nâng cao giá trị kinh tế. Ngoài ra, dịp Tết sắp tới, bà con trong xã dự kiến mang đến các sản phẩm chủ lực khác của vùng đất Sìn Hồ như sâm đương quy, cây đỗ trọng, táo mèo cổ thụ… "Trong tương lai, chị em phụ nữ xã sẽ nghiên cứu để tạo ra những mặt hàng khô phục vụ bà con cả nước quanh năm".

Hỗ trợ hạ tầng số và năng lực số cho người dân vùng cao

Hai chị em người dân tộc Mông Vừ Thị Chứ (sinh năm 1999) và Vừ Thị Xia (sinh năm 2000) là minh chứng sống động cho sự thay đổi nhờ thương mại điện tử. Lớn lên trong gia đình nghèo, học hết lớp 9, lấy chồng, sinh con, quanh năm lam lũ với nương rẫy, có những lúc cả tháng không kiếm nổi 1 triệu đồng. Khi biết đến TikTok Shop qua các đợt đào tạo, ban đầu họ tự ti, mặc cảm và sợ công nghệ. Nhưng khao khát thoát nghèo, cho con đi học đã thôi thúc họ.

Chỉ với một chiếc điện thoại, họ bắt đầu quay những video clip mộc mạc giới thiệu khoai sâm đất. Sau chưa tới 1 năm, mỗi người đã có thể tạo ra mức thu nhập đáng kinh ngạc - hàng chục triệu đồng mỗi tháng từ việc bán sâm đất.

Hai chị em Vừ Thị Xia và Vừ Thị Chứ. Ảnh: TikTok Shop

Chị Vừ Thị Chứ chia sẻ: “Hành trình này đã cho bản thân tôi cơ hội được học thêm những cái mới, mang lại cho tôi mức thu nhập mà có lẽ cả cuộc đời tôi không dám mơ đến. Con cái tôi sẽ không phải nghỉ học sớm, và tôi có thể tạo được công ăn việc làm cho một số người xung quanh”. Thậm chí, hai chị em còn livestream bán 4 tấn sâm đất miễn phí cho bà con trong bản.

Bà Trần Thị Tân, Giám đốc Trách nhiệm xã hội (CSR) của TikTok Shop cho rằng, trên tiến trình đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, hướng đến nền kinh tế số toàn diện và bao trùm, một trong những thách thức lớn hiện nay là thu hẹp khoảng cách phát triển giữa miền ngược và miền xuôi, đặc biệt trong việc giúp đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận và tham gia vào nền kinh tế số.

Mô hình phát triển kinh tế - xã hội cho vùng cao và đồng bào dân tộc thiểu số của TikTok Shop tập trung vào hai chìa khóa trọng tâm: đào tạo và xây dựng cộng đồng. Chương trình đào tạo chuyên biệt trang bị tư duy kinh doanh hiện đại và kiến thức từ cơ bản đến nâng cao về xây dựng kênh, sáng tạo nội dung, và vận hành gian hàng. Từ đó, TikTok Shop phối hợp cùng chính quyền địa phương phát động phong trào làm kinh tế và xây dựng cộng đồng để những người dân vùng cao, người tộc thiểu số cùng nhau học hỏi, hỗ trợ và phát triển.

Không chỉ là chương trình đơn lẻ cho một xã vùng cao, TikTok Shop đặt mục tiêu xây dựng mô hình thực thi chính sách quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thông qua ứng dụng công nghệ và thương mại điện tử. Sau thành công của Sìn Hồ, TikTok Shop tiếp tục khảo sát và mở rộng mô hình đến các xã và tỉnh khác nhằm hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái số cho cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ vùng cao phát triển sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập và thúc đẩy kinh tế địa phương.

Với nền tảng công nghệ mạnh mẽ, TikTok Shop cam kết hỗ trợ hạ tầng số và năng lực số cho người dân vùng cao, đặc biệt là phụ nữ, để từng bước phá bỏ rào cản về địa lý và công nghệ, tạo cơ hội để người dân vùng cao tham gia và phát triển nhờ kinh tế số.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/hanh-trinh-tu-nuong-ray-den-san-thuong-mai-dien-tu-10397217.html