Hiệu quả công tác dự phòng lây nhiễm HIV

Công tác dự phòng lây nhiễm HIV thời gian qua đã đạt những kết quả tích cực nhờ triển khai đồng bộ các chương trình can thiệp giảm hại, điều trị Methadone và dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP). Những hoạt động này đã góp phần giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nguy cơ cao, nâng cao nhận thức trong cộng đồng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người nhiễm.

Người bệnh đến điều trị tại Cơ sở điều trị Methadone
(Trạm Y tế phường Đông Triều).

Thực hiện Chương trình can thiệp giảm tác hại, ngành Y tế Quảng Ninh đã triển khai tại 7 địa bàn trọng điểm của tỉnh, hướng đến những nhóm đối tượng có nguy cơ cao, như người nghiện ma túy, phụ nữ bán dâm và nhóm dân cư di biến động... Các hoạt động trọng tâm của chương trình bao gồm: Truyền thông thay đổi hành vi, cấp phát và hướng dẫn sử dụng bơm kim tiêm sạch, sử dụng bao cao su đúng cách, vận động và giới thiệu người dân tiếp cận các dịch vụ y tế hỗ trợ như khám chữa bệnh, tư vấn, xét nghiệm HIV...

Từ năm 2021 đến nay, chương trình đã tiếp cận và cấp phát khoảng 1,295 triệu bơm kim tiêm sạch cùng hơn 1,3 triệu bao cao su cho các nhóm nguy cơ cao. Đặc biệt, hoạt động phân phát bơm kim tiêm sạch và thu gom bơm kim tiêm bẩn triển khai trên địa bàn tỉnh đã tác động tích cực, làm giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện ma túy.

Song song với đó, công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone cũng đạt được nhiều kết quả tích cực. Cơ sở điều trị Methadone đầu tiên được thành lập tại Cẩm Phả vào năm 2011. Đến nay, toàn tỉnh đã có 5 cơ sở điều trị Methadone đặt tại Trạm Y tế các phường: Đông Triều, Vàng Danh, Cao Xanh, Cẩm Phả và Trạm Y tế Cái Bầu (đặc khu Vân Đồn). Nhờ hiệu quả của chương trình, số lượng bệnh nhân tham gia điều trị tăng dần qua các năm. Tính đến nay, tổng số bệnh nhân tham gia điều trị lũy tích là 2.618 người, trong đó 1.980 người đã ra khỏi chương trình và 638 bệnh nhân đang điều trị ổn định.

Tư vấn sàng lọc trước sinh cho thai phụ tại Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh. Ảnh: Minh Khương (CTV)

Theo đánh giá của Sở Y tế, hành vi sử dụng ma túy trong nhóm bệnh nhân Methadone giảm đáng kể; tần suất sử dụng chất dạng thuốc phiện giảm rõ rệt. Đáng chú ý, trong quá trình điều trị không ghi nhận trường hợp quá liều, hay tác dụng phụ nghiêm trọng liên quan đến thuốc Methadone.

Bên cạnh đó, Chương trình dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc ARV (PrEP) được triển khai từ tháng 4/2019 tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, đến năm 2020 được mở rộng thêm tại Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả và Trung tâm Y tế Vân Đồn (nay là Bệnh viện Đa khoa khu vực Vân Đồn). Sau hơn 5 năm triển khai, chương trình đã cung cấp miễn phí thuốc PrEP cho nhiều trường hợp có hành vi nguy cơ cao, như bạn tình dị nhiễm của người nhiễm HIV, phụ nữ bán dâm, người nghiện ma túy và nhóm dân cư di biến động.

Công tác truyền thông về lợi ích của PrEP được đẩy mạnh, giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao. Đến nay, tổng số người đang điều trị PrEP là 215 khách hàng, trong đó tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh là 166 người, Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả 30 người và tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Vân Đồn là 30 người.

Để tăng cường sự hỗ trợ trong cộng đồng, một số địa phương đã thành lập các CLB và nhóm tự lực của người nhiễm HIV/AIDS, như: Đồng Vọng, Hoa Thủy Tiên, Đất Mỏ, Vì Ngày Mai Tươi Sáng, Hoa Hướng Dương, Biển Xanh, Nhịp Cầu... Các CLB này, với sự hỗ trợ của dự án và sự đóng góp của cộng đồng đã tham gia tích cực vào những hoạt động chăm sóc tại nhà, giới thiệu và chuyển gửi bệnh nhân đến cơ sở y tế, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, đồng thời động viên tuân thủ điều trị ARV và Methadone.

Trên nền tảng các nhóm đồng đẳng viên, địa phương cũng thực hiện các mô hình thí điểm phòng chống mại dâm gắn với can thiệp giảm hại HIV/AIDS, qua đó nắm bắt tình hình thực tế, hỗ trợ sinh kế cho người bán dâm, đồng thời bảo đảm quyền lợi chính đáng của người lao động trong các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ bị lợi dụng hoạt động mại dâm, phù hợp với quy định pháp luật.

Với sự vào cuộc tích cực của ngành y tế và toàn xã hội, công tác dự phòng lây nhiễm HIV đã mang lại những kết quả thiết thực, góp phần giảm mạnh các ca nhiễm mới, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Hiểu Trân

Nguồn: https://baoquangninh.vn/hieu-qua-cong-tac-du-phong-lay-nhiem-hiv-3386602.html