Hiệp định VIFTA: Hoàn thiện thể chế, mở rộng cơ hội hợp tác Việt Nam – Israel

Sau hơn một năm Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) chính thức có hiệu lực, các cơ quan chức năng của hai nước đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm sớm hiện thực hóa các cam kết, đưa lợi ích của hiệp định đến gần hơn với cộng đồng doanh nghiệp.

Chủ động nội luật hóa, hoàn thiện hành lang pháp lý

Theo bà Nguyễn Thị Lan Phương, Phó Trưởng phòng WTO và Đàm phán thương mại, Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), ngay từ trước thời điểm hiệp định có hiệu lực, Bộ Công Thương đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan rà soát hệ thống pháp luật trong nước để nội luật hóa các cam kết của VIFTA.

Cụ thể, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định về biểu thuế ưu đãi nhập khẩu đặc biệt áp dụng đối với hàng hóa có xuất xứ từ Israel. Bộ Công Thương cũng ban hành Thông tư quy định về chứng nhận xuất xứ hàng hóa, nhằm bảo đảm hàng hóa Israel nhập khẩu vào Việt Nam đáp ứng đầy đủ các quy định về quy trình, thủ tục, hồ sơ xuất xứ và được hưởng ưu đãi thuế quan theo hiệp định.

Ở chiều ngược lại, Israel cũng đã nội luật hóa các cam kết trong VIFTA, tạo điều kiện để hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Israel được hưởng ưu đãi thuế, đồng thời tuân thủ các quy định về quy tắc xuất xứ, hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT) và các biện pháp vệ sinh, kiểm dịch động thực vật (SPS).

Ban hành kế hoạch hành động, tập trung ba trụ cột lớn

Một trong những điểm nhấn quan trọng trong quá trình thực thi VIFTA là việc Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel, trên cơ sở tổng hợp, tiếp thu ý kiến của 14 bộ, ngành và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

Theo bà Nguyễn Thị Lan Phương, kế hoạch hành động tập trung vào ba khía cạnh trọng tâm:

Thứ nhất, tuyên truyền, phổ biến thông tin về hiệp định. Bộ Công Thương, thông qua Vụ Chính sách thương mại đa biên và Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, phối hợp với hệ thống thương vụ, các địa phương và hiệp hội ngành hàng, đẩy mạnh cung cấp thông tin về lợi ích, cam kết và cơ hội từ VIFTA tới doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp hiểu đúng và khai thác hiệu quả hiệp định.

Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật. Các bộ, ngành và địa phương được yêu cầu rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, bảo đảm phù hợp với lộ trình và cam kết của hiệp định; đồng thời kịp thời kiến nghị sửa đổi những quy định còn vướng mắc, tạo thuận lợi hơn cho hoạt động thương mại, đầu tư của doanh nghiệp hai nước.

Thứ ba, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nguồn nhân lực – yếu tố then chốt để doanh nghiệp tận dụng hiệu quả VIFTA. Theo đó, Bộ Công Thương ưu tiên xây dựng các chương trình hỗ trợ riêng cho doanh nghiệp tham gia các FTA nói chung và thị trường Israel nói riêng; tăng cường kết nối doanh nghiệp, thúc đẩy sự tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Đặc biệt, Bộ Công Thương chú trọng thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam với các nhà đầu tư Israel trong các lĩnh vực công nghệ cao, nông nghiệp công nghệ, chế biến sâu…, qua đó vừa nâng cao giá trị gia tăng cho hàng hóa Việt Nam, vừa thúc đẩy thương mại và đầu tư song phương phát triển bền vững.

VIFTA – cột mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam – Israel

Ở góc độ thị trường, ông Lê Thái Hòa, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Israel cho biết, so với nhiều FTA khác mà Israel đã ký kết, mức độ cam kết trong VIFTA chưa hẳn cao, song đã đạt được sự hài hòa lợi ích và phù hợp với mong muốn của cả hai bên.

VIFTA là hiệp định thương mại tự do đầu tiên mà Israel ký với một quốc gia Đông Nam Á, và là hiệp định thứ ba của Israel tại châu Á (sau Hàn Quốc và UAE). Với Việt Nam, đây là hiệp định thương mại tự do song phương đầu tiên với một đối tác khu vực Trung Đông – châu Phi.

Theo cam kết, Israel xóa bỏ 92,7% số dòng thuế, Việt Nam xóa bỏ 85,8% số dòng thuế vào cuối lộ trình. Dù là một hiệp định mang tính “truyền thống” kết hợp các yếu tố hiện đại, VIFTA đã tạo xung lực mạnh mẽ cho quan hệ thương mại và đầu tư song phương, góp phần thúc đẩy trao đổi hàng hóa, tạo thuận lợi và ưu đãi cụ thể cho doanh nghiệp hai nước.

Cơ hội mới cho doanh nghiệp hai nước

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục biến động, Israel coi Việt Nam là “công xưởng sản xuất” quan trọng để đa dạng hóa nguồn cung hàng hóa. Ngược lại, VIFTA mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Israel, đồng thời mở rộng hợp tác đầu tư, khoa học – công nghệ.

Hiện nay, Israel là đối tác thương mại lớn thứ ba và là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của Việt Nam tại khu vực Trung Đông; đồng thời là nhà đầu tư lớn thứ ba của khu vực này tại Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng là một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của Israel tại Đông Nam Á, giúp Israel tiếp cận sâu hơn thị trường ASEAN rộng lớn.

Trong bối cảnh Israel vẫn chưa hoàn tất đàm phán FTA với Trung Quốc và đang nghiên cứu khả năng đàm phán với Ấn Độ, Nhật Bản, việc ký kết và thực thi VIFTA cho thấy Israel đặc biệt coi trọng vai trò, vị thế của Việt Nam tại châu Á và ASEAN. Đây cũng là nền tảng quan trọng để quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư Việt Nam – Israel tiếp tục phát triển tích cực, thực chất và hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Nguồn: https://baophapluat.vn/hiep-dinh-vifta-hoan-thien-the-che-mo-rong-co-hoi-hop-tac-viet-nam-israel.html